Jak napisać interpretację - co to jest, definicja, przykłady

Co to jest interpretacja - definicja

Interpretacja jest następstwem analizy, to próba odczytania tekstu, poszukiwanie nadrzędnych znaczeń, ukrytych sensów.

Cechy i zasady tworzenia

Prawidłowo przeprowadzony proces interpretacyjny opiera się wyłącznie na przesłankach wynikających z utworu – teza interpretacyjna musi dać się uargumentować odniesieniami do tekstu, nie może być z nim sprzeczna. Poza tym dotyczyć musi całości utworu, nie może być fragmentaryczna.

Ważną rolę, obok wiedzy teoretycznej i doświadczenia interpretacyjnego, odgrywa intuicja – pomocne w pracy może być bowiem pierwsze ważnienie po lekturze, pierwsze nasuwające się skojarzenie. Innym razem konieczne będzie kilkukrotne przyjrzenie się analizowanemu obiektowi.

Budowa i schemat

1. Sformułowanie tezy/hipotezy interpretacyjnej, czyli wyrażenie nadrzędnego sensu utworu, przedstawienie propozycji odczytania go.

2. Przedstawienie argumentów (bądź argumentów i kontrargumentów) na poparcie sformułowanej tezy/hipotezy, mających potwierdzenie w tekście utworu lub/i kontekstach (np. biograficznym, filozoficznym). Na tym etapie wykorzystuje się ustalenia wynikające z analizy utworu.

3. Przedstawienie wniosków.

Wypowiedź może być też zbudowana w porządku nielinearnym, tj. zgodnie z nasuwającymi się piszącemu skojarzeniami. W każdym przypadku należy zadbać o funkcjonalność segmentacji tekstu, czyli tak wyodrębnić kolejne jego fragmenty (językowo i graficznie – akapitami), by były one ściśle powiązane z porządkiem argumentacji.

Przydatne zwroty i słownictwo

interpretacja wiersza

podmiot liryczny, bohater liryczny, sytuacja liryczna, liryka bezpośrednia / pośrednia / inwokacyjna / podmiotu zbiorowego

rodzaj wiersza – stroficzny, stychiczny, biały, sylabiczny, sylabotoniczny, toniczny, wolny

typ liryki – miłosna, refleksyjna, apelu, religijna, filozoficzna

gatunki literackie – fraszka, pieśń, oda, hymn, pieśń, elegia, limeryk, psalm, sielanka, sonet, tren

budowa – wers, strofa, rym, rytm, średniówka

środki stylistyczne – apostrofa, anafora, animizacja, elipsa, epitet, eufemizm, hiperbola, metafora, metonimia, oksymoron, onomatopeja, personifikacja, peryfraza, porównanie, przerzutnia, pytanie retoryczne, symbol

interpretacja utworu epickiego

świat przedstawiony – proza, narrator, narracja pierwszoosobowa/trzecioosobowa, bohater pierwszoplanowy / drugoplanowy / epizodyczny / zbiorowy, czas akcji, miejsce akcji, zdarzenie, wątek, fabuła

formy wypowiedzi – dialog, opis, charakterystyka, opowiadanie, powieść, nowela, baśń, legenda, pamiętnik, reportaż, charakterystyka

interpretacja obrazu

barwy, kompozycja, perspektywa, przestrzeń, światłocień, kontrast

gatunek malarski abstrakcja, akt, scena batalistyczna, martwa natura, portret/autoportret, scena biblijna, weduta, pejzaż, marina, scena rodzajowa, malarstwo symboliczne

technika wykonania – akwarela, pastele, olej na płótnie, olej na desce, kolaż, malunek na szkle, fresk, rysunek, rycina, gwasz, szkic, linoryt, miedzioryt

stosunki przestrzenne – na pierwszym planie, na drugim planie, w tle, w głębi, u góry, z przodu, po lewej, po prawej, u góry, w centrum, po obu stronach, wyżej, niżej, w rogu

Interpretacja a analiza

Analiza i interpretacja to dwa etapy pracy z tekstem, dzięki którym można odczytać jego sens. Analiza zazwyczaj jest punktem wyjścia do czynności interpretacyjnych. Wyodrębnienie i nazwanie elementów tekstu w toku analizy umożliwi odczytanie ich znaczeń, czyli interpretację.

Interpretacja utworu literackiego

Celem interpretacji utworu literackiego jest dotarcie do jego sensu. Aby osiągnąć ten cel, należy wykorzystać dane zebrane w toku analizy. Zbadanie tego, kto mówi w utworze, o czym i w jaki sposób, umożliwi odczytanie ukrytych w nim znaczeń. Należy pamiętać, że powstawaniu dzieła sztuki towarzyszy jakiś zamysł, idea. Dzieło to jest wypadkową doświadczeń autora, jego przeżyć, wrażliwości, światopoglądu, wreszcie – czasów, w których przyszło mu żyć. Poza tym autor nieprzypadkowo nadaje mu konkretną formę. Świadomość wielości czynników warunkujących powstanie utworu literackiego i każdego innego dzieła sztuki na pewno pomoże w jego interpretacji.

