Urszulankami nazywa się te zakony żeńskie, których członkinie w swoim charyzmacie i działalności odwołują się do Towarzystwa Świętej Urszuli, utworzonego w 1535 r. przez tercjarkę franciszkańską św. Anielę Merici we Włoszech.
W Polsce można spotkać zgromadzenia urszulanek szarych, urszulanki unii rzymskiej oraz urszulanki z Gandino.
Urszulanki szare (pełna nazwa: Zgromadzenie Sióstr Urszulanek Serca Jezusa Konającego) to zgromadzenie, które zostało założone przez św. Urszulę Ledóchowską w 1920 r. w Polsce. Za swoje powołanie siostry te uznają wychowywanie i nauczanie dzieci oraz młodzieży, służbę potrzebującym oraz ewangelizację świata. Stad często urszulanki szare podejmują się pracy jako katechetki oraz nauczycielki w szkołach, seminariach i na wyższych uczelniach. Zajmują się również działalnością charytatywno-społeczną; prowadzą m.in. domy dziecka, domy pomocy społecznej i domy samotnej matki, stołówki. Można je spotkać na misjach w Ameryce Łacińskiej i Afryce. Obecnie Zgromadzenie liczy około 950 sióstr 11 narodowości w prawie 100 wspólnotach rozmieszczonych na całym świecie: w Polsce, we Włoszech, we Francji, w Finlandii, w Niemczech, na Ukrainie, na Białorusi, w Kanadzie, w Argentynie, w Brazylii i w Tanzanii oraz na Filipinach.
Urszulanki Unii Rzymskiej (pełna nazwa: Unia Rzymska Zakonu św. Urszuli), inaczej urszulanki czarne, to zgromadzenie powstałe w 1900 r., będące wyrazem XIX-wiecznych tendencji do łączenia się klasztorów w jedną strukturę. Do tej pory bowiem na świecie istniały dziesiątki zakonów urszulanek, które były od siebie niezależne, chociaż żyły tym samym duchem i regułą. Dopiero od 1900 r. można mówić o jednym zgromadzeniem ze wspólnymi konstytucjami. Dom generalny Urszulanek Unii Rzymskiej znajduje się w Rzymie. Obecnie zakon liczy około 3000 sióstr na świecie, w tym najwięcej urszulanek czarnych jest w naszym kraju (prowincja polska liczy około 390 sióstr, żyjących w 21 wspólnotach).
Charyzmatem urszulanek Unii Rzymskiej jest misja wychowawcza w różnych formach –polskie siostry prowadzą m.in. Międzyzakonny Wyższy Instytut Katechetyczny, szkoły, przedszkola, internaty i bursy. Z powodzeniem łączą kontemplację z apostolstwem. Zajmują się również działalnością charytatywną (np. opiekują się chorymi w domach pomocy społecznej) oraz pracą misyjną. Duchowość urszulanek opiera się na Ewangelii; jest chrystocentryczna, eucharystyczna i maryjna.
Zgromadzenie Sióstr Urszulanek Maryi Panny Niepokalanej z Gandino zostało założone w 1818 r. przez ks. Franciszka Della Madonna, ówczesnego proboszcza Gandino (Włochy). Za centralny punkt swojej duchowości siostry uznają dążenie do utożsamienia się z Chrystusem. Bliska jest też im duchowość maryjna. Podobnie jak inne urszulanki skupiają się na misji wychowawczej kobiet. Urszulanki z Gandino same siebie określają jako służebnice Słowa Bożego, Misji i Krzyża. Zajmują się organizacją rekolekcji, dni przyjaźni dla młodzieży, wakacji dla dzieci i spotkań formacyjnych. Pierwsza polska placówka powstała w miejscowości Nurzec Stacja na Podlasiu w 1995 r.