Księgi Królewskie w swojej ostatecznej formie zostały zredagowane w VI w. przed Chr., natomiast dotyczą wydarzeń z okresu X – VI w. przed Chrystusem. Początkowo stanowiły jedno dzieło. Autor pozostaje nieznany.
1 Księga Królewska
Pierwsza Księga Królewska opowiada o sukcesji i panowaniu Salomona oraz rozłamie królestwa na dwie części: Królestwo Judy i Królestwo Izraela. Jednak za fundament 1 Księgi Królewskiej uznaje się opowiadania o proroku Eliaszu.
Treść:
Kiedy zbliżała się śmierć Dawida, jego syn Adonijja starał się zapewnić sobie miejsce na tronie. Plany zniweczyła jednak interwencja proroka Natana. Dzięki niemu Dawid przysiągł swojej żonie Batszebie:
Na życie Pana, który wyratował mnie z wszelkiego utrapienia! Jak przysiągłem ci na Pana, Boga Izraela, mówiąc, że Salomon, twój syn, będzie królował po mnie i on będzie zasiadał na moim tronie po mnie, tak właśnie dziś uczynię. (1Krl 1,29)
Adonijja nie poddał się i chciał ożenić się z ostatnią żoną Dawida- Abisztag, aby w ten sposób zapewnić sobie poparcie, a następnie sukcesję. Salomon zdecydował się zabić knującego brata.
Z Salomonem wiąże się atrybut mądrości o którą poprosił samego Boga:
Bóg więc mu powiedział: «Ponieważ poprosiłeś o to, a nie poprosiłeś dla siebie o długie życie ani też o bogactwa, i nie poprosiłeś o zgubę twoich nieprzyjaciół, ale poprosiłeś dla siebie o umiejętność rozstrzygania spraw sądowych, więc spełniam twoje pragnienie i daję ci serce mądre i rozsądne, takie, że podobnego tobie przed tobą nie było i po tobie nie będzie. (1 Krl 3, 11-12)
W wielu miejscach 1 Księgi Królewskich wyrażony jest podziw dla mądrości Salomona m.in. we fragmencie 1 Krl 5, 9-14. Salomon jest również autorem psalmów oraz przysłów.
Pierwsze lata panowania Salomona to lata pokoju, dlatego postanowił on rozpocząć budowę pierwszej świątyni w Jerozolimie. Budowano ją przez 7 lat, a następnie Salomon postawił nowy pałac dla siebie. Ustanowił również administrację państwową.
W rozdziale 6 i 7 Pierwszej Księgi Królewskiej znajduje się dokładny opis budowy Świątyni Jerozolimskiej, łącznie z rozmiarami oraz surowcami, z których powstała oraz opisem jej wyposażenia. Po zakończeniu prac do Świątyni została przeniesiona Arka Przymierza, a następnie doszło do aktu poświęcenia Świątyni i złożenia ofiary.
Ze względu na cele polityczne Salomon poślubił tysiące kobiet a nawet czcił ich bogów:
Zaczął bowiem czcić Asztartę, boginię Sydończyków, oraz Milkoma, ohydę Ammonitów.Salomon dopuścił się więc tego, co jest złe w oczach Pana, i nie okazał pełnego posłuszeństwa Panu, jak Dawid, jego ojciec. Salomon zbudował również posąg Kemoszowi, bożkowi moabskiemu, na górze na wschód od Jerozolimy, oraz Milkomowi, ohydzie Ammonitów .Tak samo uczynił wszystkim swoim żonom obcej narodowości, palącym kadzidła i składającym ofiary swoim bogom. (1 Krl 11,5-8)
Bóg ostrzegł Salomona i zapowiedział karę za jego bałwochwalstwo, mianowicie rozdział na Izraela na dwa królestwa (1 Krl 11,9-13). Dlatego też po latach pokoju doszło do buntu przeciwko Salomonowi, który został oskarżony m.in. o niewłaściwe traktowanie innych plemion. Na czele rebelii stanął Jeroboam. Kiedy Salomon umiera, królem zostaje jego syn - Roboam - i ogłosił, że będzie traktował lud surowiej niż jego ojciec.
Przemówił więc do nich tak, jak radzili młodzieńcy: Mój ojciec obciążył was jarzmem, a ja dołożę do waszego jarzma. Mój ojciec karcił was biczami, ja zaś będę was karcił biczami z kolców. (1 Krl 11,14)
Dochodzi do rozłamu na północne królestwo ze stolicą w Samarii i królestwo południowe - Judę - ze stolicą w Jerozolimie. Samaria wprowadziła konkurencyjny kult świątynny i ustanowiła swoje własne miejsce święte w mieście Betel. Jahwe jednak rzucił klątwę na wzniesiony tam ołtarz (1 Krl 13,1-10).
