II wojna i światowa i niemiecka okupacja ziem polskich były skrajnie traumatycznymi wydarzeniami dla całego polskiego społeczeństwa. Życie codzienne w okupowanej Polsce było niezwykle trudne. Niemcy wyniszczali polską inteligencję, wykonywali masowe egzekucje, dopuszczali się przesiedleń ludności. Wojna i okupacja nie sprzyjały tworzeniu dzieł literackich i artystycznych. Większość utworów odnoszących się do tego czasu powstała już po zakończeniu działań wojennych. Powojenna trauma jest tematem wielu utworów we współczesnej literaturze polskiej. Życie pod okupacją opisywał między innymi Tadeusz Borowski – wybitny polski prozaik i więzień obozu koncentracyjnego Auschwitz. Borowski stworzył tom opowiadań pod tytułem „Pożegnanie z Marią”, w którym przedstawił swoje wspomnienia z pobytu w obozie.
Na czym polega dehumanizacja człowieka? – omówienie zagadnienia na przykładzie opowiadania „Ludzie, którzy szli”
Tematem opowiadania jest codzienne życie więźniów obozu koncentracyjnego Auschwitz. Uwięzieni tam ludzie byli poddani dehumanizacji, czyli odczłowieczeniu. Władza nazistowska za wszelką cenę starała się odebrać im ludzką godność i wyniszczyć ich człowieczeństwo. Więźniowie obozu tracili swoje imiona i nazwiska, które były zastępowane numerami. Przywożeni byli do Auschwitz w wagonach bydlęcych, po przyjeździe wielu z nich od razu trafiało do komory gazowej. Ludzi zdolnych do pracy przydzielano do różnych robót. Niektóre obozowe pracy były skrajnie upokarzające. W Auschwitz istniało tzw. sonderkommando, czyli grupa więźniów zmuszanych do palenia zwłok w komorach gazowych. Więźniowie ci podjęli nawet próbę buntu i ucieczki z obozu, która zakończyła się rozstrzelaniem uciekinierów. Stróżujący w obozie esesmani traktowali więźniów przedmiotowo, nie cofali się przed zabijaniem i torturowaniem. Niemieckie obozy zagłady były fabrykami śmierci, które odczłowieczały wszystkich znajdujących się tam ludzi. Łamano w nich życie głodzonych i wyniszczanych niewolniczą pracą więźniów, którzy byli świadkami zezwierzęcenia swoich oprawców. Sadystyczni obozowi kaci zachowywali się jak pozbawione ludzkich odruchów maszyny. Mimo doświadczenia tak ogromnego zła i cierpienia więźniowie Auschwitz zachowali swoje człowieczeństwo. Zbrodnicza machina nie zdołała całkowicie ich upodlić. Więźniowie szukali pocieszenia w religii i kontaktach międzyludzkich. Podtrzymywała ich na duchu nadzieja ponownego ujrzenia swoich bliskich.
Na czym polega dehumanizacja człowieka? – omówienie zagadnienia na przykładzie „Innego świata” Gustawa Herlinga-Grudzińskiego
Herling Grudziński przedstawił w „Innym świecie” swoje wspomnienia z pobytu w sowieckim łagrze pod Archangielskiem. Łagry były obozami pracy przymusowej, znajdujący się tam zesłańcy żyli w skrajnie trudnych warunkach. Otrzymywali głodowe racje żywnościowe, byli bici i poniżani przez uwięzionych tam przestępców. Więźniarki często padały ofiarą przemocy seksualnej. Niektórzy katorżnicy celowo się okaleczali, żeby choć na chwilę trafić do szpitala, gdzie panowały lepsze warunki. Sowieckie łagry często porównywano do niemieckich obozów koncentracyjnych.