Geneza, nazwa, założenia
Futuryzm to awangardowy kierunek w sztuce, który narodził się na początku XX wieku we Włoszech i w Rosji. Programotwórcą futuryzmu włoskiego był Filippo Marinetti. W 1909 roku ogłosił „Manifest futuryzmu”, który zawierał postulat radykalnego odcięcia się od tradycji i zbudowania zupełnie nowej literatury opartej na strategii estetyczno-obyczajowego skandalu. Jednocześnie pojawił się tu program sztuki egalitarnej, dostępnej dla szerokich mas. Nawoływano do kontestacji obowiązującego porządku kultury, zburzenia bibliotek, teatrów i muzeów.
Najważniejszą wartością było miasto i cywilizacja techniczna (opiewanie jej wynalazków: radia, telefonu, samochodu, lokomotywy), a także prosty tłum. Poezja miała całkowicie zerwać z logiką i związkami przyczynowo-skutkowymi, co obrazowało hasło „słów na wolności”. Odbiorca miał być epatowany nowością i szokiem. Poezja futurystyczna zrywała tradycyjną opozycję między sztuką i życiem.
Futuryzm włoski występował w niezwykle agresywnej tonacji, a jego twórcy (np. Marinetti) związali się później z ruchem faszystowskim. Najważniejsi poeci włoskiego futuryzmu to P. Buzzi, A. Soffici czy C. Govoni. Instytucjami czasopiśmienniczymi