Księgi Kronik powstały w IV wieku przed Chr., jednak opisują wydarzenia historyczne mające miejsce min. pod panowaniem króla Dawida i Salomona, czyli z XI – X w. oraz okres rozłamu królestwa na Królestwo Izraela oraz Królestwo Judy. Tym samym tematyka tych Ksiąg pokrywa się z tematyką Ksiąg Królewskich, które zostały zredagowane w VI w. przed Chrystusem. Kontynuację Ksiąg Kronik stanowią Księgi Ezdrasza i Nehemiasza.
1 Księga Kronik
Jako, że Księgi Kronik to księgi historyczne, sporo miejsca poświęcono w nich kwestiom genealogicznym. Pierwsze dziewięć rozdziałów 1. Księgi Kronik to właśnie wyliczenie starożytnych genealogii, zarówno rodowodów pokoleń północnych, jak i południowych. Dalsza część Księgi to relacja wydarzeń z czasów zjednoczonego królestwa pod panowaniem Dawida. Opowieść historyczna rozpoczyna się śmiercią Saula:
Saul umarł na skutek własnego przewinienia, które popełnił wobec Pana, przeciw słowu Pańskiemu, którego nie strzegł. Zasięgał on nawet rady u wróżbiarki, a nie radził się Pana; On więc zesłał na niego śmierć, a królestwo jego przeniósł na Dawida, syna Jessego. (1 Krn 10,13-14)
Dawid rozpoczyna swoje panowanie, zostaje namaszczony na króla i zdobywa Jerozolimę:
I wyruszył Dawid z całym Izraelem na Jerozolimę, zwaną Jebus; mieszkańcami tamtejszego kraju byli Jebusyci.I rzekli mieszkańcy Jebus do Dawida: Nie wejdziesz tutaj. Dawid jednak zdobył twierdzę Syjon, to jest Miasto Dawidowe.I powiedział Dawid: Ktokolwiek pierwszy pokona Jebusytów, będzie wodzem i księciem. Joab, syn Serui, pierwszy wszedł do góry i został wodzem. Dawid zamieszkał w twierdzy, dlatego nazwano ją Miastem Dawidowym. (1 Krn 11, 4-7)
Księga zawiera również wykaz sławnych wojowników i zwolenników Dawida. Opowiada o licznych wojnach, które prowadził z Filistynami, Ammonitami i innymi ludami. Walki za czasów Dawida kończą się zwycięstwami Izraela.
Za panowania Dawida do Jerozolimy zostaje sprowadzona Arka,:
Tak cały Izrael prowadził Arkę Przymierza Pańskiego wśród radosnych okrzyków, grania na trąbach, cymbałach, harfach i cytrach. (1 Krn 15,28)
Jednakże Świątynia zgodnie z proroctwem Natana została wybudowana dopiero za panowania Salomona, syna i następcy Dawida. Dawid przygotowuje jednak plan jej budowy i przepisy dot. Świątyni oraz ofiar.
A teraz oddajcie serce wasze i duszę waszą na służbę Panu, Bogu waszemu: stańcie do budowy świątyni Pana Boga, abyście mogli przenieść Arkę Przymierza Pańskiego i święte naczynia Boże do domu zbudowanego imieniu Pańskiemu. (1 Krn 22,19)
Warto zwrócić uwagę na mowę uwielbiania Pana, którą wygłasza Dawid. Jahwe występuje w niej jako Pan wszystkich narodów:
Śpiewajcie Panu, wszystkie krainy, z dnia na dzień głoście Jego zbawienie! Rozgłaszajcie Jego chwałę wśród pogan, Jego cuda - wśród wszystkich narodów. (1 Krn 16,23-24)
Panowanie Dawida kończy się spisem ludności, który rozgniewał Boga. Jahwe zesłał zarazę na lud Izraela – zmarło 70 tysięcy osób. Po śmierci Dawida tron obejmuje jego syn, Salomon.
