Streszczenie
Bohaterami książki Chmielewskiej jest rodzeństwo – Janeczka i Paweł Chabrowicze. Opowieść rozpoczyna się w momencie gdy dziewczynka pisze szkolne wypracowanie o tym jak spędziła ostatnie dni wakacji. Był to czas pełen przygód m.in. otrzymanie spadku po krewnych z Argentyny. Widzimy rodzeństwo podczas ich przygód, poznawania nowych ludzi. Ważnym momentem w ich życiu jest pojawienie się psa Chabra – został znaleziony na schodach – okazał się bardzo mądrym i sprytnym zwierzęciem. Zyskał nowych, życzliwych właścicieli w postaci rodziny Chabrowiczów.
W pewnym momencie rodzina przeprowadza się do starego, opuszczonego domu. Ciekawość dzieci wzbudza strych domu, który od ponad 10 lat pozostaje zamknięty i niedostępny. Remont przysparza Chabrowiczom sporo kłopotów – próbują wypędzić z domostwa tajemniczą zmorę, będąca w zmowie z listonoszem.
Janka i Paweł próbują rozwikłać zagadkę zamkniętego strychu. Okazało się, że mieści się tam wiele skarbów, różnych ciekawych przedmiotów o dość dziwacznym przeznaczeniu. Dzieci znajdują tu m.in. maszynę do tortur, twarz upiora, wiekowy odkurzacz czy maszyna do odstraszania wroga. Paweł koniecznie chciał wypróbować działanie przedmiotów, w związku z czym przestraszył wszystkich mieszkańców ogromnym hałasem.
Przy tej okazji rodzeństwo zorientowało się, że wokół ich domu zaczynają kręcić się złoczyńcy. Owi podejrzani wkradali się na strych kradnąc niektóre przedmioty. Janeczka i Paweł postanowili przeprowadzić prywatne śledztwo. Postanowili, że nic nie powiedzą policji o podjętych działaniach. Ostatecznie dzieci współpracują ze służbami, które, jak się okazało, od dawna obserwują bandytów. Rodzeństwo za wszelką cenę nie chce zdradzić, że dostało się na strych. Próbują rozwikłać jeszcze zagadkę ich sąsiadki, wspomnianej Zmory, która ciągle otrzymuje tajemnicze paczki, z którymi zamyka się na strychu. Janeczka i Paweł postanawiają wytresować psa by śledził listonosza przynoszącego dziwne pakunki. Dzieci zaangażowały babcię w swoją akcję, która miała podbierać paczki adresowane do sąsiadki.
W końcu dzieci przyznają się policji, że dostały się na strych – w zamian dowiadują się, że bandyci związani byli z aferą fałszowania pocztowych znaczków. Kryminalne zagadki wokół domu Chabrowiczów zostają zatem szczęśliwie wyjaśnione. Za pomoc w schwytaniu fałszerzy znaczków rodzeństwo otrzymuje zegarki, a pies Chaber – medal za szczególne zasługi dla śledztwa.
Opracowanie
Powieść Joanny Chmielewskiej jest utrzymana w tonie kryminalno-sensacyjnym, jednak nie brak w niej elementów humorystycznych.
„Nawiedzony dom” traktuje o relacjach między dziećmi i dorosłymi. Rodzeństwo ma pewne podejrzenia, ale nie chce się nimi podzielić z rodzicami, w obawie, że wzbudziły gniew, a może nawet złość, w wyniku której dzieci zostałyby ukarane za narażanie się na niebezpieczeństwo. Ta relacja nie jest łatwa, choć brak zainteresowania przez rodziców nie wynika z ich zaniedbania, ale raczej z ogromnej zajętości remontem nowego domu.
Aby bohaterowie mogli samodzielnie stawić czoła kryminalnym zagadkom, autorka wyposażyła ich w, nietypowe jak na ich wiek, cechy charakteru. Paweł i Janeczka są zatem odważnymi, śmiałymi dziećmi, mających jednak dużą dozę dystansu i ostrożności, których pozazdrościć im może niejeden dorosły. Rodzeństwo nie zostało jednak pozbawiona najważniejszej cechy dziecięcej mentalności – ogromnej wyobraźni, dzięki której potencjalnie niebezpieczne przygody stają się nieco bardziej przystępne.
Innym ważnym wątkiem jest przyjaźń między człowiekiem a zwierzęciem (wątek przygarniętego psa Chabra).