Husaria jest uznawana za najpiękniejszą kawalerię świata. Zapisała się w świadomości Polaków jako niepokonana formacja. Okres jej największych zwycięstw przypadł między początkiem XVI a końcem XVII wieku. Atakowała w pełnym galopie, dla przeciwnika był to przerażający widok.
Panowanie Stefana Batorego, początki
Przełomowy dla husarii był okres panowania w Polsce Stefana Batorego. To on zreformował formację wprowadzając uzbrojenie płytowe, obecne w armii Siedmiogrodu. Dążono do ograniczenia wielkości pocztów, pojawiły się nowe jednostki taktyczne, tzw. szwadrony. Polska husaria jednak znacznie różniła się od jej węgierskiego odpowiednika. Kopia polskiego husarza osiągnęła długość przeszło 6 m, na Węgrzech była ona o 1,5 krótsza.
Uzbrojenie
Husarze po 1576 toku używali ponadto: pałasza (lub zamiennie długiego koncerza), szabli, pistoletów (lub rusznicy) oraz broni obuchowej (czekan, nadziak). Zamiast długich kopii używano również sporadycznie kopii połowicznych (o długości ok. 3,3 m). Sporadycznie husarze sięgali po łuki lub zwykłe włócznie.
Skrzydła
Najbardziej charakterystycznym elementem wyposażenia polskiego husarza były skrzydła. Liczne źródła historyczne potwierdzają, że były one używane nie tylko podczas uroczystych pochodów, ale również i w trakcie walki. Mocowano je na kilka sposobów: na tarczach, przy siodle, na plecach, znacznie mniejsze były doczepiane do szyszaków. Skrzydła były używane dla postrachu i okazałości. Wbrew powszechnej opinii nie szumiały podczas szarży.
Husaria szarżowała w zwartym szyku, a kopie kruszyła na przeciwnikach. Była to jazda uniwersalna, mogła wypełniać zadania innych formacji. Jednak była też dość droga w utrzymaniu. Polskich husarzy cechowało dobre wyposażenie i wyszkolenie, oraz duże doświadczenie i doskonali dowódcy.
Bitwy
Do najważniejszych bitew w historii Polski z udziałem husarii należy zaliczyć: bitwę pod Kircholmem (1605), bitwę pod Kłuszynem (1610), bitwę pod Chocimiem (1621) i wreszcie słynną bitwę wiedeńska (1683).
W 1776 husaria w Polsce przestała istnieć, a jej oddziały włączono do brygad kawalerii narodowej.