2 Księga Kronik
2 Księga Kronik rozpoczyna się złożeniem ofiary Bogu przez Salomona oraz prośbą o mądrość:
Daj mi obecnie mądrość i wiedzę, abym mógł występować wobec tego ludu: któż bowiem zdoła sądzić ten lud Twój wielki? Wówczas odpowiedział Bóg Salomonowi: Ponieważ dążeniem twego serca było, nie żeby prosić o bogactwo, o skarby i chwałę, ani o śmierć tych, którzy cię nienawidzą, ani o długie życie, ale pragnąłeś dla siebie mądrości i wiedzy, aby sądzić mój lud, nad którym ustanowiłem cię królem, przeto daję ci mądrość i wiedzę, ponadto obdaruję cię bogactwem, skarbami i chwałą, jakich nie mieli królowie przed tobą i nie będą mieli po tobie. (2 Krn 1,10-12)
Jednym z najważniejszych tematów Księgi jest budowa Świątyni. Opisane są szczegóły dotyczące jej wystroju oraz sprzętów. Salomon zajął się także osobiście organizacją kultu w państwie.
Do Świątyni została przeniesiona Arka Przymierza i wówczas obłok chwały Pańskiej wypełnił Świątynię. Podaje się to wydarzenie jako powód braku służby kapłańskiej:
Kiedy tak zgodnie, jak jeden, trąbili i śpiewali, tak iż słychać było tylko jeden głos wysławiający majestat Pana, kiedy podnieśli głos wysoko przy wtórze trąb, cymbałów i instrumentów muzycznych przy wychwalaniu Pana, że jest dobry i że na wieki Jego łaskawość, świątynia napełniła się obłokiem chwały Pańskiej, tak iż nie mogli kapłani tam pozostać i pełnić swej służby z powodu tego obłoku, bo chwała Pańska wypełniła świątynię Bożą. (2 Krn 5, 13-14)
Następne rozdziały (od 10 do 36) opisują historię Królestwa Judy w okresie rozbicia. Księgi Kronik zajmują się jednak losami królestwa północnego – Izraela tylko w przypadkach, gdy są one powiązane z losami królestwa południowego.
Do rozłamu królestwa doszło za panowania syna Salomona, Roboama. Pod panowaniem Roboama zostały tylko dwa pokolenia: Judy i Beniamina.
Rozpoczyna się okres bałwochwalstwa i niewierności Żydów. Jahwe opuszcza naród wybrany, dochodzi do ataku Egipcjan, którzy złupili Świątynię, jak i pałac królewski. Królestwo osłabiały również wewnętrzne walki między Roboamem i Jeroboamem, który był władcą królestwa północnego (zwanego Izraelem) i wprowadzał kult bożków.
Walki pomiędzy Królestwem Judy, a Królestwem Izraela nie kończą się jednak wraz z panowaniem Roboama i Jeroboama, i są również tematem dalszej części 2 Księgi Kronik.
Niektórzy władcy Judy starali się walczyć z bałwochwalstwem, w tym Asa i Jozafat:
Pan zaś był z Jozafatem, ponieważ postępował on takimi drogami, jak na początku jego praojciec Dawid, i za Baalami nie chodził, lecz szukał Boga swoich ojców i postępował zgodnie z Jego przykazaniami. Występków Izraela nie naśladował. (2 Krn 17, 3-4)
Dzięki modlitwie Jozafata oraz śpiewakom, którzy szli przed uzbrojonymi żołnierzami wychwalając Pana, wojsko Judy zwycięża w starciu z Moabitami i Ammonitami.
Wówczas spadł strach Boży na wszystkie królestwa i kraje, skoro usłyszano, że Pan walczył z wrogami Izraela. Odpoczęło potem królestwo Jozafata i Pan otoczył je zewsząd pokojem. (2 Krn 20, 29-30)
Po śmierci Jozafata następcy nie kontynuowali jednak polityki pokoju i miały miejsce liczne zbrodnie i walki, w tym konflikty wewnętrzne. Za panowania Joasza doszło do odnowienia świątyni.
