„Dziady" część III Adama Mickiewicza to polski dramat narodowy. Utwór podejmuje tematykę narodowowyzwoleńczą. Poeta tworzył część III „Dziadów” w reakcji na upadek powstania listopadowego, w którym osobiście nie mógł wziąć udziału, ponieważ przebywał w tym czasie za granicą. Utwór łączy w sobie tematykę polityczną i historiozoficzną z refleksją metafizyczną i religijną. Umieszczanie martyrologii narodowej w religijnym kontekście jest typowe dla romantyków i ich wizji świata. Poeci romantyczni fascynowali się wolnością i niezależnością jednostki, dlatego chętnie angażowali się w walkę narodów, które dążyły do politycznego wyzwolenia się spod władzy zaborców lub kolonialistów. Autorytetem dla wielu polskich twórców stał się angielski poeta George Byron, który osobiście uczestniczył w greckim powstaniu przeciwko Turkom. Anglik stał się symbolem romantycznego buntownika, który poświęca życie, walcząc w obronie pokrzywdzonych.
Bunt wobec zła w „Dziadach" części III Adama Mickiewicza
„Dziady” przedstawiają motyw buntu jednostki przeciw złu tego świata. Głównym bohaterem dramatu jest poeta Konrad, który w więziennej celi przechodzi spektakularną przemianą, stając się żarliwym patriotą. Konrad chce pomóc umęczonemu społeczeństwu polskiemu, które znajduje się pod władzą rosyjskich zaborców. Chce zostać narodowym wieszczem, czyli poetą-przewodnikiem, wskazującym zbiorowości właściwą drogę. Pragnienia Konrada sięgają nawet dalej – poeta chce, żeby Bóg dał mu władzę nad ludzkimi duszami. W twórczym szale rzuca Bogu wyzwanie. Konrad buntuje się wobec zła, które jest w świecie, dlatego pragnie otrzymać władzę boską, żeby szybko rozwiązać wszystkie problemy. Nie rozumie jednak, że ludzie mają wolną wolę, której nie można im odebrać. Milczenie Boga jest w tym kontekście wymowne. „Dziady” przedstawiają bunt młodych polskich patriotów wobec zła, które reprezentuje okrutna carska władza. Nie zrażając się bezwzględnością zaborców, podejmują działania w tajnych organizacjach studenckich. Choć grozi im zsyłka na Sybir, starają się pielęgnować polską tożsamość narodową. Młodzi Polacy czerpią siłę do walki ze złem z wiary katolickiej i miłości do polskiej kultury. Wierzą, że ich bunt nie pójdzie na marne i przyniesie owoc, którym będzie odzyskanie przez ojczyznę niepodległości.
Bunt wobec zła w „Dżumie” Alberta Camusa
Paraboliczna powieść Alberta Camusa przedstawia walkę mieszkańców algierskiego Oranu ze śmiercionośną epidemią dżumy. Głównym bohaterem powieści jest doktor Bernard Rieux, który bez reszty poświęca się opiece nad chorymi. Rieux wybrał pracę lekarza, ponieważ chciał wykonywać ciekawy i szanowany zawód. Dopiero kiedy zetknął się ze śmiercią i niezawinionym cierpieniem, stał się idealistą. Nie mógł się pogodzić ze złem, które spotyka niewinnych ludzi. Praca lekarza stała się więc dla niego sposobem buntu przeciw złu śmierci. Doktor Rieux jest przykładem świeckiego humanisty i idealisty, który wierzy w sprawiedliwość i zwycięstwo dobra nad złem. Dla innych bohaterów powieści staje się wzorem do naśladowania.