 |
| Leon Wyczółowski, Autoportret w cyklistówce |
Biografia
Leon Wyczółkowski przyszedł na świat 11 kwietnia 1852r. w Hucie Miastkowskiej (dzisiejsze województwo mazowieckie). W 1869 rozpoczął edukację i uczęszczał do Warszawskiej Klasy Rysunkowej, gdzie uczył się pod kierunkiem Wojciecha Gersona, Antoniego Kamieńskiego oraz Rafała Hadziewicza. Kolejnymi etapami jego rozwoju artystycznego były studia na monachijskiej Akademii Sztuk Pięknych (1875 - 1877) oraz na Akademii Sztuk Pięknych w Krakowie (1877 – 1879), gdzie Wyczółkowski pobierał nauki od Jana Matejki.
Studia pod okiem twórcy „Bitwy pod Grunwaldem” wywarły duży wpływ na młodego artystę, który początkowo chciał poświęcić się malarstwu historycznemu. Jednakże podobnie jak inni początkujący malarze II połowy XIX stulecia, tak i Wyczółkowski opuścił Polskę, by lepiej poznać europejskie malarstwo. Już w 1878r. wyruszył do Paryża, a rok później udał się do Lwowa. Po powrocie stamtąd zamieszkał w Warszawie, gdzie pozostał do 1883r. Wtedy jeszcze raz wyjechał na Ukrainę, i spędził tam dwa lata. Następnym miejscem jego pobytu ponownie był Kraków. W mieście tym zaczął on pracę pedagoga na ukończonej przez siebie uczelni (1895 – 1911). W 1897r. Leon Wyczółkowski stał się jednym z założycieli Towarzystwa Artystów Polskich „Sztuka” – organizacji prezentującej dorobek artystyczny polskich twórców w czasie międzynarodowych wystaw.
 |
| Wiosna w Gościeradzu (1931) |
Późniejszy etap życia Leona Wyczółkowskiego także przyniósł liczne podróże, które znacznie wpłynęły na jego malarstwo. W 1905r. udał się do Hiszpanii, a później odwiedzał m. in. Anglię, Szkocję i Holandię. W roku 1922 artysta podarował Muzeum Wielkopolskiemu w Poznaniu swój zbiór sztuki orientalnej. W podzięce otrzymał dworek w Gościeradzu nieopodal Bydgoszczy – miejsce, które bardzo mocno sobie cenił. Siedem lat później Wyczółkowski przeniósł swoją pracownię do Poznania, a w 1934 został profesorem Akademii Sztuk Pięknych w Warszawie. Rok później Leona Wyczółkowskiego odznaczono Złotym Wawrzynem Polskiej Akademii Literackiej (nadawano je ludziom mającym znaczny wpływ na rozwój polskiej kultury).
Leon Wyczółkowski zmarł 27 grudnia 1936r. w Warszawie. W swojej ostatniej woli zaznaczył, by pochowano go we Wtelnie (okolice Bydgoszczy), a znaczną część dorobku artystycznego przekazał na rzecz Bydgoszczy, gdzie niespełna dziesięć lat po jego śmierci utworzony został specjalny dział muzealny jemu poświęcony.
 |
| Leon Wyczółkowski, Ujrzałem raz (1884) |
Twórczość
Leon Wyczółkowski uważany jest dzisiaj za jednego z najważniejszych malarzy w historii polskiej sztuki. Początkowo, zainspirowany przez Jana Matejkę, planował on tworzyć głównie obrazy o tematyce historycznej. Jednak wraz z kolejnymi podróżami zmienił preferencje odnośnie przyszłej twórczości. Początkowo zwrócił się ku impresjonizmowi i realizmowi (głównie malując na Ukrainie), a później znalazł się przez pewien czas pod wpływem symbolizmu. Wkrótce ponownie zaczął mocniej koncentrować się na tematyce koloru oraz wpływie światła na paletę barw, co znowu zwróciło go ku impresjonizmowi.
W swojej działalności artystycznej Leon Wyczółkowski posługiwał się głównie następującymi technikami: pastelem, akwarelą oraz tuszem. Najczęściej zaś przedstawiał pejzaże, zabytki architektury oraz martwe natury. Po roku 1918 Wyczółkowski zaczął interesować się grafiką, która wkrótce zajęła naczelne miejsce w jego twórczości. Posługiwał się on głównie technikami trawionymi (np. akwaforta, akwatinta, miękki werniks) oraz autolitografią (litografia stworzona przez artystę na kamieniu). Natomiast jego grafiki przypominały dzieła malarskie – często przedstawiał na nich krajobrazy.
 |
| Leon Wyczółkowski, Wesołe pacholęta (1891) |
Najważniejsze dzieła
„Rybak niosący raki” (1889), „Rybacy brodzący” (1891), „Wesołe pacholęta” (1891), „Orka na Ukrainie” (1891), „Kopanie buraków” (1893), „Siewca” (1896), „Martwa natura z wazą i chińskim parawanem” (1907), „Kopanie buraków” (1911), „Wiosna w Gościeradzu” (1933), „Kurhan na Ukrainie” (1894), „Giewont o zachodzie słońca” (1898), „Las w Zakopanem w Słońcu” (1905), „Autoportret” (1897), „Autoportret w cyklistówce” (?), „Cerkiew w Jamnie” (1910), „Portret Jana Kasprowicza” (1898).