Szymon (inaczej Symeon) urodził się w końcu IV wieku w licznej rodzinie pasterskiej w miejscowości Sis – na pograniczu Cylicji i Syrii (dzisiejsza Turcja). Nie otrzymał żadnego wykształcenia. Po śmierci wszystkich członków rodziny sprzedał majątek i rozdał ubogim pieniądze, jakie za niego otrzymał. Wówczas wstąpił ok. 400 r. do klasztoru Eusebona w Teleda koło Antiochii, ale szybko opuścił to miejsce, wybierając życie pustelnika w skrajnej ascezie. Początkowo osiedlił się w Telanissos, a następnie przeniósł się w okolice Antiochii Syryjskiej, gdzie na zbudowanym przez siebie kamiennym słupie (początkowo był on trzymetrowy, ale z czasem Symeon zaczął go podnosić, tak że w końcu osiągnął osiemnaście metrów) z małą platformą przebywał około 40 lat – stąd też jego przydomek Słupnik.
Szymon Słupnik dał się poznać jako wielki pokutnik. Spożycie pokarmu ograniczył do minimum, a jego odzienie stanowił jedynie płaszcz z kapturem. Wiele godzin spędzał na kontemplacji i modlitwie. Swoim nietypowym zachowaniem ściągał mnóstwo ciekawskich spojrzeń. Przychodzono do niego po poradę i proszono o wstawiennictwo przed Bogiem w różnych sprawach. Część swojego czasu poświęcał na nauczanie zgromadzonych gapiów, do których przemawiał dwukrotnie co dnia. Pisarz i historyk Kościoła, Teodoret, wspomina, że w ten sposób Szymon nawrócił wiele tysięcy przybyszów z pogańskiej Arabii i Persji. Ponadto z całą stanowczością opowiadał się przy tym przeciwko herezji nestoriańskiej.
Szymon Słupnik zmarł 28 sierpnia 459 roku. Jego pogrzeb był niezwykłym wydarzeniem – wziął w nim udział m.in. patriarcha Antiochii, sześciu biskupów, gubernator cesarski i niezliczone rzesze wiernych. Na miejscu, gdzie stał słup, wybudowano świątynię, do której wędrowali pątnicy aż do XVII wieku, kiedy to została zburzona przez Arabów. W czasach dzisiejszych stoi tam ołtarz.
Wspomnienie świętego Szymona Słupnika obchodzone jest w Kościele katolickim 5 stycznia. W ikonografii zachodniej jest on przedstawiany najczęściej w scenie na słupie. Jego atrybutem jest bicz. Przykład Szymona Słupnika dał początek ruchowi ascetów stylitów (słupników).
