W roku 1187 Saladyn – sułtan egipski, pokonał rycerstwo łacińskie pod Hattin i zdobył Królestwo Jerozolimy oraz twierdzę Akkę. Odpowiedzią na jego działania była trzecia wyprawa krzyżowa w latach 1189 – 1192. Na czele wyprawy stanęli wówczas cesarz Fryderyk Barbarossa, król Francji Filip August oraz król Anglii Ryszard Lwie Serce. Pierwszy z nich jednak – zanim dotarł do Palestyny, utopił się po drodze w rzece, drugi natomiast wycofał się z wyprawy po ponownym zdobyciu Akki. W takiej sytuacji główne dowództwo nad krucjatą przypadło Ryszardowi. Pomimo jednak kilku militarnych sukcesów, nie udało mu się odzyskać ziem należących do Królestwa Jerozolimskiego i musiał zawrzeć ostatecznie rozejm z Saladynem.
Powszechne niezadowolenie z wyniku trzeciej wyprawy krzyżowej, wypłynęło głównie z inicjatywy papieża Innocentego III do zorganizowania kolejnej krucjaty. Jej plan przewidywał zaatakowanie przez krzyżowców Egiptu, który stanowił ówczesne centrum państwa Saladyna. Transport morski miały zapewnić miasta włoskie: Genua, Piza oraz Wenecja. W zamian za to krzyżowcy zdobyli chrześcijańskie miasto Zara w Dalmacji w roku 1202.
Do takiej sytuacji doszło, kiedy uczestnikom wyprawy zabrakło środków na pokrycie kosztów transportu morskiego do Ziemi Świętej. Ciężką sytuacje dla uczestników wyprawy wykorzystał do własnych celów doża wenecki – Dandolo. Miał on przetransportować uczestników, w zamian za zdobycie wcześniej wspomnianego miasta – Zary.
W świecie chrześcijańskim na skutek wykorzystania wyprawy krzyżowej do własnych celów, wywołał dyskusje nad legalnością całego zajścia. Krzyżowcy bowiem udzielili pomocy w walce z konkurencyjnym miastem handlowym Wenecji, co nie miało najmniejszego powiązania z samą ideą krucjat.
Wykorzystanie krzyżowców w kwestiach prywatnych interesów przez Dandolo, pobudziły do działania Aleksego – syna zdetronizowanego cesarza bizantyjskiego Izaaka Angelosa. Chciał on rękami uczestników krucjaty odzyskać tron dla swojego ojca. Mając poparcie doży weneckiego, udało mu się nakłonić większą część rycerstwa do zmiany pierwotnego kierunku działań.
W roku 1203 krzyżowcy zdobyli Konstantynopol, a następnie oddali w ręce zdetronizowanego cesarza miasto. Władca jednak nie był w stanie spełnić obietnic swojego syna wobec krzyżowców. Na skutek tego w roku 1204 dokonano kolejnego przewrotu, w wyniku którego doszło do obalenia Izaaka Angelosa. Krzyżowcy zdobyli i złupili stolice, a na miejscu Cesarstwa Bizantyjskiego utworzono Cesarstwo Łacińskie.
W efekcie nieprawości jakie popełniono w toku czwartej krucjaty powstały przekonania, że Bóg nie sprzyja rycerstwu, a Grób Chrystusowy może zostać wyzwolony tylko przez niewinne dzieci. W roku 1212 dochodzi do podjęcia krucjaty przez dzieci, które chciały wyzwolić grób pański od niewiernych. Dotarły one do Marsylii lub do niektórych miast we Włoszech. Olbrzymia ich część zmarła w drodze, bądź też została sprzedana w niewole.