Stanisław Wyspiański, Portret Józefa Mehoffera (1898) |
Józef Mehoffer urodził się w roku 1869 w Ropczycach w rodzinie spolonizowanych Austriaków (zamieszkującej w Galicji od trzech pokoleń) jako trzeci syn Wilhelma i Aldony z Polikowskich. Ojciec Józefa pełnił funkcję radcy Sądu Krajowego, a później też pierwszego starosty powiatu ropczyckiego i prezesa Sądu Okręgowego.
Józef Mehoffer kształcił się w Krakowie w Szkole Sztuk Pięknych, gdzie nauczał m.in. Jan Matejko. Studiował też w Wiedniu i Paryżu. W czasie studiów przyjaźnił się ze Stanisławem Wyspiańskim (którego uwiecznił na kilku obrazach). Jako uczniowie Jana Matejki mężczyźni współpracowali przy realizacji niektórych przedsięwzięć, np. projekt polichromii mistrza w Kościele Mariackim, i rywalizowali przy innych – np. w konkursie na projekt witraży do Katedry Łacińskiej we Lwowie.
Mehoffer odbywał liczne podróże, poznając zabytki architektury i sztuki. Był w Niemczech, Szwajcarii, Francji, Włoszech (gdzie zapoznał się z tajnikami techniki mozaikowej warsztatów Murano). W 1935 roku otrzymał Złoty Wawrzyn Akademicki Polskiej Akademii Literatury, a dwa lata później Krzyż Komandorski z Gwiazdą Odrodzenia Polski za propagowanie polskiej kultury za granicą.
Ożenił się z Jadwigą Janakowską, z tego związku przyszedł na świat syn Zbigniew.
Mehoffer należał do grona założycieli Towarzystwa Artystów Polskich „Sztuka”. Wśród jego uczniów znaleźli sie m.in.: Kasper Pochwalski, Erwin Czerwenka, Zdzisław Eichler i Henryk Policht.
Artysta zmarł w 1946 roku w Wadowicach.
Obecnie w domu przy Ul. Krupniczej 26 w Krakowie, gdzie mieszkał artysta, znajduje się muzeum poświęcone jego sztuce.
Twórczość Józefa Mehoffera
Józef Mehoffer był malarzem i grafikiem, wybitnym przedstawicielem stylu secesyjnego z jego upodobaniem do dekoracyjności, falistości linii i złotych ornamentów.
Józef Mehoffer, witraż Vita - somnium breve (1904)/ pinakoteka.zascianek.pl |
Oprócz malarstwa sztalugowego uprawiał także portret kredkowy, akwafortę i akwatintę. Ważne miejsce w jego dorobku zajmuje grafika użytkowa. Artysta projektował liczne afisze, ilustracje książkowe, winiety, znaki towarowe i banknoty. Jest ponadto autorem wielu zrealizowanych projektów witraży w polskich kościołach. Jego portrety cechuje dbałość o ukazanie stroju, chętnie przedstawiał postacie w strojach historycznych.
W pierwszym okresie twórczości pod wpływem Jana Matejki hołdował realizmowi. Później uległ wpływom wiedeńskiej secesji i japońskich drzeworytów. Jego dzieła charakteryzuje płaski styl, soczystość barw, dekoracyjność, płynność i zawiłość linii.
Artysta chętnie sięgał po motywy symboliczne i alegoryczne. Inspirował się polską sztuką ludową, średniowiecznymi witrażami francuskich katedr i japońskimi drzeworytami.
Dzieła Józefa Mehoffera
Polichromia skarbca Wawelskiego (przy współpracy z J. Talagą)
Polichromia sklepienia katedry ormiańskiej we Lwowie
Projekt witraży w Katedrze Łacińskiej we Lwowie
Projekt witraży w kościoła Najświętszego Serca Pana Jezusa w Turku
Projekt witraży w Kościele Matki Bożej Pocieszenia w Żyrardowie
Projekt witraży w budynku Komunalnej Kasy Oszczędności Miasta Krakowa
Projekt witraży w Katedrze Wawelskiej
Obrazy
„Wyspiański w pracowni paryskiej”, ok. 1892
„Plac Pigalle w Paryżu”, 1894
„Wisła pod Niepołomicami”, 1894
„Dziewczyna wiejska” 1894
„Drobiazgi na kominku”, 1895
„Autoportret”, 1897
„Rynek krakowski” , 1903
„Dziwny ogród”, 1903
„Portret żony artysty”, 1904
„Meduza”, 1904
„Portret żony artysty z pegazem”
„Czerwona parasolka”, 1917