Św. Antoni urodził się w Lizbonie w 1195 r. jako Ferdynard Bulonne w zamożnej mieszczańskiej rodzinie. Prawdopodobnie w piętnastym roku życia wstąpił w rodzinnym mieście do Kanoników Regularnych św. Augustyna. Spędził tam dwa lata, aby następnie przenieść się do klasztoru w pobliskiej Coimbrze, gdzie pobierał nauki z zakresu teologii. W 1219 r. otrzymał święcenia kapłańskie.
W 1220 r. Ferdynand był świadkiem sprowadzenia do Coimbry ciał pięciu misjonarzy, męczenników franciszkańskich z Maroka, którzy zginęli z rąk Arabów. Będąc pod wrażeniem ich oddania Chrystusowi, sam postanowił zostać misjonarzem-męczennikiem i podjął decyzję wstąpienia do braci mniejszych w klasztorze-pustelni w Olivanez, gdzie przyjął imię zakonne Antoni. Wkrótce udał się do Maroka, ale nie zniósłszy klimatu zachorował i musiał wracać do ojczyzny. W drodze powrotnej do Portugalii burza zapędziła jego statek na Sycylię. Stamtąd pojechał na kapitułę generalną do Asyżu (1221 r.), gdzie osobiście poznał św. Franciszka.
Przez jakiś czas św. Antoni przebywał w eremie w Montepaolo w pobliżu Forli, gdzie pogłębiał swoje życie wewnętrzne i z zamiłowaniem rozczytywał się w Piśmie Świętym. Okazał się utalentowanym kaznodzieją, co spowodowało, że porzucił życie pustelnika, aby głosić słowo Boże i prowadzić działalność duszpasterską. Nie osiadał w jednym miejscu, tylko przemierzał miasta i wioski, nawołując mieszkańców do poprawy postępowania i pokuty. Wszędzie spotykał się z miłym przyjęciem i zainteresowaniem, a jego kazania gromadziły tak wielkie tłumy, że był zmuszony wygłaszać je na placach, gdyż kościoły nie mieściły słuchaczy. Cechował się elokwencją, świetną pamięcią, szeroką wiedzą i silnym, czystym głosem. Pracował przez dwa lata w północnych Włoszech, a następnie udał się do Francji, gdzie zwalczał herezję katarów (1225-1227) i wykładał na uniwersytetach w Montpellier i Tuluzie.
W 1227 r. wrócił do Włoch i został wybrany prowincjałem Emilii i Mediolanu. Urząd sprawował przez trzy lata. W 1230 r. przybył do Padwy. Wówczas rozpoczął się najbardziej intensywny okres swojej działalności kaznodziejskiej św. Antoniego. Zabiegał nie tylko o nawrócenie i poprawę postępowania wiernych, ale także zaangażował się w sprawy społeczne – zwalczał lichwę, więzienie dłużników i wyzysk biednych. Wyczerpany pracą usunął się do Camposampiero, gdzie zachorował. Zmarł 13 czerwca 1231 r. w klasztorze klarysek z Arcella w wieku 36 lat. Zaledwie rok później, 30 maja 1232 r., w poczet świętych zaliczył go papież Grzegorz IX. O tak rychłej kanonizacji zadecydowały rozliczne cuda i łaski, jakich wierni doznawali na grobie św. Antoniego. Dzisiaj wznosi się potężna bazylika, jedno z najbardziej popularnych sanktuariów w Europie.
Święty Antonii był obdarzony wieloma charyzmatami – miał dar bilokacji (przebywania w dwóch miejscach jednocześnie), czytania w ludzkich sumieniach, proroctwa. Pozostawił po sobie dorobek pisarski, m.in. Kazania niedzielne oraz Kazania na święta. Z tego względu w 1946 r. Pius XII ogłosił Antoniego doktorem Kościoła, tytułując go Doktorem Ewangelicznym.
Wspomnienie liturgiczne św. Antoniego z Padwy obchodzone jest 13 czerwca. W ikonografii przedstawiany jest w habicie franciszkańskim; nieraz głosi kazanie, czasami trzyma Dzieciątko Jezus. Jego atrybutami są: księga, lilia, serce, ogień – symbol gorliwości, chleb, osioł, ryba.
W Polsce święty cieszy się szczególnym kultem w Leżajsku, Przeworsku i Radecznicy.
Patronat
Św. Antoni z Padwy jest patronem zakonów: franciszkanów, antoninek oraz wielu bractw; jest patronem miast: Padwy, Lizbony, Padeborn, Splitu; dzieci, górników, małżeństw, narzeczonych, położnic, ubogich, podróżnych, ludzi i rzeczy zaginionych.
