Powieść „Dżuma” Alberta Camusa powstała tuż po II wojnie światowej. Fabuła utworu odwołuje się do autentycznej epidemii, która w latach 1944-1945 dotknęła miasta w Algierii. Akcja powieści rozgrywa się w Oranie – algierskim mieście zarządzanym przez Francuzów. Utwór opisuje różne reakcje ludzi na szalejącą w Oranie epidemię dżumy. Bohaterowie i zdarzenia w powieści stanowią przykład ogólniejszych postaw i sytuacji. „Dżuma” jest parabolą – utworem, który przekazuje pewne ogólne prawdy i pouczenia moralne. Cechy charakterystyczne przypowieści to nieskomplikowana fabuła, schematyczni bohaterowie i dydaktyczno-moralistyczne przesłanie.
Motyw cierpienia niezawinionego i jego znaczenie dla przesłania utworu „Dżumie” Alberta Camusa
Powieść opisuje miasto opanowane epidemią tajemniczej choroby. Na początku epidemii w mieście zaczęły umierać szczury, potem choroba przeniosła się na ludzi. Mieszkańcy miasta początkowo zareagowali zaskoczeniem i niedowierzaniem. Nie chcieli bowiem, żeby epidemia wywróciła ich życie do góry nogami. Informacje o rozprzestrzeniającej się chorobie traktowali jak zły sen, który niedługo minie. Władze Oranu podjęły decyzję o zamknięciu miasta i otoczeniu go kordonem sanitarnym. Izolacja mocno wpłynęła na nastroje mieszkańców. Ludzie stali się otępiali i zniechęcani. Życie w warunkach epidemii stało się ich rutyną. Władze zabroniły wyjazdów i odwiedzin u bliskich, a nawet pisania listów. Ludzie czuli się jak w więzieniu, odczuwali cierpienie, frustrację i tęsknotę za dawnym życiem. Wielu mieszkańców zachorowało na dżumę. Objawy choroby były straszne – zarażeni wymiotowali i kaszleli krwią, na ich ciele pojawiały się owrzodzenia. Śmierć stała się realnym zagrożeniem. Zachorować mógł każdy bez względu na swój status ekonomiczny czy życiowy. Mieszkańcy miasta przyjmowali różne postawy. Niektórzy wybierali egoizm, inni okazywali solidarność z cierpiącymi. Głównym bohaterem i narratorem powieści jest doktor Bernard Rieux, który bez reszty poświęca się pracy z chorymi. Jego postawa jest pełna heroizmu. Doktor współczuje ludziom, których spotkało niezawinione cierpienie, dlatego poświęca swój czas i bezpieczeństwo, żeby pomóc innym. Rieux nie zgadza się z religijnym przekonaniem, że zaraza jest karą za grzechy i wezwaniem do nawrócenia. Jego heroiczna postawa wynika z wiary w misję lekarza.
Motyw cierpienia niezawinionego i jego znaczenie dla przesłania utworu w „Antygonie” Sofoklesa
„Antygona” to tragedia antyczna, która przedstawia dzieje obarczonego klątwą rodu Labdakidów. Tytułowa bohaterka decyduje się na pochowanie swojego zmarłego brata, sprzeciwiając się tym samym woli tyrańskiego władcy. Zostaje za to skazana na karę śmierci. Cierpienie Antygony jest niezawinione, bohaterkę spotyka niezasłużona kara. Tragedia grecka ukazuje cierpienie niewinnej osoby, żeby wywołać u widza poczucie trwogi i współczucie. Te uczucia miały spowodować katharsis, czyli oczyszczenie umysłu z napięcia i tłumionych emocji.