Po II wojnie światowej Polska została politycznie i ideologicznie podporządkowana Związkowi Sowieckiemu, w którym obowiązywała ideologia komunistyczna. Komuniści głosili ideę równości wszystkich ludzi. Postulowali zrównanie wszystkich klas społecznych pod względem politycznym i społecznym. W rzeczywistości jednak sytuacja osób najuboższych wcale się nie poprawiła. Gospodarka socjalistyczna była bowiem niewydolna, a komuniści szybko stworzyli nowe elity, złożone z ludzi należących do partii i posłusznych władzy. Przynależność do klasy uprzywilejowanych nie zależała od zdolności czy szlachetności jednostki, lecz od spryt i umiejętności tworzenia znajomości. Egalitarne założenia ustroju komunistycznego wyśmiewa Sławomir Mrożek w dramacie „Tango”.
Konflikt idei społecznych w „Tangu” Sławomira Mrożka
„Tango” przedstawia relacje panujące w trzypokoleniowej rodzinie, której spokój zostaje zakłócony przez pojawienie się tajemniczego Edka. Edek z niewiadomych przyczyn regularnie przebywa w domu rodziny i stara się wprowadzić własne zasady. Jest przy tym grubiański i chamski, zachowuje się agresywny sposób. Wdaje się w romans z żoną pana domu, Stomila. Nietypowej sytuacji w rodzinie przygląda się syn Stomila i Eleonory, dwudziestopięcioletni Artur. Zszokowany romansem matki chłopak postanawia porozmawiać o tym z ojcem. Stomil nie chce jednak przyjąć do wiadomości, że żona go zdradza. Mówi synowi, że swoboda seksualna jest warunkiem wolności człowieka. Wmawia sobie, że zdrada żony to intelektualny konstrukt, z którego nic nie wynika. Stomil jest awangardowym artystą, która ma obsesję na punkcie nowoczesności i łamania konwenansów. Jego wrażliwość jest brutalnie wykorzystywana jest brutalnego i bezwzględnego Edka. Sławomir Mrożek kpi w swoim utworze z idei egalitaryzmu społecznego, która prowadzi do absurdu. Ludzie bowiem nie są równi pod względem możliwości intelektualnych czy rozwoju moralnego. Artur, syn pana domu, sprzeciwia się egalitaryzmowi. Jego poglądy w kwestii relacji społecznych i etyki seksualnej są konserwatywne. Przeciwieństwem Artura jest jego ojciec, Stomil. Postawa pana domu budzi politowanie czytelnika. Egalitaryzm Stomila prowadzi do moralnej degrengolady i zburzenia podstawowego ładu moralnego.
Konflikt idei społecznych w „Nie-Boskiej komedii” Zygmunta Krasińskiego
Dramat Krasińskiego przedstawia konflikt dwóch grup społecznych – arystokratów i rewolucjonistów. Arystokraci opowiadają się za tradycyjnym porządkiem społecznym, opartym na hierarchii i władzy panów. Rewolucjoniści usiłują zburzyć dotychczasowy ład, który uważają za głęboko niesprawiedliwy. Można powiedzieć, że jest to konflikt konserwatystów i egalitarystów. W ostatniej części utworu dochodzi do starcia zwaśnionych obozów. W walkach ginie przywódca arystokratów. Triumf rewolucjonistów zostaje zakłócony przez objawienie się na niebie samego Chrystusa. Pankracy, przywódca obozu rewolucyjnego, ginie, przyznając zwycięstwo Chrystusowi.
