W 1939 roku rozpoczęła się II wojna światowa. Nazistowskie Niemcy napadły na Polskę. Zachodnie tereny II Rzeczpospolitej zostały włączone do Rzeszy, na pozostałych ziemiach okupanci utworzyli tzw. Generalne Gubernatorstwo, które znajdowało się pod całkowitą kontrolą niemiecką. III Rzesza była państwem totalitarnym, w którym obowiązywała skrajnie rasistowska ideologia nazizmu. Naziści dążyli do podporządkowania sobie innych narodów i państw. Najtrudniejszy był los Żydów i Romów. Przedstawiciele tych grup etnicznych uważani byli przez nazistów za tzw. podludzi. Już w 1939 roku Niemcy zaczęli koncentrować ludność żydowską na ściśle wytyczonych obszarach. Żydzi musieli zamieszkać w gettach, poza które nie wolno im było wychodzić. Naziści zbudowali na podbitych terenach Rzeczpospolitej obozy koncentracyjne i obozy zagłady, które stały się narzędziem masowego ludobójstwo narodu żydowskiego. „Zdążyć przed Panem Bogiem” Hanny Krall to wspomnienia naocznego świadka Zagłady.
Zagłada z perspektywy świadka i uczestnika wydarzeń w getcie na przykładzie „Zdążyć przed Panem Bogiem”
19 kwietnia 1943 roku w getcie warszawskim wybuchło powstanie. Zgromadzeni w getcie ludzie podjęli walkę o swoją wolność, mimo że nie mieli szans w starciu z Niemcami. Byli zdeterminowali do walki, ponieważ wiedzieli, jaki los czeka pozostających w getcie Żydów. Ludność żydowska doświadczyła ludobójstwa – rozstrzeliwania, tortury i wywózki do obozów zagłady były codziennością. Zgromadzeni w getcie ludzie utworzyli Żydowską Organizację Bojową, która rzuciła wyzwanie okupantom. Powstanie było dowodem wielkiej odwagi i determinacji mieszkańców getta. Ich nierówna walka z nazistami była prawdziwie heroiczna. W powstaniu zginęły tysiące ludzi, niektórzy zostali spaleni żywcem w pożarach, które wzniecili okupanci. Wielu powstańców popełniło samobójstwo, nie chcąc wpaść w ręce nazistowskich oprawców. Po upadku powstania getto zostało zlikwidowane. Marek Edelman przetrwał te tragiczne wydarzenia jako jeden z nielicznych. Zryw w getcie pokazuje wielką siłę jednostki, która potrafi wykazać się heroizmem i odwagą w najtrudniejszym nawet okolicznościach. Powstanie w getcie warszawskim jest symbolem zwycięstwa nad totalitaryzmem, który nie potrafił zawładnąć ludzkimi umysłami. Naziści nie złamali ducha powstańców, nie wyniszczyli w nich woli życia, dlatego odnieśli porażkę.
Zagłada z perspektywy świadka i uczestnika wydarzeń w getcie na podstawie filmu „Pianista” Romana Polańskiego
Fabuła filmu Polańskiego oparta jest na wspomnieniach wybitnego polskiego pianisty Władysława Szpilmana, który był uwięziony w getcie warszawskim. Film przedstawia okrucieństwo nazistowskich oprawców i rozpaczliwe próby ratowania swojego życia. Początkowa izolacja ludności żydowskiej zamieniła się w zaplanowane ludobójstwo. Władysław Szpilman uniknął śmierci dzięki pomocy szlachetnego żołnierza Wehrmachtu, Wilma Hosenfelda. Pianista musiał ukrywać się przed nazistami, jego przetrwanie było możliwe dzięki życzliwości innych ludzi, którzy sami narażali życie. Większość polskiego społeczeństwa była jednak obojętna na los Żydów.