.
Za czasów panowania Achaba, króla Izraela (w IX w.), który jeszcze więcej czynił [złego] niż wszyscy królowie, którzy przed nim byli, drażniąc Pana, Boga Izraela (1Krl 16,33), działał prorok Eliasz. Imię Eliasz oznacza „moim Bogiem jest Jahwe”. Do najważniejszych wydarzeń towarzyszących jego działalności należy rywalizacja z prorokami Baala i złożenie ofiary na górze Karmel. Kiedy pogańscy kapłani tańczą i kaleczą się, Eliasz modli się o upragniony deszcz do Boga Jahwe. Piorun uderza w jego ofiarę - jest to zapowiedź burzy i zmiany pogody na deszczową.
Po tym wydarzeniu Eliasz uciekł na pustynię w obawie przed zemstą. Chowa się w jaskini i słucha głosu Boga: 19,1-18. Uczniem Eliasza zostaje Elizeusz. Warto zaznaczyć, że Eliasz miał także dar wskrzeszania zmarłych (1Krl 17, 8-24).
Rozdział 21 dotyczy winnicy Nabota. Król Izraela, Achab, zabija Nabota, gdyż ten nie chce mu sprzedać winnicy. Eliasz potępia Achaba i zapowiada sąd ostateczny nad nim i jego żoną. Król pokutuje, ale zostaje zabity, podobnie jego żona - Jezabel. Władzę w Izraelu objął ich syn Ochozjasz.
2 Księga Królewska
Eliasz potępił nowego króla, następcę Achaba - Ochozjasza, gdyż ten szuka pomocy u Baala zamiast u Jahwe. Ochozjasz umiera.
Eliasz podróżuje ze swoim uczniem Elizeuszem i pięćdziesięcioma innymi prorokami. W pewnym momencie zostaje jednak zabrany razem z ciałem przed oblicze Pana:
Podczas gdy oni szli i rozmawiali, oto [zjawił się] wóz ognisty wraz z rumakami ognistymi i rozdzielił obydwóch: a Eliasz wśród wichru wstąpił do niebios3. Elizeusz zaś patrzał i wołał: Ojcze mój! Ojcze mój! Rydwanie Izraela i jego jeźdźcze. I już go więcej nie ujrzał. (2Krl 2,11)
Dalsza część Księgi dotyczy m.in. cudów Elizeusza. Za jego sprawą naczynie zostaje napełnione oliwą (2 Krl 4,1-7), przywraca chłopcu życie (2 Krl 4,8-37), a także uzdrawia wodza syryjskiego (2 Krl 5, 1-19).
Wśród królów Izraela panowała korupcja i trwały rodzinne konflikty. Utrzymywało się również bałwochwalstwo, które próbował zwalczać król Izraela – Jehu (2Krl 10,18-27). Wszystko to spowodowało upadek Izraela i zniszczenie w 722-721 r. przed Chr. przez króla Asyrii, Salmanasara.
Stało się tak, bo Izraelici zgrzeszyli przeciwko Panu, Bogu swemu, który ich wyprowadził z Egiptu, spod ręki faraona, króla egipskiego. Czcili oni bogów obcychi naśladowali obyczaje ludów, które Pan wypędził przed Izraelitami, oraz królów izraelskich, których wybrali. (2 Krl 17, 7-8)
Dochodzi wówczas do masowych przesiedleń Izraelitów . Również południowe królestwo upada pod naporem Asyrii (2 Krl 18-19).
Władca Judy, Jozjasz próbuje ratować królestwo reformami. Za jego panowania dochodzi do znalezienia księgi Prawa. Przestrzega on jego nakazów, niszczy bożki pogańskie i obchodzi Paschę - jest pierwszym królem obchodzącym Paschę od czasów Salomona. Król odnawia przymierze:
Następnie król stanął przy kolumnie i zawarł przymierze przed obliczem Pańskim, że pójdą za Panem, że będą przestrzegali Jego poleceń, przykazań i praw całym sercem i całą duszą, że w czyn zamienią słowa tego przymierza, spisane w tejże księdze. I cały lud przystąpił do przymierza. (2Krl 23,3)
Następcy nie kontynuują jednak jego polityki. W 587/586 r. przed Chr. Dochodzi do oblężenia i zburzenia Jerozolimy. Ludność zostaje przesiedlona do Babilonii i trafia do niewoli. Okres ten nazywany jest wygnaniem.