Wiersze dla dzieci – opracowanie ogólne

Wiersze dla dzieci to bardzo ważna, a jednocześnie najbardziej rozpoznawalna część twórczości Juliana Tuwima. W 1938 roku ukazał się zbiór „Lokomotywa i inne wesołe wierszyki dla dzieci” ilustrowane przez Leitta i Hima. Tuwim objawił tu nie tylko swoje poetyckie mistrzostwo, ale również humor i umiejętność wczucia się we wrażliwość najmłodszych odbiorców.

Wierszyki poety nie rażą naiwnością ani nachalną dydaktyką. Na pierwszy plan wysuwa się tu interesująca fabuła, która najczęściej ma zaskakujące, dowcipne zakończenie, jak np. w wierszu „Okulary”, w którym pan Hilary po długich poszukiwaniach swoich okularów odkrywa, że ma je na własnym nosie.

Autor tworzy bajkową krainę wyobraźni zamieszkiwaną przez sympatyczne postaci ludzi, zwierząt i roślin: Dyzio, Grześ, Słoń Trąbalski czy Zosia Samosia. Jednocześnie bardzo subtelnie buduje moralistyczny sens wierszyków. Propaguje na przykład postawę tolerancji wobec innych ras, jak w wierszu „Murzynek Bambo” i oczywiście zabawnie ośmiesza ludzkie wady, takie jak skłonność do kłamstwa („O Grzesiu kłamczuchu i jego cioci”) czy zadufanie i samolubstwo („Zosia Samosia”).

Wierszyki Tuwima mogą też stanowić żartobliwą, ale niezwykle mądrą przestrogę, jak np. w „Skakance”:

Żeby kózka nie skakała, to by nóżki nie złamała

Utwory te mają również walor dydaktyczny. Ujawnia się on szczególnie w historyjkach takich, jak „Abecadło”, „Warzywa” czy „Stół”. W zabawny sposób pozwalają one bowiem dzieciom przyswoić litery alfabetu, nazwy warzyw, proces produkcji stołu.

Osobnym zagadnieniem związanym z twórczością dla dzieci jest prawdziwa wirtuozeria poetycka autora. „Lokomotywa” i „Ptasie radio” to bez wątpienia arcydzieła, w których autor pokazał swój wielki kunszt i miłość do słowa. Zarówno w jednym, jak i w drugim wierszu najważniejszą stroną tekstu jest jego warstwa brzmieniowa. Tuwim do mistrzostwa opanował sztukę poetyckiej onomatopei i niezwykle realistycznie oddał dźwięki ruszającego, a następnie rozpędzającego się pociągu, a także odgłosy leśnych i domowych ptaków. Wiersze te dowodzą, że poeta poważnie traktował swojego młodego odbiorcę i doceniał jego inteligencję, wrażliwość i poczucie estetyki.

Polecamy również:

  • Wiosna. Dytyramb – interpretacja i analiza

    Wiersz „Wiosna” został opublikowany przez Tuwima w tomie „Sokrates tańczący” (1920) i od razu wywołał olbrzymie kontrowersje. Odsądzono bowiem autora od czci i wiary jako tego, który przekroczył wszelkie granice dobrego smaku i stworzył tekst obrażający godność ludzkiego rodzaju. Więcej »

  • Sitowie – interpretacja i analiza

    „Sitowie” to utwór, w którym Julian Tuwim podejmuje problematykę autotematyczną. Realizuje się ona niejako na dwóch poziomach. Mamy tu bowiem do czynienia ze wspomnieniem z dzieciństwa, a więc wątkiem autobiograficznym. Ponadto zaś poeta wypowiada się na temat własnej... Więcej »

  • Do prostego człowieka – interpretacja i analiza

    „Do prostego człowieka” to wiersz Tuwima o wymowie pacyfistycznej. Postawa poety jawi się tu jako jasny i stanowczy sprzeciw wobec wojny, której zwykle towarzyszą wzniosłe hasła, jednak w rzeczywistości kryją się za nimi jedynie partykularne interesy klasy rządzącej. Więcej »

  • Rzecz Czarnoleska – interpretacja i analiza

    „Rzecz Czarnoleska” to wiersz programowy Tuwima z tomu o tym samym tytule, wydanego w 1929 roku. Poeta formułuje w nim klasyczną koncepcję literatury, nawiązującą do złotego okresu polskiej poezji, czyli do XVI wieku. Tekst ten jest więc dobrą ilustracją tak zwanego klasycyzmu Skamandrytów, czyli... Więcej »

  • Do krytyków – interpretacja i analiza

    „Do krytyków” to przewrotny komentarz Tuwima na temat roli poezji w niepodległym kraju. Tekst został utrzymany w żartobliwym, niemal satyrycznym stylu. Głównym zabiegiem zastosowanym przez Tuwima jest tu komiczny efekt zaskoczenia. Tytuł utworu – „Do krytyków”... Więcej »

Komentarze (0)
Wynik działania 4 + 3 =
Ostatnio komentowane
• 2025-03-08 02:40:40
cycki lubie
• 2025-03-05 14:35:07
bardzo to działanie łatwe
• 2025-03-03 13:00:02
Jest nad czym myśleć. PEŁEN POZYTYW.
• 2025-03-02 12:32:53
pozdro mika
• 2025-02-24 20:08:01