Przykładowa interpretacja utworu literackiego – wzór – Kubuś Fatalista i jego pan Diderota

Interpretacja wiersza

Dokonując interpretacji wiersza, należy wziąć pod uwagę kontekst oraz ustalenia analityczne dotyczące tytułu utworu, gatunku, do którego należy,  podmiotu, adresata i bohatera lirycznego, sytuacji lirycznej, nastroju, zastosowanych środków poetyckiego wyrazu oraz budowy tekstu.

Przykładowa interpretacja wiersza – wzór – Pokolenie Baczyńskiego

Interpretacja porównawcza

Zestawienie dwóch tekstów powinno umożliwić uchwycenie różnic i podobieństw między nimi oraz wskazanie, w efekcie analizy treści, budowy, języka i stylu, łączącej je nadrzędnej idei. Wspólne mogą być na przykład motyw, konwencja literacka, kontekst lub problem. Realizując zadanie, można interpretować teksty kolejno – jeden po drugim – lub dokonać interpretacji równoczesnej, czyli porównywać teksty w danym obszarze – zagadnienie po zagadnieniu.

Przykładowa interpretacja porównawcza – wzór - Kamizelka i Okulary mojej mamy

Interpretacja obrazu

Obraz, podobnie jak utwór literacki, jest wytworem artystycznym. Jego autorowi w procesie tworzenia towarzyszyła jakaś idea, której podporządkował wykorzystane środki wyrazu. Uważne obejrzenie obrazu, wiedza na temat okoliczności jego powstania oraz zastosowanych technik malarskich i ich funkcji umożliwią „odczytanie” go.

Przykładowa interpretacja obrazu – wzór – Krzyk Muncha

Polecamy również:

  • Interpretacja obrazu – Krzyk Munch

    „Krzyk” Edvarda Muncha powstał w 1893 r. techniką łączoną z wykorzystaniem oleju, tempery i pasteli na kartonie jako wyraz sprzeciwu artysty wobec realizmu. Jest jednym z czterech obrazów przedstawiających tę samą scenę, ale przy wykorzystaniu różnych technik malarskich. Należy do nurtu... Więcej »

  • Interpretacja porównawcza - Kamizelka i Okulary mojej mamy

    „Nasze życie jest jak wielkie jezioro wolno wypełniające się strumieniem lat. W miarę, jak woda się podnosi, ślady przeszłości znikają pod nią jeden za drugim. Ale wspomnienia zawsze będą wychylać głowę, póki jezioro się nie przepełni” – pisał Alexandre Bisson. Wspomnienia. Gromadzimy je od... Więcej »

  • Kubuś Fatalista i jego pan – interpretacja

    „Kubuś fatalista i jego pan” to powiastka filozoficzna Denisa Diderota. Autor pracował nad nią w latach 1765 – 1780, a wydał w 1796 roku. Fabuła opiera się na podróżach głównych bohaterów, jednak wydarzenia przedstawiane są niechronologicznie. Akcja podporządkowana jest... Więcej »

  • Interpretacja wiersza – Pokolenie Baczyński

    Młodość Krzysztofa Kamila Baczyńskiego przypadła na lata wojny. Historia odcisnęła piętno na jego twórczości przesyconej wizjami zagłady cywilizacji i wartości. Apokaliptyczne obrazy końca świata są tym wymowniejsze, że poeta często zestawiał je z pięknem krajobrazów, młodzieńczymi nadziejami, wiarą w... Więcej »

Komentarze (5)
Wynik działania 1 + 2 =
????
2021-05-03 12:09:22
????????nigdy sie tego nie naucze choć by był z tego jakiś sprawdzian. Dobrze mówię???(piszę)
no i co że matura za miesiąc a ja się dopiero uczę
2021-04-05 17:27:13
myślę że widzimy się na bezrobociu
Jakiś typ z internetuw (błąd specjalnie)
2020-04-01 06:20:44
No siemka nie nauczę się tego w 2,5 min bo tyle mam na zadanie c:
Ahmed
2019-11-24 13:15:54
To jakaś czarna magia, nigdy się tego nie nauczę
Marta
2019-10-29 15:54:15
To jest takie proste
Ostatnio komentowane
Ta książka jest wyjątkowa , przyjemnie się czyta to streszczenie
• 2024-11-11 09:32:23
na czym polegają te fundacje i stowarzyszenia? brakuje tu wyjaśnienia i jakiegoś przyk�...
• 2024-11-05 17:38:04
Głupota w tekście! Janusz i Agnieszka się nie związali, bo byli bardzo bliskim kuzynos...
• 2024-10-27 17:40:49
Super
• 2024-10-21 17:09:20
Bardzo trudne.
• 2024-10-21 13:31:17