„Miejsce” Andrzeja Stasiuka opowiada pozostałościach kultury łemkowskiej, której do dziś nie udało się w pełni odtworzyć. Łemkowie żyli przez wieki na pograniczu trzech krajów – Polski, Słowacji i Ukrainy. Ich kultura i obyczaje związane były z religią prawosławną lub greckokatolicką (wschodnimi obrządkami chrześcijańskimi). Łemkowie tworzyli unikalną sztukę ludową i charakterystyczne budowle sakralne z drewna. Na terenie Beskidu Niskiego do dziś można znaleźć drewniane cerkwie łemkowskie. Ta grupa etniczna została bardzo mocno podzielona w czasie II wojny światowej. Część Łemków uległa ukrainizacji, przesiedlono ich bowiem na tereny ukraińskiej republiki wchodzącej w skład ZSRR. Pozostali Łemkowie zostali przymusowo osiedleni na tzw. Ziemiach Odzyskanych. Kultura łemkowska uległa więc zapomnieniu. Tom „Opowieści galicyjskie” Andrzeja Stasiuka jest więc próbą odtworzenia w pamięci Polaków tego fragmentu naszego dziedzictwa.
Kultura i tradycja jako źródła tożsamości człowieka w opowiadaniu „Miejsce” Andrzeja Stasiuka
Narratorem opowiadania jest podróżnik, który obserwuje mieszkańców małych wsi w Beskidzie Niskim. Człowiek ten próbuje jak najlepiej zrozumieć uwarunkowania, które ukształtowały tamten region. Jego rozmówcą jest turysta, który robi zdjęcia miejscu, gdzie do niedawna stała cerkiew łemkowska. Pod wpływem wymiany zdań z tym człowiekiem narrator przypomina sobie historie związane ze świątynią. Kiedyś bowiem przyjechali w to miejsce Łemkowie, którzy przywieźli sparaliżowanego człowieka, dziewięćdziesięcioletniego staruszka. Był to repatriant, który większość życia spędził na zesłaniu. Był między innymi na Syberii, w Kazachstanie, gdzie poznał obyczaje muzułmanów, i w Mongolii, którą zamieszkują wyznawcy buddyzmu. Człowiek ten doznał wielu krzywd, był represjonowany z powodu swojego pochodzenia etnicznego. Rosyjscy komuniści prześladowali go również ze względu na wyznanie. Kiedy przybył do rodzinnej wsi, przypominał sobie wszystkie szczegóły i imiona ludzi, których spotkał kilkadziesiąt lat wcześniej. Najważniejszym miejscem była dla niego cerkiew, w której został ochrzczony. Świątynia ta zbudowana została przez jego przodków. Była więc centrum jego świata. Ów starzec nigdy nie wyrzekł się kultury łemkowskiej, choć inni ludzie próbowali go wykorzenić i pozbawić tożsamości. Tradycja, w której wzrastał, przetrwała w jego sercu i pamięci.
Kultura i tradycja jako źródło tożsamości człowieka we „W pustyni i w puszczy” Henryka Sienkiewicza
Powieść Henryka Sienkiewicza opowiada o spotkaniu dwóch kultur – chrześcijańskiej i islamskiej. Główny bohater utworu, Staś Tarkowski, jest Polakiem wychowanym w wierze katolickiej. Staś poznaje Mahdiego, przywódcę muzułmańskiego powstania w Sudanie. Podczas rozmowy polski chłopiec dzielnie broni swoich przekonań. Nie chce przejść na islam, ponieważ uważa, że byłaby to oznaka tchórzostwa. Poczucie odrębności kulturowej i religijnej pomaga Stasiowi przetrwać najtrudniejsze chwile w niewoli. Odwaga Stasia imponuje Mahdiemu, który jest zaskoczony mężną postawą chłopca.