tego, kto mówi w utworze, o czym i w jaki sposób, umożliwi odczytanie ukrytych w nim znaczeń. Należy pamiętać, że powstawaniu dzieła sztuki towarzyszy jakiś zamysł, idea. Dzieło to jest wypadkową doświadczeń autora, jego przeżyć, wrażliwości, światopoglądu, wreszcie – czasów, w których przyszło mu żyć. Poza tym autor nieprzypadkowo nadaje mu konkretną formę. Świadomość wielości czynników warunkujących powstanie utworu literackiego i każdego innego dzieła sztuki na pewno pomoże w jego interpretacji.
Przykładowa interpretacja utworu literackiego – wzór – Kubuś Fatalista i jego pan Diderota
Interpretacja wiersza
Dokonując interpretacji wiersza, należy wziąć pod uwagę kontekst oraz ustalenia analityczne dotyczące tytułu utworu, gatunku, do którego należy, podmiotu, adresata i bohatera lirycznego, sytuacji lirycznej, nastroju, zastosowanych środków poetyckiego wyrazu oraz budowy tekstu.
Przykładowa interpretacja wiersza – wzór – Pokolenie Baczyńskiego
Interpretacja porównawcza
Zestawienie dwóch tekstów powinno umożliwić uchwycenie różnic i podobieństw między nimi oraz wskazanie, w efekcie analizy treści, budowy, języka i stylu, łączącej je nadrzędnej idei. Wspólne mogą być na przykład motyw, konwencja literacka, kontekst lub problem. Realizując zadanie, można interpretować teksty kolejno – jeden po drugim – lub dokonać interpretacji równoczesnej, czyli porównywać teksty w danym obszarze – zagadnienie po zagadnieniu.
Przykładowa interpretacja porównawcza – wzór - Kamizelka i Okulary mojej mamy
Interpretacja obrazu
Obraz, podobnie jak utwór literacki, jest wytworem artystycznym. Jego autorowi w procesie tworzenia towarzyszyła jakaś idea, której podporządkował wykorzystane środki wyrazu. Uważne obejrzenie obrazu, wiedza na temat okoliczności jego powstania oraz zastosowanych technik malarskich i ich funkcji umożliwią „odczytanie” go.