Amerykańska literatura międzywojenna

Stany Zjednoczone w latach 20. osiągnęły pozycję pierwszej gospodarki świata i stanowiły symbol ziemskiego raju, w centrum którego znajdowała się fabryka snów, czyli Hollywood. Dopiero lata wielkiego kryzysu zatrzymały szalony pęd amerykańskiego marzenia, co jednocześnie zbiegło się z dojściem Hitlera do władzy i emigracją znacznej części europejskich artystów do Ameryki. Ów powiew europejskości stanowił ważny czynnik rozwoju amerykańskiej sztuki, pojawili się tu bowiem twórcy tej miary, co Charlie Chalin.

Trzeba również pamiętać, że I wojna światowa, której koniec rozpoczął epokę dwudziestolecia, nie toczyła się na terytorium Stanów Zjednoczonych, dla większości społeczeństwa była więc czymś dalekim, a nawet traktowanym w kategoriach interesującej przygody. Postawę tę, jak wskazuje Lesław Eustachiewicz, można odnaleźć np. w prozie Uptona Sinclaira („Jimmie Higgins”).

Inaczej problem wojny wyglądał natomiast u takich pisarzy, jak Johna Dos Passos („Trzej żołnierze”) i Ernest Hemingway („Pożegnanie z bronią”), których powieści stanowiły wyraźny i ostry manifest pacyfizmu. Jednocześnie właśnie ci dwaj twórcy nadali główny kierunek rozwoju amerykańskiej prozy. Dos Passos to pisarz awangardowy, wprowadzający na grunt powieści technikę strumienia świadomości i skomplikowanych analiz psychologicznych, a także montaż równoległy. Jego głośne powieści to oprócz już wspomnianej, także „Manhattan Transfer” i cykl „USA”.

Hemingway był natomiast przedstawicielem behawioryzmu w prozie międzywojnia („Słońce też wschodzi”, „Zielone wzgórza Afryki”, „Śniegi Kilimandżaro”). Behawiorystą był również John Steinbeck, autor „Tortilly Flat”, „O myszach i ludziach”, którego jedna ze znanych powieści skupiała się wokół problemu wielkiego kryzysu ekonomicznego, a zwłaszcza ciężkiej doli farmerów („Grona gniewu”). Podobna tematyka pojawiła się też np. u Sinclaire’a, Erskine’a Caldwella („Droga tytoniowa”) i Sinclaira Lewisa („Ulica Główna”, „Babbit”).  

Wielkim eksperymentatorem w dziedzinie prozy był również William Faulkner. Jego słynna powieść „Wściekłość i wrzask” (pierwsza część czterotomowego cyklu) przyjmuje postać monologu wewnętrznego człowieka chorego umysłowo. Świat jest tu zatem postrzegany jako wytwór zdeformowanej wyobraźni, a granice pomiędzy zdrowym rozsądkiem a szaleństwem ulegają zatarciu. Przegląd prozy amerykańskiej nie może również pominąć Francisa Scotta Fitzgeralda, którego najsłynniejszą powieścią był „Wielki Gatsby”, powieść kontestacyjna, a jednocześnie barwna panorama lat 20., epoki jazzu i prohibicji.

W poezji najsłynniejszym amerykańskim twórcą (a jednocześnie znanym krytykiem literackim) był Thomas Stearns Eliot, autor głośniej „Ziemi jałowej”, interpretującej współczesny świat w kategoriach totalnego kryzysu duchowości, na który remedium może stanowić jedynie powrót do wartości klasycznych i religijnych. Inne znane dzieła poety to „Podróż Trzech Króli”, „Pieśń dla Symeona”, „Popielec”, 

Polecamy również:

  • Niemiecka literatura międzywojenna - ogólna charakterystyka

    Niemcy to jeden z najprężniejszych ośrodków kulturalnych dwudziestolecia międzywojennego, a jednocześnie nieco odmienny od pozostałej części Europy kraj. To Niemcy były bowiem głównym przegranym I wojny światowej, zostały również obciążone jej poważnymi konsekwencjami, np. koniecznością spłaty... Więcej »

  • Angielska literatura międzywojenna

    Literatura angielska w okresie międzywojennym przedstawia się niezwykle interesująco. Pojawiły się tu wybitne indywidualności, które wyznaczyły następnie najważniejsze kierunki rozwoju zwłaszcza w dziedzinie prozy XX wieku. Więcej »

  • Francuska literatura międzywojenna

    Francja wyszła z I wojny światowej jako kraj zwycięski i z pewnością nastrój ten znalazł odzwierciedlenie w jej literaturze. Francja stała się bowiem na nowo wielką ojczyzną artystów z całego świata. To tu zrodziło się większość najważniejszych awangardowych kierunków epoki, jak kubizm Pabla... Więcej »

  • Rosyjska literatura międzywojenna

    Interesujące zjawiska w literaturze rosyjskiej pojawiły się jednak jeszcze przed I wojną światową, trzeba bowiem pamiętać, że Rosja to obok Włoch, najważniejsza kolebka futuryzmu. Dzielił się on na dwie podstawowe odmiany: egofuturyzm (Władimir Szerszeniewicz, Igor Siewierianin) i kubofuturyzm. Więcej »

  • Czeska literatura międzywojenna

    Jeżeli chodzi zaś o samą literaturę czeską w dwudziestoleciu, bez wątpienia najważniejszym pisarzem tego okresu był Jaroslav Hasek. Jego znakomity cykl powieściowy „Przygody dobrego wojaka Szwejka podczas wojny światowej” (1921 – 1923) to proza satyryczno-komiczna ukazująca w gruncie rzeczy... Więcej »

Komentarze (0)
Wynik działania 3 + 1 =
Ostatnio komentowane
nie wiem po co takie łatwe działanie
• 2025-02-04 15:03:23
W planie wydarzeń punkt 1 i 2 powinny być zamienione miejscami.
• 2025-01-29 19:30:27
Jest tu zawarte wiele niezbędnych oraz interesujących informacji o twórcy i artyście jakim...
• 2025-01-26 10:13:01
To ja ola
• 2025-01-20 14:10:30
bardzo się przyda na ściągi na kartkówki
• 2025-01-16 13:41:59