Księga Wyjścia rozpoczyna się opisem początków niewolnictwa Izraelitów w Egipcie. Po śmierci Józefa i faraona, który go faworyzował, Żydzi są traktowani jako uciążliwi osadnicy. Władca, który obejmuje rządy, nie tylko zmienia politykę względem Hebrajczyków i zmusza ich do ciężkich prac, ale także nakazuje zabijać każdego chłopca, który narodzi się z Żydówki. Położne bały się jednak Boga i nie spełniały zaleceń króla.
W tych okolicznościach narodził się Mojżesz. Jego matka ukrywała go przez trzy miesiące, a po tym czasie wzięła skrzynkę z papirusu, włożyła do niej dziecko i umieściła w sitowiu na brzegu rzeki. Znalazła ją córka faraona i ulitowała się nad płaszczącym w środku chłopcem. Oddała go do wykarmienia jednej z kobiet Hebrajczyków, a gdy dziecko podrosło, zabrała je do siebie i dała mu imię Mojżesz (Wj 2,1-10).
Kiedy Mojżesz dorósł, wybrał się odwiedzić swoich rodaków. Wtedy zobaczył Egipcjanina, który bił jednego z Hebrajczyków. Mojżesz zabił go i ukrył, jednak sprawa się wydała i faraon dowiedział się o morderstwie. Mojżesz uciekł przed śmiercią do kraju Madian. Zamieszkał u kapłana Madianitów i poślubił jego córkę - Seforę. Ze związku narodził się syn, któremu nadano imię Gerszom hebr. "cudzoziemca" oraz Eliezer.
W rozdziale 3 i 6 znajduje się opis powołania Mojżesza na górze Horeb.
Wtedy ukazał mu się Anioł Pański w płomieniu ognia, ze środka krzewu. [Mojżesz] widział, jak krzew płonął ogniem, a nie spłonął od niego. Wtedy Mojżesz powiedział do siebie: Podejdę, żeby się przyjrzeć temu niezwykłemu zjawisku. Dlaczego krzew się nie spala? Gdy zaś Pan ujrzał, że [Mojżesz] podchodził, żeby się przyjrzeć, zawołał <Bóg do> niego ze środka krzewu: Mojżeszu, Mojżeszu! On zaś odpowiedział: Oto jestem. Rzekł mu [Bóg]: Nie zbliżaj się tu! Zdejm sandały z nóg, gdyż miejsce, na którym stoisz, jest ziemią świętą. Powiedział jeszcze Pan: Jestem Bogiem ojca twego, Bogiem Abrahama, Bogiem Izaaka i Bogiem Jakuba. Mojżesz zasłonił twarz, bał się bowiem zwrócić oczy na Boga. (Wj 3,2-6)
Mojżesz zostaje powołany przez Boga do wyprowadzenia Izraelitów z Egiptu. Mojżeszowi Bóg po raz pierwszy zdradza swoje imię: Jestem, który jestem (Wj 3,14).
Mojżesz jest pełen obaw i prosi Boga, żeby ten wybrał kogoś innego. Wówczas Bóg wyznacza Aarona na towarzysza Mojżesza, z tym, że stosunek Aarona do Mojżesza miał być taki jak proroka do Boga. Pan obdarowuje również Mojżesza władzą czynienia cudów i laską, którą ma dokonywać znaków. Laska ta staje się atrybutem Aarona.
Kiedy Mojżesz i Aaron ogłosili Izraelczykom wolę Boga. W rozdziale 4 znajduje się informacja, że uwierzyli ich słowom:
I uwierzył lud, gdy słyszał, że Pan nawiedził Izraelitów i wejrzał na ich ucisk. A uklęknąwszy, oddali pokłon. (Wj 4,31)
Z kolei według relacji z rodziału 6:
Mojżesz oznajmił te słowa Izraelitom, którzy nie chcieli ich słuchać z powodu udręki ducha i z powodu ciężkich robót. (Wj 6,9)
Mojżesz i Aaron poszli do faraona i oznajmili mu, że Bóg Izraela żąda wypuszczenia swojego narodu. Faraon jednak nie spełnił żądania i zaostrzył represje wobec Hebrajczyków. Bóg pomaga swojemu narodowi i zsyła dziesięć plag na Egipt:
1) rzekę krwi:
Mojżesz i Aaron uczynili tak, jak nakazał Pan. Aaron podniósł laskę i uderzył nią wody Nilu na oczach faraona i sług jego. Woda Nilu zamieniła się w krew. (Wj 7,20)
2) plagę żab:
Pan rzekł do Mojżesza: Powiedz Aaronowi: Wyciągnij rękę i laskę na rzeki, kanały i stawy i wprowadź żaby do ziemi egipskiej. Aaron wyciągnął rękę swoją na wody Egiptu, wyszły żaby, i pokryły ziemię egipską. (Wj 8,1-2)
3) plagę komarów:
I uczynili tak: Aaron wyciągnął rękę swoją i laskę i uderzył proch ziemi. Komary pokryły ziemię i bydło, cały proch ziemi w kraju egipskim zamienił się w komary. (Wj 8,13)
4) plagę much:
I uczynił tak Pan, i sprowadził mnóstwo much do domu faraona, do domów sług jego i na całą ziemię egipską. Kraj został zniszczony przez muchy. (Wj 8,20)
