Cechy manifestu
Manifest literacki jest zespołem postulatów grupy literackiej opublikowanym w formie druku ulotnego lub artykułu programowego i skierowany do odbiorców. Manifesty pojawiły się już w okresie romantyzmu, jednak szczególny okres ich rozkwitu datuje się od czasów modernistycznego symbolizmu (J. Moreasa w „Figaro” w 1886 r.), zaś szczyt aktywności przypadł na dwudziestolecie międzywojenne. Właściwie każdy zrodzony wówczas kierunek artystyczny miał swoją słynną artystyczną odezwę do odbiorców.
Twórcy i przykłady
Manifesty futurystyczne: włoski – manifest Filippo Tomasso Marinettiego (opublikowany w 1909 roku w „Le Figaro”), rosyjski – „Policzek powszechnemu smakowi” (Władimira Majakowskiego i Wielimira Chlebnikowa), polski „Nuż w bżuhu” operowały strategią skandalu, retoryką rozkazu i łamaniem przyjętych konwencji zachodu.
Inne znane przykłady manifestów literackich to odezwy ekspresjonistów, dadaistów (Tristan Tzara „Dada Manifesto 1918”) oraz surrealistów (Andre Breton). Formę manifestu stosowali również twórcy awangardy krakowskiej: Tadeusz Peiper („Nowe usta”, „Tędy”), Julian Przyboś („Chamuły poezji” drukowane na łamach „Zwrotnicy”).