Manifest literacki – defincja, cechy, przykłady

Cechy manifestu

Manifest literacki jest zespołem postulatów grupy literackiej opublikowanym w formie druku ulotnego lub artykułu programowego i skierowany do odbiorców. Manifesty pojawiły się już w okresie romantyzmu, jednak szczególny okres ich rozkwitu datuje się od czasów modernistycznego symbolizmu (J. Moreasa w „Figaro” w 1886 r.), zaś szczyt aktywności przypadł na dwudziestolecie międzywojenne. Właściwie każdy zrodzony wówczas kierunek artystyczny miał swoją słynną artystyczną odezwę do odbiorców.

Twórcy i przykłady

Manifesty futurystyczne: włoski – manifest Filippo Tomasso Marinettiego (opublikowany w 1909 roku w „Le Figaro”), rosyjski – „Policzek powszechnemu smakowi” (Władimira Majakowskiego i Wielimira Chlebnikowa), polski „Nuż w bżuhu” operowały strategią skandalu, retoryką rozkazu i łamaniem przyjętych konwencji zachodu.

Inne znane przykłady manifestów literackich to odezwy ekspresjonistów, dadaistów (Tristan Tzara „Dada Manifesto 1918”) oraz surrealistów (Andre Breton). Formę manifestu stosowali również twórcy awangardy krakowskiej: Tadeusz Peiper („Nowe usta”, „Tędy”), Julian Przyboś („Chamuły poezji” drukowane na łamach „Zwrotnicy”).

Polecamy również:

  • Powieść realistyczna - definicja, cechy, przykłady

    Powieść realistyczna narodziła się w XIX-wiecznej Francji. Po raz pierwszy terminu tego użyto w 1826 r. w trzynastym numerze „Mercure français du XIX siecle”. Stanowiło ono wtedy synonim tzw. „literatury prawdy”, miało jednak znaczenie pejoratywne, gdyż kojarzyło się z tym, co jest... Więcej »

  • Powieść awangardowa – geneza, cechy, przykłady

    Powieść awangardowa ukształtowała się na początku XX wieku jako jeden z gatunków literatury awangardy. Wyodrębniła się ona w obrębie takich kierunków, jak ekspresjonizm czy surrealizm. Powieść ta posiada różnorodne realizacje, choć można tu wyróżnić pewne cechy wspólne. Więcej »

  • Powieść parabola - definicja, cechy, przykłady

    Powieść-parabola jako osobny gatunek wyodrębniła się w XX wieku. Geneza tej formy sięga jednak czasów starożytnych. Parabola to inaczej przypowieść, a więc gatunek biblijny, w którym sens dosłowny jest maską sensu metaforycznego (często alegorycznego, dydaktycznego czy moralistycznego). Więcej »

  • Powieść psychologiczna - definicja, cechy, przykłady

    Literackie zaczątki powieści psychologicznej sięgają czasów pogranicza starożytności i średniowiecza. To właśnie wówczas ukazywały się pierwsze teksty, których głównym zadaniem było ukazywanie emocji i przemyśleń podmiotów mówiących. Często miały one charakter... Więcej »

  • Powieść fantasy - definicja, cechy, przykłady

    Powieść fantasy to odmiana literatury fantastycznej (występująca np. obok science-fiction, social-fictiion, political fiction), w której świat przedstawiony z jednej strony nosi znamiona realistyczne (ma konkretny, uszczegółowiony charakter), z drugiej natomiast znacząco różni się od... Więcej »

Komentarze (0)
Wynik działania 1 + 1 =
Ostatnio komentowane
• 2025-03-08 02:40:40
cycki lubie
• 2025-03-05 14:35:07
bardzo to działanie łatwe
• 2025-03-03 13:00:02
Jest nad czym myśleć. PEŁEN POZYTYW.
• 2025-03-02 12:32:53
pozdro mika
• 2025-02-24 20:08:01