Ze wszystkich cywilizacji wytworzonych w Europie, szczególne znaczenie – nie tylko dla europejskiej, lecz również światowej kultury, miały starożytny Rzym oraz Grecja. Dorobek kultury rzymskiej, w tym literacki, filozoficzny czy też prawny, był wykorzystywany już od czasu upadku Cesarstwa rzymskiego w V w. n.e., aż do czasów współczesnych.
Wpływy kultury Starożytnego Rzymu – Prawo
Prawo rzymskie należy do jednych z najważniejszych dorobków dziedzictwa antyku. Pod jego wpływem oraz bazując na jego wzorach, kształtowały się przez wieki systemy prawne, w tym również nowoczesnej Europy.
Najistotniejsze zmiany w kwestiach prawa zaszły w latach 528 – 534 z polecenia cesarza Justyniana. Przy okazji kodyfikacji obowiązującego prawa, dokonano przeglądu wcześniejszej literatury prawniczej. Ujęto ją w jednolitą całość, wybierając to co było dalej aktualne i niesprzeczne – tak powstał „Zbiór prawa cywilnego” (Corpus iuris civilis), popularnie określany jako kodeks Justyniana.
Prawo ujednolicone przez Justyniana stanowiło podstawę przepisów prawnych, które następnie zostały przyjęte przez cywilizacje zachodnie. Z naszego punktu widzenia najważniejsze dokonania rzymian w kwestii prawa prywatnego należało odróżnienie posiadania od własności, a także rzymskie koncepcje dotyczące zobowiązań. Współczesna terminologia prawa również posiada wiele zapożyczeń z prawa rzymskiego. To samo tyczy się samej nauki prawa – do dziś na każdym wydziale prawa istnieje kurs z „Prawa Rzymskiego”.
Wpływy kultury Starożytnego Rzymu – Łacina
Jest językiem z grupy języków indoeuropejskich, wywodzącym się z Lacjum. Łacina stanowiła język ojczysty rzymian, a w okresie Cesarstwa stała się językiem urzędowym.
Współcześnie pomimo że nie istnieje żadna grupa etniczna dla której byłby to język ojczysty, jest ona językiem urzędowym Watykanu, liturgii kościoła rzymskokatolickiego.
Dzięki łacinie do dziś przetrwały dzieła literackie najsłynniejszych poetów i pisarzy, takich jak chociażby Wergiliusz, twórca narodowego eposu rzymskiego „Eneidy”. Nauka łaciny opierała się na uznanych za klasyczne dzieła w okresie Antyku, dzięki czemu wiele z nich przetrwało upadek starożytnego świata, stały się fundamentem kultury literackiej.
Wpływy kultury Starożytnego Rzymu – Cyfry
System zapisywania liczb za pomocą prostych kresek Rzymianie przejęli od Etrusków, a następnie zmodyfikowali ok. roku 500 p.n.e..
System ten funkcjonuje do dzisiaj. Często zapisuje się dane miesiące i wieki przy użyciu cyfr rzymskich. Powszechnie stosowane są w numeracji stuleci (np. XXI w.) oraz przy imionach władców (np. Jan III Sobieski) i papieży (np. Grzegorz IV), a także można je spotkać przy nazwach wydarzeń historycznych (np. II Wojna Punicka). W Polsce wykorzystuje się je do zapisywania numerów liceów, lat studiów, czy też pojedynczych klas.
Wpływy kultury Starożytnego Rzymu – Drogi
Drogi rzymskie należą do najważniejszych osiągnięć inżynierskich Rzymu. Liczne odcinki rzymskich dróg przetrwały do dzisiaj. Były one budowane głównie w celu usprawnienia przemieszczania się legionów rzymskich.
Budowa drogi w starożytnym Rzymie była bardzo zbliżona do współczesnych dróg – obydwie składają się z trzech zasadniczych warstw: podbudowy, warstwy nośnej i użytkowej. Metoda ta została przejęta od Etrusków, a następnie – podobnie jak w przypadku cyfr, udoskonalona przez Rzymian. Oprócz tego przy większości dróg ustawiano tzw. kamienie milowe, które miały charakter informacyjny dotyczący odległości do konkretnych miejsc – stanowiły odpowiednik współcześnie używanych tablic drogowych.