Karmelitanki to żeńska gałąź zakonu karmelitów (Zakonu Braci Najświętszej Maryi Panny z Góry Karmel) powstałego na początku XIII w. na górze Karmel w Galilei (obecnie teren Izraela). Pierwsze zgromadzenie żeńskie zostało z kolei utworzone w połowie XV w. Wówczas w oparciu o bullę Cum nulla Fidelium Mikołaja V z 1452 r. generał karmelitów, bł. Jan Soreth zorganizował 5 klasztorów dla sióstr.
W Polsce obecnie działają:
Karmelitanki Bose (Mniszki Bose Zakonu Najświętszej Maryi Panny z Góry Karmel)
Karmelitanki Bose wyodrębniły się w wyniku reformy zakonu karmelitańskiego przeprowadzonej w 1562 r. przez św. Teresę z Avila i św. Jana od Krzyża; w Polsce są od 1612 r. Siostry z tego zakonu wiodą życie kontemplacyjne, dążąc do mistycznego zjednoczenia z Bogiem. Skupiają się na żarliwej modlitwie wstawienniczej za cały Kościół i nie zajmują się działalnością apostolską. Obecnie na świecie jest 12400 karmelitanek bosych, w tym ponad 500 Polek w 28 klasztorach. Karmelitanki bose obowiązuje klauzura – są oddzielone od świata.
Do elementów charyzmatu karmelitańskiego należą: naśladowanie Chrystusa we wspólnocie siostrzanej, nieustanne rozważanie Słowa (lectio divina) , wspólne celebrowanie Eucharystii i Liturgii Godzin, asceza i umartwienie, modlitwa w samotności i milczeniu oraz duchowość Maryjna powołania karmelitańskiego.
Karmelitanki Dzieciątka Jezus (Zgromadzenie Sióstr Karmelitanek Dzieciątka Jezus)
Karmelitanki Dzieciątka Jezus to żeńskie zgromadzenie zakonne założone przez o. Macieja Gądka i m. Teresę Kierocińską w 1921 r. w Polsce. W przeciwieństwie do karmelitanek bosych, karmelitanki Dzieciątka Jezus obok kontemplacji zajmują się również apostolstwem. Swoje powołanie realizują przede wszystkim w dziedzinie wychowania i kształcenia dzieci i młodzieży.
Karmelitanki Dzieciątka Jezus pracują w parafiach jako: katechetki, organistki, zakrystianki oraz opiekunki chorych. Prowadzą również przedszkola, ochronki, domy rekolekcyjne, dni skupienia, grupy modlitewne, chóry. Podejmują również pracę ewangelizacyjną na terenach misyjnych. Obecnie ich zgromadzenie liczy ponad 570 sióstr.
Karmelitanki (Zgromadzenie Sióstr Karmelitanek Instytut Naszej Pani z Karmelu)
Zgromadzenie Sióstr Karmelitanek Instytut Naszej Pani z Karmelu założyła m. Maria Teresa Scrilli w 1854 r. Ma ono charakter kontemplacyjno – czynny. Siostry swoją duchowość opierają na modlitwie, Eucharystii, naśladowaniu Maryi i służbie bliźnim.
Obecnie zgromadzenie liczy kilkaset sióstr, które działają we Włoszech, w Polsce, Czechach, Stanach Zjednoczonych, Kanadzie, Brazylii, Indiach, Filipinach, Indonezji, Ziemi Świętej.
Karmelitanki Misjonarki (Zgromadzenie Karmelitanek Misjonarek)
Zgromadzenie Karmelitanek Misjonarek (skrót: CM) zostało założone pomiędzy rokiem 1860 a 1861 w Hiszpanii przez bł. Franciszka Palau y Quera, karmelitę bosego. Siostry zgromadzenia łączą kontemplację z czynnym apostolstwem. Zajmują się wychowaniem dzieci i młodzieży, edukacją, katechizacją, pracą parafialną, socjalną, w służbie zdrowia, organizacją rekolekcji i dni skupienia, prowadzeniem grup modlitewnych oraz działalnością misyjną.
Obecnie na świecie działa blisko 2 tysiące karmelitanek misjonarek w 39 krajach na wszystkich kontynentach. W Polsce zgromadzenie istnieje od 1988 r. i , posiada swoje wspólnoty w Trzebini k. Żywca, Krakowie i Warszawie. Dom generalny karmelitanek misjonarek znajduje się w Rzymie.
Karmelitanki Misjonarki Terezjanki (Zgromadzenie Sióstr Karmelitanek Misjonarek Terezjanek)
Zgromadzenie Sióstr Karmelitanek Misjonarek Terezjanek (CMT) to gałąź Zgromadzenia Karmelitanek Misjonarek (CM) założonego pomiędzy rokiem 1860 a 1861 w Hiszpanii przez bł. Franciszka Palau. Terezjanki wyróżniają się swoim szczególnym zaangażowaniem na polu misyjnym – są obecne w 24 krajach, z których 18 to najuboższe kraje misyjne. W Polsce domy zgromadzenia znajdują się w Sopocie i Tarnowcu.