Rosja w XVI-XVII w. - historia

Po okresie rządów Wasyla I Rurykowicza przypadającego na lata 1389 – 1425, nastąpił kryzys wewnętrzny księstwa moskiewskiego. Był on spowodowany przede wszystkim wojną z Litwą oraz Tatarami, a także walkami o sukcesje. Dopiero w czasie rządów Iwana III Srogiego, które przypadły na lata 1462 – 1505, zakończył się proces tworzenia scentralizowanego państwa rosyjskiego. Wówczas również, w roku 1480 nastąpiło formalne zrzeczenie się zwierzchnictwa tatarskiego.

Spore znaczenie symboliczne miało również zawarte przez Iwana III Srogiego jego drugie małżeństwo – z bratanicą ostatniego cesarza bizantyjskiego, Zofią. Wówczas bowiem Moskwa nie tylko uznała się za spadkobierze Cesarstwa Wschodniego, ale również przejęto ceremoniał, a sam władca zaczął tytułować się carem. Od tego też momentu zaczęła pojawiać się koncepcja Moskwy jako trzeciego Rzymu – centrum świata.

Zjednoczenie ziem wielkoruskich weszło w fazę końcową za panowania następcy Iwana III Srogiego – Wasyla III. Panował on w latach 1505 – 1533, był synem Iwana oraz Zofii. W roku 1510 włączył do Wielkiego Księstwa Moskiewskiego Psków, a w kolejnych latach również księstwo riazańskie. Od chwili zjednoczenia wszystkich ziem wielkoruskich zaczyn się mówić o państwie rosyjskim.

Następcą Wasyla III został jego syn, który koronował się w Moskwie w roku 1547 – Iwan IV Groźny. Wówczas też przyjął tytuł cara, chcąc w ten sposób podkreślić swoje dążenia do uzyskania władzy absolutnej. W okresie swoich rządów opierał się przede wszystkim na średniej szlachcie (dworian). W skutek tych zmian poważnie została wówczas ograniczona oligarchia bojarska.

Istotnym elementem polityki wewnętrznej Iwana IV Groźnego były specjalne odziały zorganizowane w roku 1560 – tzw. opricznicy. Wyjątkowy charakter tej formacji wynikał z całkowitego podporządkowania jej carowi. Przyznano jej ziemie tzw. opryczninę, oddzieloną od pozostałych ziem ruskich z własną administracją oraz skarbowością. Odziały opryczników były wykorzystywane przez władcę przede wszystkim do walki z opozycją bojarską.

Po śmierci Iwana IV Groźnego w Rosji nastał poważny kryzys społeczny, gospodarczy oraz polityczny – tzw. wielka smuta. W tym okresie zmieniali się władcy, interweniowały obce wojska – w tym również polskie, wybuchały liczne bunty chłopskie, a do głosu doszła ponownie zepchnięta przez Iwana IV bojarska oligarchia.

W roku 1613 wybrano nowego cara – Michała Romanowa. Zapoczątkował on rządy nowej dynastii, która trwała nieprzerwanie do roku 1917 – Romanowów. Rosja jednak – zwłaszcza w okresie rządów członków z nowej dynastii, była krajem odizolowanym. Izolacja kraju wynikała z dwóch przyczyn: geopolitycznych oraz świadomej polityki władz.

Odmienność Rosji od innych państw europejskich pogłębiała również jej bardzo wyraźna odrębność w kwestii ustroju politycznego i społecznego. Nie istniały tam bowiem jakiekolwiek praktyczne czy też teoretyczne ograniczenia władzy cesarskiej. Według ustawy soborowej z roku 1649, która stanowiła swoistą konstytucje rosyjską w XVII w. – występek przeciwko cesarzowi równał się zbrodni wobec państwa i był przez to karany śmiercią.

Polecamy również:

  • Teoria Trzech Rzymów - na czym polegała? Powstanie Cesarstwa Rosyjskiego

    Na obszarze tzw. Rusi Zalewskiej najsilniejszą pozycje zdobyli władcy moskiewscy, którzy przyjęli też tytuł wielkich książąt. Obszary te były poddane najdłużej władzy Złotej Ordy, a sam charakter zwierzchnictwa przybrał szczególnie brutalne formy. Istnienie silnej organizacji państwowej skłaniało... Więcej »

  • Ekspansja terytorialna państwa moskiewskiego w XVI i XVII w.

    W latach 1462 – 1505 uformowało się ostatecznie w pełni scentralizowane państwo rosyjskie. Okres ten przypada na czasy rządów wielkiego księcia Moskiewskiego – Iwana III Srogiego. Wówczas księstwo moskiewskie zostało przekształcone w największe państwo w ówczesnej Europie. Więcej »

  • Iwan III Srogi - kim był, rządy, przydomek

    Wasyl II Ślepy – zwany również ciemnym, był wielkim księciem moskiewskim w latach 1425 – 1462. W Moskwie w roku 1433 ożenił się z córką księcia małojarosławskiego – Marią. Z tego związku urodziło się ośmioro dzieci, w tym również syn Iwan. Ten ostatni nazwany był Srogim bądź... Więcej »

  • Iwan IV Groźny - biografia, reformy

    Iwan urodził się 25 sierpnia w roku 1530 w Kołomienskoje. Jego ojcem był wielki książę moskiewski w latach 1505 – 1530 Wasyl III z rodu Rurykowiczów. Po śmierci tego ostatniego, Iwan IV został wielkim księciem moskiewskim mając zaledwie 3 lata. Jednak faktyczną władzę w kraju sprawowali wówczas... Więcej »

  • Wielka smuta w Rosji - definicja, przyczyny, historia. Dymitriady - przyczyny, przebieg, skutki

    W historii Rosji na lata 1598 – 1613 przypada okres wielkiej smuty. Były to czasy zaburzeń wewnętrznych oraz obcych interwencji pomiędzy panowaniem dynastii Rurykowiczów, której ostatnim przedstawicielem był car Iwan IV Groźny, a wstąpieniem na dynastii Romanowów, której... Więcej »

Komentarze (0)
Wynik działania 1 + 2 =
Ostatnio komentowane
na czym polegają te fundacje i stowarzyszenia? brakuje tu wyjaśnienia i jakiegoś przyk�...
• 2024-11-05 17:38:04
Głupota w tekście! Janusz i Agnieszka się nie związali, bo byli bardzo bliskim kuzynos...
• 2024-10-27 17:40:49
Super
• 2024-10-21 17:09:20
Bardzo trudne.
• 2024-10-21 13:31:17
Dziękuję za krótką acz treściwą syntezę :)
• 2024-09-24 21:14:03