Bolesław IV Kędzierzawy – Pochodzenie
Bolesław (1122 – 1173) był trzecim synem Bolesława Krzywoustego oraz Salomei z Bergu. Ponieważ dwóch jego starszych braci z tego samego małżeństwa – Leszek oraz Kazimierz, zmarli jeszcze przed Krzywoustym, zaczął odgrywać istotniejszą rolę w planach politycznych swojego ojca.
W roku 1138 – na mocy testamentu księcia polskiego, Bolesław Kędzierzawy otrzymał jako dzielnice dziedziczną Mazowsze. Jego żoną była córka księcia nowogrodzkiego Wsiewołoda Mścisławicza.
Po wygnaniu w roku 1146 pierwszego seniora, najstarszego syna Bolesława Krzywoustego – Władysława II, Bolesław – kolejny według zasady starszeństwa, zostaje księciem zwierzchnim. Oprócz swojej dzielnicy oraz dzielnicy senioralnej, przejął również Śląsk należący wcześniej do Władysława i ziemie sandomierską należącą do nieletniego brata Henryka.
Bolesław IV Kędzierzawy – Księże zwierzchni
Po zatrzymaniu Konrada III na linii Odry, który interweniował w imieniu Władysława Wygnańca, władza Bolesława zaczęła się stabilizować w kraju. Jego pozycja została dodatkowo wzmocniona przez sojusz zawarty z Albrechtem Niedźwiedziem w roku 1147. Wówczas to, za udział polski w wyprawie krzyżowej przeciwko Słowianom Połabskim, władca saski stał się rzecznikiem spraw strony polskiej na obszarze cesarstwa.
W roku 1157 dochodzi do kolejnej interwencji w sprawie wygnanego seniora, za sprawą cesarza Fryderyka Barbarossy. Siły niemieckie bez walki sforsowały Odrę. Pomimo porażki udało się utrzymać władzę w kraju za cenę hołdu lennego złożonego cesarzowi. Dodatkowo oddał wówczas swojego najmłodszego brata – Kazimierza, na zakładnika. Po śmierci Władysława Wygnańca, w efekcie nacisków cesarza, Bolesław oddał Śląsk synom pierwszego seniora – Mieszkowi Plątonogiemu oraz Bolesławowi Wysokiemu.
W roku 1166 podjął działania mające na celu podporządkowanie mu Prus. Jednak na skutek nieumiejętnego prowadzenia wyprawy, siły polskie poniosły ogromną klęskę. W bitwie zginął sam książę Henryk Sandomierski. Większa cześć jego dzielnic dostała się w ręce Bolesława, a Kazimierzowi przypadła wówczas dzielnica wiślicka. W ostatnich latach panowania Bolesław Kędzierzawy wydzielił terytorium sandomierskie dla najmłodszego syna Bolesława Krzywoustego.
W okresie swojego panowania uczynił liczne nadania na rzecz kościoła, ufundował m.in. kolegiatę Kanoników Regularnych w Czerwińsku, a także romańską kolegiatę w Tumie pod Łęczycą.