Zawiązany w roku 43 p.n.e. drugi triumwirat pomiędzy Oktawianem Augustem, Markiem Antoniuszem oraz Markiem Lepidusem osiągnął wszystkie pierwotne założenia. Ostatecznie rozprawiono się z zabójcami Juliusza Cezara, w bitwie pod Filippi w roku 42 p.n.e., a następnie podzielono imperium rzymskie pomiędzy triumwirów.
Ostatnim wspólnym celem triumwirów była wojna z Sextusem – synem Pompejusza, którego flota blokowała Italię, utrudniając transport zboża. Po zwycięstwie w roku 36 p.n.e. młody Cezar przeciągnął na swoją stronę wojska należące do Lepidusa, który od tej pory nie liczy się już w rozgrywkach wewnętrznych. Zaraz potem zaczął przygotowania do rozprawy z Antoniuszem, mistrzowsko kreując swój nowy portret obrońcy porządku, legalności i tradycji rzymskich, zrzucając na rywala odpowiedzialność za okropieństwa triumwiratu.
W wojnie propagandowej walnie pomógł mu związek Antoniusza z Kleopatrą VII, powszechnie odczuwany jako zdrada Rzymu. Według niektórych podań – Oktawian był w posiadaniu testamentu Antoniusza, który swoją cześć imperium zapisał w spadku swoim potomkom z Kleopatry.
W roku 32 p.n.e. młody Cezar formalnie wypowiedział wojnę Kleopatrze, a pośrednio Antoniuszowi. W roku 31 p.n.e. po nierozstrzygniętej bitwie morskiej pod Akcjum u wejścia do Zatoki Ambrakijskiej, Antoniusz wycofał się z powrotem do Aleksandrii, w której podczas oblężenia przez siły Oktawiana, popełnił samobójstwo.
Bitwa pod Akcjum – Przebieg
Flota Antoniusza wypłynęła z zatoki i ustawiła się na wprost sił dowodzonych przez generała Oktawiana – Agryppy. Z drugiej strony jego wojska wysunęły do przodu skrzydła floty tworząc tym samym półksiężyc.
Pierwsze uderzenie zadał Antoniusz eskadrą z lewego skrzydła. Jednak w tym momencie okręty Agrypy zaczęły się wycofywać. Antoniusz uważając to za słabość przeciwnika, ruszył dwoma skrzydłami eskadry za nimi w pościg.
Antoniusz nie przewidział fortelu Agrypy, który liczył na rozdzielenie jego szyków. Jego siły z impetem uderzyły na środkową cześć floty Antoniusza. W takiej sytuacji każdy z jego potężnych okrętów bojowych musiał walczyć z trzema mniejszymi, za to bardziej zwrotnymi liburnami Agrypy.
W tym krytycznym momencie – kiedy szala zwycięstwa przeważała się na korzyść Agrypy, okręty znajdujące się w drugiej linii wraz z Kleopatrą na jednym z nich, opuściły plac boju. Antoniusz widząc całe zajście przeniósł się na mniejszy statek, podążając za królową Egiptu z powrotem do Aleksandrii.
Bez głównodowodzącego losy bitwy morskiej były przesądzone. Oddziały Antoniusza podjęły jeszcze próby walki, lecz bez odpowiedniej koordynacji były one w większym stopniu bezskuteczne.
Bitwa pod Akcjum przeważyła losy wojny na korzyść Oktawiana. Flota Antoniusza została rozgromiona, a jego siły lądowe – po 7 dniach braku łączności ze swym dowódcą, poddały się Oktawianowi.
Bitwa pod Akcjum – Skutki
Na wieść o klęsce pod Akcjum, a w szczególności o porzuceniu przez Antoniusza walczących wciąż oddziałów, legiony syryjskie – podobnie z resztą jak te stacjonujące w Cyrenie, odmówiły mu posłuszeństwa. Żaden z żołnierzy nie zamierzał już walczyć za Kleopatrę ani też jej kraj. W rezultacie Oktawian bez większych problemów dokonał inwazji na Egipt, a Antoniusz i Kleopatra popełnili samobójstwo.
Ostatecznie Oktawiusz zdobył Aleksandrię i podporządkował sobie kraj nad Nilem, który w roku 30 p.n.e. stał się prowincją rzymską, a on sam od tej pory miał być jedynym panem imperium rzymskiego.