Księga Nehemiasza nie jest autorstwa Nehemiasza, ale nosi taki tytuł od głównego "bohatera" Księgi. Należy do ksiąg historycznych. Powstała w IV w. przed Chrystusem. Początkowo razem z Księgą Ezdrasza stanowiła jedną całość - były połączone jeszcze w Septuagincie (chodzi o 2 Ezd, gdyż w Septuagincie 1 Ezd to apokryf). W Wulgacie Księga 2 Ezd to Księga Nehemiasza. Autor Księgi pozostaje nieznany, akcentuje się jednak podobieństwo Księgi Ezdrasza i Księgi Nehemiasza do Księgi Kronik.
Zarówno Księga Ezdrasza, jak i Księga Nehemiasza mówią o odbudowie gminy żydowskiej w Jerozolimie (i w Judzie) po powrocie Izraelitów z niewoli babilońskiej.
Nehemiasz żył w Babilonie, gdzie pracował jako urzędnik królewski. Król zezwolił jednakże na jego powrót do Jerozolimy. Kiedy Nehemiasz powraca do Jerozolimy zastaje trudną sytuację:
Ale teraz rzekłem do nich: Widzicie nędzę, w jakiej się znajdujemy: Jerozolima jest spustoszona, a bramy jej spalone ogniem. Nuże! Odbudujmy mur Jerozolimy, abyśmy nie byli nadal pośmiewiskiem! (Ne 2, 17)
Rozpoczęto odbudowę muru. Z Żydów drwili Sanballat (Samarytanin) i Tobiasz (Ammonita); starali się oni udaremnić pracę Izraelitów i rozważali najazd. Nehemiasz jednak wyznaczył straż, która miała czuwać w punktach zagrożonych i plany wrogów nie zostały zrealizowane:
Gdy więc nieprzyjaciele nasi usłyszeli, że nas powiadomiono i że Bóg udaremnił ich zamiar, [cofnęli się], a my wszyscy wróciliśmy do muru, każdy do swego zadania. (Ne 4,9)
Mur został wybudowany, jednakże Sanballat i Tobiasz nadal spiskowali przeciwko Nehemiaszowi i wysyłali do niego listy z pogróżkami. Ich sprzymierzeńcami byli niektórzy możni żydowscy - Księga Nehemiasza obnaża intrygi i knowania, które opanowały ówczesną Jerozolimę.
Nehemiasz opisuje także reformę religijną Jerozolimy. Kluczowym wydarzeniem było czytanie Prawa przez kapłana Ezdrasza:
Czytano więc z tej księgi, księgi Prawa Bożego, dobitnie, z dodaniem objaśnienia, tak że lud rozumiał czytanie. (Ne 8,8)
Lud pod wpływem słów Prawa zaniósł się płaczem, gdyż zauważył swoje błędy i pragnął pokutować. Nastąpił czas modlitwy i powrotu do reguł kultowych zgodnych z Prawem. Zarządzono obchody Święta Namiotów. Postanowiono również odnowić przymierze (rozdział 10). Ostatnim wspólnym dziełem Ezdrasza i Nehemiasza było poświęcenie muru (Ne 12,26-43). Oddalono także żony- cudzoziemki, kładąc kres mieszanym małżeństwom.