Rzym miał zostać założony 21 kwietnia 753 r. p.n.e., przez późniejszego pierwszego króla rzymskiego - Romulusa. Data ta jednak jest bardziej związana legendami czy też tradycją aniżeli faktami historycznymi. Do dziś nie wiadomo dokładnie kiedy powstało miasto ani też od jakiego wydarzenia należy liczyć jego początek.
Już w epoce Starożytności powstało kilkanaście różnych dat założenia wiecznego miasta – „Według wersji Wergiliusza Rzym został założony w roku 848 p.n.e., Timajos ustalił tę datę na 814 r. p.n.e. uważając, że jednocześnie powstały Rzym i Kartagina. Fabiusz Piktor proponował rok 748.” (J. Jaczynowska, Historia Starożytnego Rzymu).
Według większości badaczy Rzym w swoich początkach (sięgających X w. p.n.e.) miał być niewielką osadą pasterską usytuowaną na Palatynie (jedno z siedmiu wzgórz Rzymu). Wzgórze miało stanowić prawdopodobnie początkowo schronienie dla pasterzy pochodzących z Latynów (pierwsi osadnicy rzymscy). Dopiero w późniejszej fazie rozwoju, napływająca ludność (Latynowie i Sabinowie) miała spowodować poszerzenie obszaru osady o Eskwilin oraz Kapitol.
Ostatecznie obszar ten miał zostać podbity przez Etrusków, z których wywodzili się też pierwsi władcy rzymscy w trakcie trwania monarchii. Od nich też miała się wziąć nazwa miasta Roma – nazwa rodu etruskiego Ruma, oraz prawdopodobnie pojawiła się po raz pierwszy nazwa – Rzymianie.
Powstanie Rzymu – Legenda
Legendy i mity o pradziejach Rzymu związane są z samą Wojną Trojańską. Jeden z jej głównych bohaterów – Eneasz, miał dotrzeć na teren Italii po zniszczeniu Troi. Wyruszył ze swym ojcem Anchizesem, który zmarł w drodze.
Eneasz osiadł w Lacjum, tam też poślubił Lawinę – córkę miejscowego władcy. Założył następnie własne miasto – państwo, którego nazwa wzięła się od imienia żony Eneasza - Lavinium. Potomkowie Eneasza mieli panować w nowo założonym w Górach Albańskich, mieście Alba Longa: jeden z nich – król Numitor, został zdetronizowany przez swojego brata Amuliusza. Aby uniknąć zemsty ze strony potomstwa Numitora, Amuliusz kazał zabić jego syna, a córkę Reę Sylwię oddał na służbę bogini Weście, której kapłanki musiały składać śluby czystości.
Pomimo to Rea Sylwia urodziła bliźnięta, dwóch chłopców: Romulusa i Remusa. Twierdziła, że ojcem ich jest sam bóg Mars (bóg wojny). Król Amuliusz – chcąc się pozbyć niebezpieczeństwa, kazał je wrzucić do Tybru. Bliźnięta jednak zostały w cudowny sposób ocalone, fala wyrzuciła je na brzeg, a wykarmiła je wilczyca w grocie Luperkal na zboczach wzgórza Palatynu.
Następnie bliźnięta miał odnaleźć pastuch, który pewnego dnia zobaczył jak dzieci są karmione przez dzięcioła – według legendy miał im zrzucać pożywnie z drzewa. Widząc tą niecodzienną sytuację, doszedł do wniosku, że dzieci są pod opieką bogów.
Pastuch wziął na wychowanie Romulusa i Remusa, a gdy chłopcy dorośli i dowiedzieli się o swoim pochodzeniu, ukarali surowo Amuliusza i przywrócili tron w Alba Longa swemu dziadkowi – Numitorowi. Sami młodzieńcy zadecydowali założyć nowe miasto w miejscu swego cudownego ocalenia, zasięgając najpierw rady bogów w oparciu o przepowiednie z lotu ptaków.
Remusowi ukazało się sześć sępów, ale Romulusowi – dwanaście. Romulus wytyczył nowe miasto Rzym (Roma), przyjmując za główny ośrodek wzgórze Palatyn, a następnie zaorał Etrusco ritu – jak wynika z opisu Liwiusza – granicę wokół miasta. Gdy Remus ośmielił się przekroczyć zaoraną bruzdę graniczną, Romulus zabił go. Odtąd panował jako pierwszy król Rzymu (753 – 715 r. p.n.e.).
żródła:
M. Jaczynowska – Historia Starożytnego Rzymu; PWN; Warszawa 1986
W. Marskowska – Mity Greków i Rzymian; Iskry; Warszawa 1983
M. Chmaj, W. Sokół, J. Wrona – Historia ( Repetytorium ); Difin; Warszawa 2003