Biblia to święta księga chrześcijan i żydów. Dzieło to ma ogromne znaczenie dla kultury i literatury europejskiej. Twórcy wszystkich epok odwoływali się do biblijnych historii, reinterpretowali je lub inspirowali się nimi. Biblia jest jednym z dwóch wielkich źródeł (obok mitologii grecko-rzymskiej) toposów i archetypów w literaturze europejskiej. W twórczości romantyków inspiracje biblijne widać bardzo wyraźnie. Poeci romantyczni traktowali wierzenia religijne jako ważny element życia człowieka. Fascynowali się także średniowieczem, czyli epoką, w której chrześcijaństwo odgrywało niezwykle ważną rolę. W twórczości polskich romantyków tematyka narodowowyzwoleńcza jest mocno spleciona z katolickością Polaków. Motywy religijne i biblijne pojawiają się w cyklu dramatycznym „Dziady” Adama Mickiewicza.
Motywy biblijne i ich znaczenie w utworze literackim na przykładzie „Dziadów części III”
Ważną postacią w dramacie Mickiewicza jest Pani Rollisonowa – wzorowa matka-Polka, która przychodzi do senatora Nowosilcowa, żeby błagać go o zmiłowanie nad jej synem. Rollison jest jej opiekunem i jedynym dzieckiem. Młodzieniec został aresztowany za działalność konspiracyjną w studenckiej organizacji patriotycznej. Podczas przesłuchań odznacza się wielką odwagą i honorem, nie zdradzając wrogowi żadnych cennych informacji. Nie wydaje też żadnego ze swoich towarzyszy. Zostaje za to pobity przez przesłuchującego go żołnierza. Brutalni oprawcy próbują zatuszować swoje okrucieństwo, pozorując samobójstwo chłopaka. Pani Rollisonowa chce ratować syna przed niechybną śmiercią, dlatego na kolanach błaga Nowosilcowa o litość. Bohaterka ta jest jak Maryja, która do samego końca trwała przy swoim synu. Symbolizuje cierpiącą matkę, której serce przeszył „miecz boleści”. Cierpienie młodych spiskowców kojarzy się natomiast z męką samego Chrystusa, niewinnego i milczącego jak baranek. Nieszczęście młodego pokolenia Polaków przypomina też biblijną rzeź izraelskich dzieci, które zostały bestialsko zamordowane z rozkazu Heroda. Wykorzystując motywy biblijne, Mickiewicz nadaje cierpieniu narodu polskiego wymiar metafizyczny i religijny. Umęczeni przez zaborców Polacy ponoszą ofiarę, która – podobnie jak ofiara Chrystusa – nie będzie daremna.
Motywy biblijne i ich znaczenie w utworze literackim na przykładzie pieśni „Czego chce od nas, Panie?” Jana Kochanowskiego
Pieśń Kochanowskiego nawiązuje tematyką i kompozycją do starotestamentowego psalmu dziękczynnego. Poeta wychwala Boga za jego dary i codzienną opiekę nad człowiekiem. Podkreśla fakt wszechmocy i potęgi Boga jako stwórcy wszechświata. Poeta zdaje sobie sprawę z ludzkiej ograniczoności i zależności wobec sił nadprzyrodzonych. Podobnie jak autorzy psalmów pokłada nadzieję w miłosiernym Bogu, który każdego karmi i zaopatruje we wszystko, co potrzebne. Wiara wypowiadającego się w pieśni człowieka jest szczera i radosna. Poeta przypomina króla Dawida, który we wszystkich sprawach zwraca się ufnie do Stwórcy.