w oderwaniu od Boga.
3. Średniowiecze, chociaż przez wielu uznawane za epokę „ciemną”, jest także czasem, w którym miał miejsce niesamowity rozwój życia umysłowego. Głównie dzięki działalności duchownych powstawały pierwsze szkoły, które dawały przede wszystkim umiejętności czytania i pisania. W lepszych placówkach nauczano tzw. siedmiu sztuk wyzwolonych (dialektyki, logiki, retoryki – trivium oraz geometrii, arytmetyki, astronomii i muzyki – quadrivium). Dominującym językiem była łacina, co wiązało się z faktem, iż posługiwało się nią duchowieństwo.
4. W średniowieczu pojawiły się także pierwsze uniwersytety. Rozwijano tam program siedmiu sztuk wyzwolonych, dodając doń kursy medycyny, prawa, filozofii i teologii.
W literaturze: Średniowieczna nauka realizowała się także poprzez literaturę. Obok dzieł parenetycznych, które były kierowane głównie do prostego ludu, powstawały także liczne rozprawy filozoficzne. Do najważniejszych z nich należą m.in: „Kwestia o duszy” i „Dysputy problemowe o prawdzie” Tomasza z Akwinu oraz „Teologia chrześcijańska” Piotra Abelarda.
III. Starożytność i Średniowiecze - sztuka
a) starożytność
1. Literatura
Poezja
Początki antycznej poezji sięgają już tzw. okresu archaicznego (od VIII w. p.n.e.), kiedy tworzyli m.in. Safona oraz Tyrtajos (Tyrteusz).
Poezja antycznej Grecji dotykała rozmaitej tematyki: miłość (Safona), pieśni bojowe (Tyrtajos), pieśni biesiadne (Anakreont), sielanki i idylle (Teokryt). Podobnie było z wierszami powstającymi później w Rzymie.
Do najwybitniejszych twórców tego okresu należeli: Wergiliusz (epos „Eneida”, liczne sielanki), Owidiusz (poemat „Przemiany”, liczne utwory opiewające miłość) oraz Horacy („Wybudowałem pomnik”, wiersze miłosne, satyry).
Dramat
Starożytna Grecja była miejscem, w którym narodził się dramat. Utwory sceniczne tamtego okresu dzieliły się na dwie główne kategorie: tragedie i komedie. Pierwsze z nich często pokazywały konflikt człowieka z bogami i ich wyrokami oraz jego efekty („Król Edyp”, „Antygona”). Natomiast drugie – charakteryzowały się nastawieniem satyrycznym oraz dosadnym językiem („Żaby”, „Sejm niewieści”).
Epika
Najwspanialszymi zabytkami starożytnego pisarstwa są właśnie eposy. To niezwykle rozbudowane dzieła pisane wierszem, które przedstawiają doniosłe wydarzenia historyczne. Świat śmiertelników przeplata się w nich z boską sferą. Najważniejsze z nich to: „Iliada”, „Odyseja” i „Eneida”.
2. Rzeźba i malarstwo
Starożytna rzeźba służyła początkowo celom religijnym, jednakże z czasem zaczęła pełnić także funkcje ozdobne. Przedstawiała ona głównie ludzkie ciała w myśl starożytnego ideału piękna.
Starożytność była także okresem rozwoju malarstwa, lecz niewiele ówczesnych dzieł przetrwało do dzisiejszych czasów. W ten sposób ozdabiano głównie ściany, a powstałe dzieła miały właśnie charakter dekoracyjny.
3. Architektura
Największe zabytki starożytności służyły do celów religijnych. Były to monumentalne budowle, wznoszone z niezwykłą starannością. Budowniczy ozdabiali je głównie ornamentyką zaczerpniętą ze świata przyrody (akant, baranie rogi). Dzisiaj budownictwo z tego okresu nazywa się architekturą klasyczną.
b) średniowiecze
1. Literatura
Poezja
Poezja średniowieczna pełniła głównie rolę religijną. Do najważniejszych utworów tego typu należą „Bogurodzica” oraz „Lament świętokrzyski”. Warto zwrócić uwagę na fakt, iż w strefie silniejszych wpływów kultury śródziemnomorskiej rozwijała się również poezja miłosna, którą reprezentował m. in. Francesco Petrarka.
Dramat
W średniowieczu powstawały liczne utwory sceniczne, które wystawiane były przez przemierzające kontynent trupy aktorskie.