Pochodzący z dynastii Karolingów - Karol Wielki, był królem Franków oraz od roku 800 cesarzem rzymskim. Był jednym z najwybitniejszych władców w historii Europy. Po śmierci swojego ojca Pepina Krótkiego, został współrządcą państwa wraz z bratem Karolmanem. Po nagłej śmierci tego ostatniego, został w roku 771 jedynym władcą najsilniejszego ówcześnie państwa w zachodniej Europie. Rządy Karola zaznaczyły się w kwestiach związanych z kulturą tak znaczącym podniesieniem jej poziomu, że nadano temu okresowi nazwę „Renesansu Karolińskiego”.
Renesans Karoliński – Szkolnictwo
Reforma szkolnictwa przeprowadzona przez Karola Wielkiego, miała na celu podniesienie poziomu wykształcenia duchowieństwa frankijskiego, znajdującego się ówcześnie w opłakanym stanie. Większość przedstawicieli kleru nie potrafiła zrozumieć nawet najprostszych tekstów Pisma Świętego w języku łacińskim.
Ze względu na dużą różnorodność dialektów łacińskich w poszczególnych krajach romańskich, utrzymanie łaciny klasycznej stało się zadaniem praktycznie nieosiągalnym. W początkach średniowiecza uległa ona barbaryzacji w kwestiach wymowy oraz ortografii do tego stopnia, że nawet ludzie, którzy ją opanowali, nie byli w stanie poradzić sobie z niektórymi tekstami klasycznymi.
Inaczej sytuacja wyglądała wśród narodów nie posługującymi się językami romańskimi, gdzie przetrwała w swojej pierwotnej postaci. Z tego względu w klasztorach angielskich oraz iryjskich rozumiano doskonale teksty klasyczne. Karol Wielki zwrócił się więc o pomoc do cudzoziemców podczas wprowadzania swojej reformy nauczania. To właśnie oni, w szkołach kontynentalnych, przywrócili składnię, wymowę oraz ortografię łacińską.
Renesans Karoliński – Sztuka
Dzięki działaniom Karola Wielkiego podczas jego rządów, powstało wiele ośrodków artystycznych. Sztuka tego okresu oprócz nawiązywania do tradycji klasycznej, dążyła również do stworzenia własnego programu, by ostatecznie stać się odrodzeniem antyku na ziemiach północnych.
W kwestiach architektury do najbardziej rozpowszechnionego typu budowli należała bazylika. Rozrastały się one często do monumentalnych rozmiarów, nawiązując do tradycji rzymskich. Obok bazylik powstawały liczne kościoły. Najważniejszym zabytkiem, pochodzącym z okresu rządów Karola, jest kaplica pałacowa w Akwizgranie, wzniesiona pod bezpośrednim wpływem władcy.
Sztuka renesansu karolińskiego była przeciwieństwem dominującej w okresie poprzednim sztuki o charakterze czysto dekoracyjnym. Odnosiła się ona do tradycji artystycznych starożytności, sięgając do technik pochodzących z tamtego okresu. W swoje formie początkowej posiadała większość cech twórczości całego tego okresu.
Renesans Karoliński – Piśmiennictwo
Równolegle z odrodzeniem sztuki rozwijało się – w czasie Renesansu Karolińskiego, piśmiennictwo. Od daty śmierci Karola Młota (dziada Karola Wielkiego) istnieje oficjalna historiografia Roczników Królewskich, aż do roku 829. Tak więc dzieje i osiągnięcia Karolingów były w obrębię zainteresowania dziejopisarstwa jeszcze przed okresem rządów Karola Wielkiego. Do najsławniejszych autorów, z okresu rządów Karola należał Einhard, który dzięki biografii cesarza zyskał wielką sławę.