Wśród tych wszystkich niepochlebnych relacji wyróżnia się historia panowania Ezechiasza, który czynił on to, co było słuszne w oczach Pańskich, podobny we wszystkim do tego, co czynił jego przodek Dawid (2 Krn 29,2). Dochodzi wówczas do oczyszczenia świątyni i wznowienia oraz reorganizacji służby Bożej w Świątyni. Potem Ezechasz zaprosił na Paschę cały lud Izraela, a nie tylko mieszkańców Królestwa Judy:
Synowie Izraela, powróćcie do Pana, Boga Abrahama, Izaaka i Izraela, aby i On powrócił łaskawie do tych, którzy ocaleli uciekając z ręki królów asyryjskich. Nie bądźcie podobni do waszych ojców i braci, którzy wykroczyli przeciw Panu, Bogu ich ojców, za co wydał On ich na zniszczenie, jak to sami widzicie. A teraz nie czyńcie twardym waszego karku jak wasi ojcowie, podajcie rękę Panu i pójdźcie do Jego przybytku, który poświęcił na wieki. Służcie Bogu waszemu, Panu, a odwróci się od was Jego płonący gniew. (2 Krn 30, 6-8)
Jest to wydarzenie znamienne, biorąc pod uwagę walki pomiędzy królestwem północnym i południowym. Wiele osób skorzystało z zaproszenia Ezechiasza. Usunięto również posągi bożków pogańskich z Jerozolimy.
Królestwo Judy najechał król asyryjski Sennacheryb, jednak poniósł klęskę dzięki modlitwie Ezechiasza i wsparciu Jahwe.
Po rządach Ezechiasza rządy objął jego syn, Manasses. Jednak rządy Manassesa nie były już tak dobre jak ojca. Wznosił nawet ołtarze Baalowi. Księga informuje jednakże o jego nawróceniu. Po nim rządził Amon, który:
Czynił on to, co jest złe w oczach Pańskich, tak jak ojciec jego Manasses. Amon składał ofiary wszystkim bożkom, które kazał sporządzić jego ojciec Manasses, i służył im. Ale się nie upokorzył wobec Pana, jak się upokorzył jego ojciec Manasses, wręcz przeciwnie, zwiększył jeszcze winę. (2Krn 33, 22-23)
W takiej sytuacji królestwo południowe potrzebuje reform i odrodzenia religijnego. Następuje ono za czasów następcy Amona, Jozjasza. Dochodzi wówczas do odnalezienia księgi Prawa Pańskiego, przestrzegania Prawa, odnowienia przymierza. Jozjasz zginął w walce z faraonem.
Za panowania następców Jozjasza królestwo Judy zostało najechane przez oddziały babilońskie na czele z królem Nabuchodonozorem. Panowanie Sedecjasza zwieńczyło monarchię, a Żydzi dostali się do niewoli babilońskiej.
Sprowadził wtedy przeciw nim króla chaldejskiego, który wyciął mieczem ich młodzieńców wewnątrz świątyni i nie ulitował się ani nad młodzieńcem, ani nad dziewicą, ani nad starcem, ani nad siwą głową. [Bóg] wszystko oddał w jego ręce. Wszystkie naczynia świątyni Bożej tak wielkie, jak i małe, wraz ze skarbami domu Pańskiego i ze skarbami króla, i jego książąt wywiózł do Babilonu. palili też [Chaldejczycy] świątynię Bożą i zburzyli mury Jerozolimy, wszystkie jej pałace spalili ogniem i wzięli się do niszczenia wszystkich kosztownych sprzętów. Ocalałą spod miecza resztę [król] uprowadził do Babilonu i stali się niewolnikami jego i jego synów, aż do nadejścia panowania perskiego. I tak się spełniło słowo Pańskie, wypowiedziane przez usta Jeremiasza: Dokąd kraj nie wywiąże się ze swych szabatów, będzie leżał odłogiem przez cały czas swego zniszczenia, to jest przez siedemdziesiąt lat. (2Krn 36, 17-21)