5) zarazę bydła:
I nazajutrz Pan uczynił to, że wyginęło wszelkie bydło Egipcjan, a z bydła Izraelitów nic nie zginęło. Faraon posłał na zwiady, i oto nic nie zginęło z bydła izraelskiego. Jednak serce faraona było uparte, i nie puścił ludu. (Wj 9,6)
6) wrzody:
Wzięli więc sadzy z pieca i stanęli przed faraonem, a Mojżesz rzucił ją ku niebu i powstały wrzody i pryszcze na ludziach i zwierzętach. (Wj 9,10)
7) grad:
I wyciągnął Mojżesz laskę swoją do nieba, a Pan zesłał grzmot i grad i spadł ogień na ziemię. Pan spuścił również grad na ziemię egipską. (Wj 9,23)
8) szarańczę:
I wyciągnął Mojżesz laskę swoją nad ziemię egipską, a Pan sprowadził wiatr wschodni, który wiał przez cały dzień i całą noc. Rano wiatr wschodni przyniósł szarańczę. (Wj 10,13)
9) ciemność:
Wyciągnął Mojżesz rękę do nieba i nastała ciemność gęsta w całej ziemi egipskiej przez trzy dni. Jeden drugiego nie widział i nikt nie mógł wstać z miejsca swego przez trzy dni. Ale Izraelici wszyscy mieli światło w swoich mieszkaniach. (Wj 10,22-23)
10) śmierć pierworodnych:
I pomrą wszyscy pierworodni w ziemi egipskiej od pierworodnego syna faraona, który siedzi na swym tronie, aż do pierworodnego niewolnicy, która jest zajęta przy żarnach, i wszelkie pierworodne bydła. (Wj 11,5)
W rozdziale 12 znajdują się informację o ustaleniu i obchodach święta Paschy, które jest pamiątką wyjścia Izraelitów z Egiptu. Pierwsza Pascha miała miejsce w noc, w którą pierworodni Egipcjan, zgodnie z zapowiedzią, ponieśli śmierć.
Czternastego dnia miesiąca pierwszego od wieczora winniście spożywać chleb niekwaszony aż do wieczora dwudziestego pierwszego dnia tego miesiąca. (Wj 12,18)
Wyjściu Izraelitom z Egiptu oraz ich wędrówce towarzyszy są Bóg. O Jego obecności świadczy słup obłoku w dzień oraz słup ognia w nocy ( teofania). Jednym z najważniejszych wydarzeń było cudowne przejście Izraelitów przez Morze Czerwone:
Mojżesz wyciągnął rękę nad morze, a Pan cofnął wody gwałtownym wiatrem wschodnim, który wiał przez całą noc, i uczynił morze suchą ziemią. Wody się rozstąpiły, a Izraelici szli przez środek morza po suchej ziemi, mając mur z wód po prawej i po lewej stronie. (Wj 14,21-22)
W pewnym momencie pojawia się problem głodu wśród Izraelczyków. Zaczynają wtedy szemrać przeciwko Aaronowi i Mojżeszowi. Bóg zesłał im mannę, która staje się ich stałym pokarmem aż do przybycia do Kanaanu, oraz przepiórki. Dochodzi także do ustalenia szabatu (Wj 16, 29-30).
Rozdziały 19 i 20 opisują najważniejsze zdarzenie w religii Starego Testamentu, czyli zawarcie przymierza z Bogiem na Synaju. Przymierze zawiera cały Izrael:
Teraz jeśli pilnie słuchać będziecie głosu mego i strzec mojego przymierza, będziecie szczególną moją własnością pośród wszystkich narodów, gdyż do Mnie należy cała ziemia. Lecz wy będziecie Mi królestwem kapłanów i ludem świętym. Takie to słowa powiedz Izraelitom. (Wj 19,5)
Przymierze oparte jest na Dekalogu (Wj 20, 1-21) i Kodeksie Przymierza, na który składają się prawa religijne, moralne, kultowe, ale też rodzinne, rzeczowe i karne. Aaron i jego synowie zostają wyznaczeni i konsekrowani do posługi kapłańskiej (Wj 29, 1-37). Aaron wyraża zgodę na kult złotego cielca, czym naraża cały lud na gniew Boga. Należy podkreślić, że posąg nie miał być posągiem jakiegoś bóstwa, ale samego Jahwe.
Pan rzekł wówczas do Mojżesza: Zstąp na dół, bo sprzeniewierzył się lud twój, który wyprowadziłeś z ziemi egipskiej. Bardzo szybko odwrócili się od drogi, którą im nakazałem, i utworzyli sobie posąg cielca ulanego z metalu i oddali mu pokłon, i złożyli mu ofiary, mówiąc: "Izraelu, oto twój bóg, który cię wyprowadził z ziemi egipskiej. (Wj 32, 7-8)
Dzięki błaganiom Mojżesza o łaskę, Pan powstrzymał się od zagłady całego narodu Izraela. Zapowiedział jednak karę za grzech bałwochwalstwa, którego dopuścili się Izraelici.
Księgę kończą przepisy dotyczące organizacji kultu (Wj 35-40).