Wojna siedmioletnia (1756-1763) - przyczyny, sojusze, przeciwnicy

Wojna siedmioletnia była jednym z pierwszych konfliktów zbrojnych, które wyszły swoim obszarem poza Europę i zasłużyły na miano wojny światowej, toczonej na wielu kontynentach i morzach. Co ciekawe, za jej wybuch odpowiedzialny jest poniekąd niewielki incydent, lokalna wojna w państwach niemieckich.

Tuż przed wybuchem wojny siedmioletniej doszło do tzw. „odwrócenia przymierzy”. Polegało to na zmianie układu sił w Europie i wymuszonej przez to „wymiany” partnerów w realizacji własnych celów politycznych. Doszło wtedy do rozbicia sojuszy znanych z wojny o sukcesję austriacką.  Francja, jak dotąd będąca wielkim przeciwnikiem Austrii, niespodziewanie stała się jej sojusznikiem przeciwko rosnącej potędze Prus, które zaczynały zagrażać również jej interesom na kontynencie; Austria była w tym momencie zainteresowana odzyskaniem utraconego niedawno na rzecz Fryderyka II Śląska. To z kolei spowodowało zbliżenie się Prus i Anglii, jako że Wielka Brytania czuła się zagrożona przez francuską potęgę kolonialną, rzucającą wyzwanie jej własnej dominacji na morzach i kontynentach pozaeruropejskich. Do sojuszu przeciwko Prusom przyłączyła się prędko Rosja, która również widziała swój interes w maksymalnym osłabieniu Prus.

W rezultacie takiego układu sił nawet niewielkie pozornie wydarzenie musiało spowodować reakcję łańcuchową, która to doprowadziła do wybuchu wojny. W tym wypadku była to napaść Fryderyka II na Saksonię w 1756 roku. Fryderyk II pomylił się, licząc na bierność państw europejskich, jako że Saksonię poparła natychmiast Austria, to zaś spowodowało uruchomienie wzajemnych traktatów sojuszniczych i wybuch wojny.