Co to jest recenzja – definicja
Recenzja to tekst, który ma na celu krytyczną analizę dzieła (książki, filmu, spektaklu, słuchowiska, koncertu, płyty muzycznej, gry komputerowej itp.). Zawiera opis dzieła oraz opinię na temat jego elementów składowych.
Cechy i zasady tworzenia
Na ostateczny kształt recenzji wpływają wiedza fachowa autora, jego wrażliwość i gust. Jest to bowiem subiektywna forma wypowiedzi. Ma charakter opiniotwórczy, zatem powinna być rzetelna – opinie muszą być poparte argumentami, szczególnie w przypadku krytyki.
Budowa i schemat
1. Tytuł recenzji – powinien być na tyle oryginalny, by zachęcał do zapoznania się z treścią.
2. Część sprawozdawcza – informacje o tytule, autorze, współtwórcach, okolicznościach wydania, genezie oraz zarys treści (nie streszczenie!).
3. Część oceniająca – subiektywna ocena elementów recenzowanego obiektu, wskazanie mocnych i słabych stron; to zasadnicza część recenzji, najbardziej rozbudowana.
Przydatne zwroty i słownictwo
słownictwo związane z teatrem – spektakl, sztuka teatralna, scena, deski, aktor, reżyser, sufler, inspicjent, choreograf, charakteryzator, rekwizyt, scenografia, kurtyna, foyer, premiera, akt, scena, antrakt
słownictwo związane z filmem – produkcja, adaptacja, ekranizacja, film akcji / kostiumowy / katastroficzny / muzyczny / przygodowy / sensacyjny / historyczny / dokumentalny / wojenny, horror, thriller, melodramat, western, komedia, dramat, reżyser, aktor, statysta, dubler, scenarzysta, scenograf, charakteryzator, operator, montażysta, dźwiękowiec, efekty specjalne, kostiumy
słownictwo związane z utworem literackim – powieść, nowela, opowiadanie, dramat, komedia, tragedia, poezja, kompozycja, stylistyka, metaforyka, język, środki stylistyczne, stylizacja, proza, narracja, ilustracje, okładka, szata graficzna
słownictwo związane z muzyką – zespół, solista, wokalista, chór, duet, trio, kwartet, aranżer, kompozytor, autor tekstu, akompaniament, pop, rock, dance, techno, jazz, muzyka relaksacyjna, muzyka klasyczna, przebój, hit, singiel, album, krążek, winyl, trasa koncertowa, dyskografia, nagłośnienie
słownictwo związane z fotografią – zdjęcie, galeria, album, kompozycja, głębia, perspektywa, fotografia plenerowa / studyjna, makrofotografia, fotografia portretowa / okolicznościowa / krajobrazowa / przyrodnicza, fotografia prasowa / reportażowa / mody / dziecięca / lotnicza
słownictwo oceniające – wspaniały, wyjątkowy, olśniewający, nietuzinkowy, nieszablonowy, pasjonujący, interesujący, niepowtarzalny, zaskakujący, oryginalny, emocjonujący, zachwycający, szablonowy, przeciętny, nudny, monotonny, sztampowy, schematyczny, nieudolny, mało oryginalny
Recenzja filmu
Podstawowe dane na temat filmu, które powinny znaleźć się w pierwsze części recenzji, to: tytuł, gatunek filmowy, dane osób zaangażowanych w jego realizację (przede wszystkim reżyser, scenarzysta, aktorzy, producent), data premiery, zarys treści, problematyka, przyznane nagrody.
Zazwyczaj ocenia się scenariusz, reżyserię, poziom gry aktorskiej, charakteryzację, kostiumy, muzykę, efekty specjalne, montaż, dubbing.
Przykładowa recenzja filmu – wzór – recenzja filmu Dywizjon 303
Recenzja książki
W części opisowej wskazać należy autora, tytuł książki, gatunek literacki, który ona reprezentuje. Wskazać można okoliczności powstania utworu, rok wydania, przyznane nagrody. Istotną informacją będzie zarys treści, nakreślenie problematyki.
W drugiej części ocenie poddać można np. język utworu, styl, sposób kreowania rzeczywistości i bohaterów, temat, akcję, kompozycję, szatę graficzną.
Całość warto zakończyć jednoznacznym stwierdzeniem, czy książka
