Księga Psalmów - opracowanie

Geneza i autorstwo

„Księga Psalmów”, zwana Psałterzem, jest zbiorem 150 tekstów poetyckich o charakterze melicznym, które powstawały na przestrzeni kilku wieków. Uważa się, że większość z tych utworów zostało zapisanych w złotym okresie kultury żydowskiej, czyli na przełomie VI i V w. p. n. e, choć najstarsze pochodzą z XI wieku przed narodzeniem Chrystusa. Tradycyjnie jako głównego autora psalmów wymienia się króla Dawida, dlatego zwyczajowo księga ta jest nazywana Psałterzem Dawidowym. Oprócz wymienionego monarchy psalmy tworzyli jednak również Mojżesz, Salomon czy Asaf. „Księga Psalmów” wykazuje ścisły związek z żydowską obrzędowością religijną. Śpiewanie psalmów stanowiło bowiem ważną część liturgii, a geneza wielu z nich dotyczy budowy  Świątyni Jerozolimskiej. Oprócz aspektów rytualnych na powstawanie psalmów duży wpływ wywarły doświadczenia historyczne Izraelczyków. Psalmy opisują trudne przeżycia niewoli babilońskiej i stanowią wołanie narodu żydowskiego o pomoc Jahwe.

Ogólna charakterystyka

Psalmy starotestamentowe zaliczane są do ksiąg dydaktycznych i poetyckich, ale zawierają  również elementy właściwe księgom mądrościowym. Sens tych utworów ma zarówno charakter indywidualny, jak i zbiorowy – dotyczy całego narodu Izraela. Psalmy w poetyckiej formie odzwierciedlają więc doświadczenie egzystencjalne pojedynczego człowieka, ale również stanowią wyraz judaistycznej teologii historii. Jej fundamentem jest przekonanie, że naród żydowski został wybrany przez Boga, zawarł z nim przymierze i wszystko, co go spotyka jest nagrodą lub karą za niewierność wobec Jahwe.

Wiele pojęć występujących w starotestamentowych psalmach nie ma dosłownego przełożenia na współczesną umysłowość i kulturę. Wilfrid J. Harrington zwraca na przykład uwagę, że Żydzi nie znali rozróżnienia na duszę i ciało, dlatego określenie „dusza” oznacza w psalmach po prostu człowieka pojmowanego jako całość. Z kolei Czesław Miłosz interesująco tłumaczy określenie „ubogi duchem”, które jest charakterystycznym elementem psalmicznej leksyki. Nie oznacza ono mianowicie osoby ograniczonej umysłowo lub moralnie, ale wręcz przeciwnie, kogoś, kto żyje jedynie Bogiem i poświęca mu się w całości.

Polskie przekłady

Najważniejsze przekłady psalmów w literaturze polskiej to dzieła Jana Kochanowskiego („Psałterz Dawidów”), Franciszka Karpińskiego, Franciszka Dionizego Kniaźnina, Leopolda Staffa oraz Czesława Miłosza. Autor „Trenów” tłumaczył „Psałterz” z języka łacińskiego, natomiast Miłosz podjął się przekładu z języka oryginału, czyli z hebrajskiego.

Polecamy również:

  • Psalm jako gatunek biblijny - rodzaje psalmów

    Psalm to gatunek o rodowodzie biblijnym, występuje zarówno w Starym, jak i w Nowym Testamencie. Źródłosłów wywodzi się z greki: psalmos oznacza dosłownie „śpiew do wtóru harfy”, wskazuje więc, że utwór ten należy do liryki melicznej. Psalm jest odmianą poezji... Więcej »

  • Psalm 1 - interpretacja i analiza

    Psalm 1 to utwór, którego semantyka skupia się wokół obrazu drogi. Motyw wędrówki jest metaforą ludzkiego życia. Tekst został skomponowany na zasadzie kontrastu. Mówi się tutaj bowiem o dwóch rodzajach dróg: pierwsza to ta, którą podążają ludzie pobożni, druga... Więcej »

  • Psalm 6 - interpretacja i analiza

    Psalm 6 można zaliczyć przede wszystkim do psalmów błagalnych, ponieważ jego głównym tematem jest prośba o ocalenie i zbawienie. Utwór posiada również cechy psalmu dziękczynnego, mowa w nim bowiem o modlitwie wysłuchanej. Więcej »

  • Psalm 8 - interpretacja i analiza

    Psalm 8 zalicza się do psalmów pochwalnych, ponieważ jego treścią jest wychwalanie przymiotów Boga. Ponadto pieśń ta ma również charakter dziękczynny, ze względu na podkreślenie dobrodziejstw, którymi Pan obdarza człowieka. Wilfrid J. Harrington zaznacza, że dziękczynienie i wychwalanie... Więcej »

  • Psalm 23 - interpretacja i analiza

    Psalm 23 to utwór dziękczynny i pochwalny. Jego główna myśl skupia się wokół wysławiania Boga ze względu na pomoc, jakiej udziela człowiekowi w szczególnie trudnych dla niego momentach. Pieśni można również przypisać funkcję dydaktyczną. Pokazuje ona bowiem, że postępowanie zgodne... Więcej »

Komentarze (1)
Wynik działania 1 + 2 =
21
2019-12-12 19:49:22
3
Ostatnio komentowane
W
• 2025-04-08 17:33:59
Ez
• 2025-04-07 14:53:18
AAAA
• 2025-04-06 10:59:03
,m
• 2025-04-06 09:43:25
gg
• 2025-04-04 16:49:00