Z ludów słowiańskich ostatnie na mapie feudalnej Europy, pojawiły się plemiona polskie. Zalicza się do nich Wiślan nad górną Wisłą, nad górną i środkową Odrą plemiona śląskie, Polan nad Wartą, nad środkową Wisłą – Mazowszan oraz między dolną Odrą, dolną Wisłą, Bałtykiem i Notecią – Pomorzan.
Uformowały się dwa główne ośrodki, które skupiały życie polityczno – państwowe: Kraj Wiślan i Polan. W obrębie pierwszego z nich powstało kilkuplemienne państwo, które pod koniec IX w. zostało podbite przez Morawian. Drugi z ośrodków opanował – do połowy X w., tereny między środkową Odrą a Wisłą.
Pierwszą osobą, która dokonała zjednoczenia plemion polskich był Mieszko, pochodzący z Polańskiej dynastii Piastów. W toku podporządkowywania sobie terenów dolnej Odry, cele Mieszka pokryły się z planami Luciców. Po przegranej kampanii przeciwko tym ostatnim, w latach 963 – 964, władca plemion polskich zdecydował się na rokowania z Czechami, sprzymierzonymi do tej pory z Lucinami. Efektem zawartego przymierza był ślub Mieszka z księżniczką czeską Dobrawą w roku 965.
Kontakty zawarte z Czechy, a następnie również z Niemcami, przekształciły formującą się władzę piastowską w monarchię wczesnofeudalną. Ostatecznym krokiem tych zmian, miało być przyjęcie chrztu i kolejno chrystianizacja całego kraju. Chrzest Mieszka odbył się w roku 966, a zawarty wcześniej sojusz ze stroną czeską, pozwolił mu na rozbicie Luciców i dzięki temu opanowanie biegu dolnej Odry.
Sytuacja na Połabiu w kolejnych latach ukazała jednak słabość sojuszu polsko – czeskiego. W roku 983 doszło na tamtym obszarze do wyzwolenia się Słowian spod władzy niemieckiej. Oznaczało to dla Polski zagrożenie po stronie pokonanych wcześniej Luciców i zbliżenie się ich do Niemiec. W roku 990 doszło do ponownego zerwania między dwiema stronami. W wyniku wybuchu wojny, Polską stronę wspierały siły Niemieckie, a Czechów – lucickie. Przebieg całej kampanii zakończył się dla Mieszka pełnym sukcesem – opanował Śląsk, a Czechy utraciły pozostający do tej pory w ich posiadaniu kraj Wiślan.
Na podstawie dokumentu Dagome iudex – akt darowizny na rzecz papiestwa, można stwierdzić, że ziemie polskie po roku 990 nie stanowiły jednolitej całości. W rękach pierwszego syna Mieszka – Bolesława Chrobrego, miały się znajdować: Ziemia Krakowska, Górny Śląsk oraz Opolszczyzna. Pomorze – stanowiące ówcześnie odrębną dzielnicę, miało znajdować się w posiadaniu jednego z krewnych Mieszka. Tak więc jedynie dla potomków Mieszka była przeznaczona centralna część państwa, nazywana w Dagome iudex - państwem gnieźnieńskim, przekazane Kościołowi na mocy tego właśnie dokumentu.