Od roku 771 Karol Wielki zostaje jednym władcą państwa Franków. Od początku swoich rządów rozpoczyna liczne akcje zbrojne, które doprowadzają do niebywałego w historii Franków, rozszerzenia granic ich państwa.
Na obszarze swojego olbrzymiego państwa, Karol Wielki sprawował rządy osobiście nie dzieląc się władzą z nikim. Osoba władcy stała się jedynym wspólnym czynnikiem na obszarach zróżnicowanych etnicznie włączonych do państwa Franków. Pomimo, że przy zarządzaniu krajem korzystał z pomocy zaufanych osób, to nic nie wskazuje aby ulegał jakimkolwiek wpływom.
Władca Franków podczas swoich rządów nie posiadał stałej rezydencji. Przemieszczał się pomiędzy poszczególnymi włościami w państwie. W swoich ostatnich latach życia pozostawał najczęściej w Akwizgranie, w którym zmarł w roku 814.
Karol Wielki pozostawał w otoczeniu licznego dworu. W czasach Karolingów nastąpiły znaczące zmiany w kwestiach związanych z dostojnikami dworskimi. Urząd majordoma został całkowicie zniesiony. Ustalono również obowiązki, jakimi mieli się zajmować poszczególni dostojnicy otaczający władcę. "Stolnikowi, poza ogólnym nadzorem nad karnością, przypadł zarząd stołu królewskiego; cześnikowi - opieka nad piwnicą; komornikowi - dysponowanie komorą i szatnią; koniuszemu - opieka nad stajniami; kanclerzowi - zarząd kaplicy dworskiej; palatynowi – zastępstwo monarchy w sądzie dworskim" (T. Manteuffel. Historia Powszechna. Średniowiecze). Oprócz wymienionych dostojników, władca mógł również zwrócić się o pomoc w istotniejszych kwestiach do rady królewskiej, jednak ich zdanie w żadnym stopniu nie krępowało ostatecznej woli Karola.
Oprócz podziału państwa z czasów rządów Merownigów na "ziemie" – pozostającej bez zmian do okresu rządów Karola, pojawia się nowa jednostka administracyjna – hrabstwo. Na czele każdego z nich stał hrabia wybierany, bądź też odwoływany ze swojego urzędu, według uznania władcy. Raz w roku mieli oni zjawiać się przed Karolem w celu przedstawienia szczegółowego sprawozdania z okręgu, którym zarządzali.
Inaczej wyglądały kompetencje hrabiego zarządzającego obszarami kresowymi. Ze względu na zagrożenia militarne, możliwości jego działania były znacznie szersze. Obszar, którym zarządzał nazywano marchią, a on sam uzyskiwał tytuł margrabiego.
Karol Wielki w celu usprawnienia kontroli administracyjnej na podległym sobie obszarze, zlecał stałe inspekcje. Państwo Franków zostało w tym celu podzielone na okręgi inspekcyjne, przy czym dla każdego obszaru wyznaczano dwóch inspektorów – osobę duchowną oraz świecką. Mieli oni obowiązek raportowania władcy o wszelkich nadużyciach lokalnych władz. Oprócz tego każdy z inspektorów był uprawniony do kontroli duchowieństwa w danym okręgu.
W kwestiach skarbu państwa sytuacja nie uległa zmianie od okresu poprzedniego – brak zróżnicowania pomiędzy majątkiem monarchy, a państwowymi pieniędzmi oraz własnościami. W okresie rządów Karola Wielkiego wzrosła jednak liczba usług na rzecz władcy. Ludność była zobowiązana do licznej robocizny oraz utrzymywania podróżującego monarchy oraz jego świty.