Dramat „Tango” Sławomira Mrożka powstał w latach 60. XX wieku. Był to czas wielkich przemian społecznych, politycznych i kulturowych. W Europie Zachodniej dokonywała się wtedy tzw. rewolucja seksualna. Były to gwałtowne przemiany w sferze obyczajowej, które doprowadziły do akceptacji wielu potępianych zachowań i postaw. Znormalizowane zostały rozwody oraz pozamałżeńskie kontakty seksualne. Lata 60. XX wieku były też czasem emancypacji kobiet i dużej aktywności ruchów feministycznych. Polska po II wojnie światowej znalazła się za tzw. żelazną kurtyną. Była państwem niesuwerennym, pozostającym pod kontrolą ZSRR. Komuniści głosili egalitaryzm społeczny, czyli równość wszystkich ludzi. W rzeczywistości jednak w krajach bloku wschodniego szybko wytworzyła się nowa elita, złożona z ludzi należących do partii komunistycznej i usłużnych wobec władzy. Komuniści zwalczali również religię i tradycję, co przyczyniło się do przemian obyczajowych w krajach socjalistycznych. Problem upadku wartości porusza Sławomir Mrożek w dramacie „Tango”.
Problem upadku wartości w „Tangu” Mrożka
Dramat przedstawia relacje panujące w rodzinie wielopokoleniowej. Głównym bohaterem utworu jest dwudziestopięcioletni Artur, syn Stomila i Eleonory. Chłopak ten wychowuje się w domu pozbawionym zasad i ładu moralnego. Jego rodzice są zwolennikami anarchii i wychowywania dzieci w całkowitej swobodzie. Spokój rodziny burzy pojawienie się w domu tajemniczego Edka – prostackiego i bezwzględnego chama, który siłą narzuca innym swoje zdanie. Artur dowiaduje się, że Edek ma romans z jego matką. Postanawia poinformować o tym ojca. Stomil nie chce jednak przyjąć do wiadomości, że żona go zdradza. Jest bezradny wobec zachowania chamskiego gościa. Artur próbuje przekonać ojca, że przestrzeganie odwiecznych norm i zasad jest konieczne. Stomil jednak zachęca syna do buntowania się i porzucenia wyznawanych wartości. Artur postanawia przeprowadzić obyczajową rewolucję. Decyduje się na pełen tradycyjnych konwenansów ślub ze swoją kuzynką. Traci jednak wiarę w przywrócenie zasad i zaczyna poszukiwać idei, która zmieni jego życie. Nową ideę podsuwa mu Edek. Jest nią postęp. Mrożek w groteskowy sposób pokazuje próbę symbolicznego powrotu do świata, którego już nie ma. Zarówno konserwatywny Artur, jak i postępowy Stomil, wydają się śmieszni. Autor skłania nas do zastanowienia się, jakie przemiany społeczne można uznać za postęp, a jakie są przejawem degrengolady moralnej.
Problem upadku wartości w „Balladynie” Juliusza Słowackiego
Balladyna jest przykładem bohaterki, która dąży do celu za wszelką cenę. To osoba pozbawiona zasad moralnych i uczucia empatii. Jej jedynym celem staje się zdobycie władzy. Żeby zostać królową, decyduje się na zabicie siostry. Jako władczyni dopuszcza się kolejnych zbrodni. Sprzeciwia się prawom boskim i ludzkim. Za te zbrodnie może ją spotkać tylko jedna kara – śmierć. Wyrok na Balladynie wykonuje sam Stwórca. Królowa zostaje uśmiercona przez piorun.