Ranyjulek – interpretacja i analiza

Wiersz „Ranyjulek” powstał we wczesnym etapie twórczości Juliana Tuwima. Tematykę i nastrój wiersza zdradza już tytułowe określenie, czyli kolokwialne zawołanie, które wyraża całą gamę pozytywnych emocji: zachwyt, radość, miłe zaskoczenie. Poeta wokół tego określenia zbudował wizję beztroskiego życia kloszarda cieszącego się każdą chwilą. Jak się okazuje, to właśnie postać radosnego włóczęgi stała się dla Tuwima inspiracją do stworzenia literackiej autokreacji.

Poeta zwykłego życia

Podmiotem tekstu jest sam Tuwim – poeta i człowiek, który poszukuje zarazem idealnej formuły życia i tworzenia. Odnajduje ją w figurze beztroskiego, miejskiego włóczęgi upojonego alkoholem i radością. Wiersz rozpoczyna się od słowa „powinienem”, które odnosi się do koncepcji poezji, jaką ma zamiar uprawiać twórca. Polega ona na maksymalnym zbliżeniu sztuki wysokiej do życia zwyczajnej ulicy. Poeta powinien stać się szarym człowiekiem, przeciętnym kloszardem, który doświadcza wszystkich emocji i stanów przypisanych tej kondycji. Może więc nietrzeźwy włóczyć się po mieście, wtapiać się w tłum i zakradać po wiosenny bez. Język poezji powinien być prosty, inspiracją dla niego ma być niewyszukane słownictwo „andrusów” i „dryndziarzy”, a więc mogą się w nim znaleźć wyrażenia takie, jak „psiakrew” i „psiamać”.

Postuluje się tu więc literaturę egalitarną, zupełnie inną niż twórczość poprzednich epok. Mamy do czynienia z rewolucyjnym programem poezji – wyrazistym odrzuceniem romantycznego uniesienia i młodopolskiej wylewności. Poetycki komunikat ma przybrać kształt konkretny i prozaiczny.

Atrybuty „nowego” poety

Taka koncepcja poezji nie wyklucza jednak u Tuwima wyjątkowości powołania artysty. To on jest bowiem tym, który przetwarza rzeczywistość w materię słowa. Poeta zawsze powinien zachować niezależność twórczą, która zostaje ujęta w wierszu w postaci kolokwialnego porównania: „swobodny, bezpański, jak pies!”. Szczególnym atrybutem poety jest w tekście „kapelusz dziurawy liliowymi kwiatami”, który podmiot chce „na swą chwałę ustroić”. Ten poetycki rekwizyt przywodzi zatem na myśl tradycyjny wieniec laurowy, będący symbolem poetyckiego geniuszu.

Mamy tu jednak do czynienia z wyraźnym przewartościowaniem: kapelusz jest dziurawy, a więc wskazuje na status kloszarda, jednocześnie jednak ozdabiają go kwiaty. Poeta to zatem ktoś solidaryzujący się z tłumem, ale zarazem ktoś, kto się z niego wyróżnia. Artysta ma również dystans do samego siebie. Na swoją chwałę przystraja się kwiatami, ale zaraz potem mówi, że pragnie:

na chwałę swą chlać,
I znów w kwiatach się włóczyć po ulicach z wiatrami

Powołanie poety najlepiej obrazuje ostatni wers wiersza:
                                                
Podnieść łeb, gwiazdy łykać i na nogach się chwiać!

Poeta to ktoś, kto ma być jednocześnie wpatrzony w gwiazdy (widzieć rzeczy wyższe) i nie zapominać o swojej ludzkiej kondycji. Wiersz jest zatem kwintesencją radości życia i twórczości, która nie ucieka od ludzkich spraw.

Polecamy również:

  • Wiosna. Dytyramb – interpretacja i analiza

    Wiersz „Wiosna” został opublikowany przez Tuwima w tomie „Sokrates tańczący” (1920) i od razu wywołał olbrzymie kontrowersje. Odsądzono bowiem autora od czci i wiary jako tego, który przekroczył wszelkie granice dobrego smaku i stworzył tekst obrażający godność ludzkiego rodzaju. Więcej »

  • Sitowie – interpretacja i analiza

    „Sitowie” to utwór, w którym Julian Tuwim podejmuje problematykę autotematyczną. Realizuje się ona niejako na dwóch poziomach. Mamy tu bowiem do czynienia ze wspomnieniem z dzieciństwa, a więc wątkiem autobiograficznym. Ponadto zaś poeta wypowiada się na temat własnej... Więcej »

  • Do prostego człowieka – interpretacja i analiza

    „Do prostego człowieka” to wiersz Tuwima o wymowie pacyfistycznej. Postawa poety jawi się tu jako jasny i stanowczy sprzeciw wobec wojny, której zwykle towarzyszą wzniosłe hasła, jednak w rzeczywistości kryją się za nimi jedynie partykularne interesy klasy rządzącej. Więcej »

  • Rzecz Czarnoleska – interpretacja i analiza

    „Rzecz Czarnoleska” to wiersz programowy Tuwima z tomu o tym samym tytule, wydanego w 1929 roku. Poeta formułuje w nim klasyczną koncepcję literatury, nawiązującą do złotego okresu polskiej poezji, czyli do XVI wieku. Tekst ten jest więc dobrą ilustracją tak zwanego klasycyzmu Skamandrytów, czyli... Więcej »

  • Do krytyków – interpretacja i analiza

    „Do krytyków” to przewrotny komentarz Tuwima na temat roli poezji w niepodległym kraju. Tekst został utrzymany w żartobliwym, niemal satyrycznym stylu. Głównym zabiegiem zastosowanym przez Tuwima jest tu komiczny efekt zaskoczenia. Tytuł utworu – „Do krytyków”... Więcej »

Komentarze (0)
Wynik działania 3 + 1 =
Ostatnio komentowane
Głupota w tekście! Janusz i Agnieszka się nie związali, bo byli bardzo bliskim kuzynos...
• 2024-10-27 17:40:49
Super
• 2024-10-21 17:09:20
Bardzo trudne.
• 2024-10-21 13:31:17
Dziękuję za krótką acz treściwą syntezę :)
• 2024-09-24 21:14:03
Dodajmy, że było to również ostatnie powstanie wendyjskie (słowiańskie) na terenie N...
• 2024-09-04 21:32:33