W kilka lat po wystąpieniu Marcina Lutra przeciwko nadużyciom w praktyce odpustów (1517 r.), jego poglądy i publikacje były znane w Polsce. Idee reformacyjne znalazły zwolenników wśród przedstawicieli różnych warstw społecznych, także wśród duchowieństwa. Zwalczał je król Zygmunt Stary, który w 1520 r. wydał swój pierwszy edykt przeciw szerzeniu nowości religijnych. Dokument zakazywał sprowadzania i przywożenia do Polski pism Lutra, pod karą wygnania i konfiskaty majątku. Dwa lata później obostrzono go zagrożeniem kary śmierci. Wprowadzono również cenzurę kościelną. Niemniej ruch reformacyjny w kraju nadal się rozwijał. Tym, co przyciągało wiernych i ułatwiało propagowanie luteranizmu był m.in. język polski obecny w nabożeństwach oraz polskie śpiewniki i katechizmy – ważnym ośrodkiem wydawniczym polskich druków ewangelickich stał się Królewiec. Za szerzenie idei Lutra szczególnie obwiniano wracających z zagranicznych studiów duchownych i świeckich. Stąd też dwukrotnie, w 1534 r. i w 1542 r., wzywano młodzież, studiującą na sprzyjających reformacji uniwersytetach, do powrotu do kraju.
Najbardziej rewolucyjnego charakteru reformacja nabrała w Gdańsku (Prusy Królewskie), gdzie już w 1518 r. nauki Lutra głosili mnisi m.in. dominikanin Jakub Knade i karmelita Maciej Binnewald. Biskup włocławski, Maciej Drzewicki jako ordynariusz Gdańska nakazał uwięzić Knadego. Jego decyzja wywołała w 1524 r. zamieszki, które rada miejska z trudem opanowała. Kiedy władzę objęła nowa rada, zarządziła zmiany według zasad luterańskich. Skonfiskowano wówczas majątki kościelne oraz zniesiono klasztory, a opór przeciw zmianom bezwzględnie karano. W 1526 r. Zygmunt Stary wkroczył z wojskiem do Gdańska przywrócił dawny porządek społeczny i kościelny oraz osądził winnych. Edyktem z 1526 roku król przywrócił też katolickie nabożeństwa w sprotestantyzowanym Elblągu. Dokument jednak nie przyniósł oczekiwanych efektów. Gdańsk, Elbląg, Braniewo, Malbork oraz Toruń stały się miastami protestanckimi.
Luteranizm rozwijał się również w Wielkopolsce, gdzie jego propagatorami byli Jan Seklucjan oraz Andrzej Samuel. Sprzyjał im możny Andrzej Górka. To właśnie w jego poznańskim pałacu powstał pierwszy zbór. Gdy biskup żądał wydania obu reformatoorów, zabrał ich do Królewca książę pruski Albrecht Hohenzollern w 1543 r. Wiele rodów zamieszkujących ziemie Wielkopolski opowiadało się wówczas za luteranizmem. Możni, jako patronowie kościołów, zamieniali je w zbory. Pod koniec XVI w. w Wielkopolsce istniało ich około 140.
W Małopolsce szerzyli luteranizm niektórzy zakonnicy, plebani i profesorowie krakowscy (np. Jakub z Iłży). Większość rodów magnackich opowiadała się jednak za kalwinizmem. Wyjątkowo na luteranizm przechodziło małopolskie chłopstwo z pogranicza śląskiego.
Za panowania Zygmunta Augusta (1548-1572) można mówić o większej tolerancji względem ewangelików, ale równocześnie król nigdy nie zdradził chęci samowolnego wprowadzenia reformacji w kraju i pozostał wierny Kościołowi katolickiemu.
Od połowy XVI w. luteranizm rozwijał się wśród ludu polskiego poza granicami Rzeczypospolitej. Książę piastowski Wacław Adam (1545-1579) wprowadził go na Śląsku Cieszyńskim. Do dziś tamtejsze ziemie są największym skupiskiem ewangelików polskich.
Reformacja w Polsce załamała się ostatecznie w drugiej połowie XVII i w XVIII w. Dziś luteranów w naszym kraju jest ponad 60 tysięcy. Należą do Kościoła Ewangelicko-Augsburskiego w RP.