Władysław Gomułka był drugim, po Bolesławie Bierucie, I sekretarzem PZPR i faktycznym przywódcą Polskiej Rzeczpospolitej Ludowej. Życiorys Gomułki pełen jest sprzeczności i pewnych niejasności - niektórzy uważają go za chwiejnego karierowicza, inni - za osobę fanatycznie wierzącą w ideę komunizmu, chcącą budować go za wszelką cenę.
Władysław Gomułka urodził się w Białobrzegach Franciszkańskich (obecnie część Krosna) 5.10.1905 roku. Już od młodości wychowywał się w tradycji ruchów robotniczych - członkowie jego rodziny byli zaangażowanymi działaczami, część z nich uczestniczyła w wydarzeniach rewolucyjnych roku 1905 i wpajała w młodego Władysława jej ideały.
Gomułka wcześnie zakończył swoją naukę i przez jakiś czas starał się znaleźć pracę w przemyśle wydobywczym i naftowym, jednocześnie angażując się w politykę. W obydwu wypadkach w karierze przeszkadzały mu jednak ostre zachowanie i poglądy polityczne. Został wyrzucony z PPS za krytykę działań partii, kilkakrotnie tracił również pracę w kolejnych zakładach z powodu zaangażowania w organizację strajków. Owo rozczarowanie "głównym" nurtem polityki pchnęło go w ramiona komunistów. Od 1926 roku należał do Komunistycznej Partii Polski, w latach 1934-1935 przebywał nawet w ZSRR. Za swoją działalność był wielokrotnie aresztowany, być może właśnie owe liczne pobyty w więzieniu spowodowały, że uniknął wezwania do Moskwy podczas Wielkiej Czystki 1937-38.
W roku 1939 udało mu się uciec z więzienia, w którym odbywał wyrok i pozostać w konspiracji. W roku 1942 udało mu się nawiązać kontakty z powstającą wtedy PPR i aktywnie uczestniczyć w procesie jej formowania. 23 listopada 1943 roku został wybrany I sekretarzem PPR. Z jego inicjatywy komuniści w Polsce utworzyli Krajową Radę Narodową, mającą być zalążkiem rządu polskiego.
Po wojnie Gomułka znalazł się w ostrym konflikcie ze stronnictwem „moskiewskich” komunistów w rodzaju Bieruta i Edwarda Osóbki-Morawskiego. W rezultacie ich akcji Gomułka został aresztowany i oskarżony o „odchylenia” prawicowe i narodowe, nie licujące z linią partii. Między 1949 a 1954 rokiem przebywał w więzieniu.
Gomułka wrócił do aktywnej polityki w roku 1956, na fali tzw. „odwilży” po śmierci Józefa Stalina i Bolesława Bieruta. W październiku 1956 został wybrany na I sekretarza PZPR. Okres rządów Gomułki to czasy budowania „nowej” Polski, w myśl zasad socjalistycznych. Gomułka był ideowym komunistą i starał się wprowadzać w życie wszystkie główne jego założenia, bez uwzględniania ich rzeczywistej wydajności. Okres rządów Gomułki to rozbudowa przemysłu ciężkiego, budownictwo domów i zakładów przemysłowych, zwiększenie roli PGR-ów. Początkowo Gomułka złagodził politykę cenzury i kontroli obywateli, by potem stopniowo ją zaostrzać.
Rządy Gomułki i jego bezkompromisowość doprowadzały do konfliktów w samym łonie Partii, stąd też trwające w latach 60. próby „detronizacji” Gomułki. W roku 1968 kraj ogarnęły niepokoje i rozruchy antysemickie, sprowokowane częściowo przez wrogów Gomułki. Ostatecznie jednak kres jego rządom położyły strajki na Wybrzeżu w grudniu 1970 roku, kiedy Gomułka skompromitował się, nakazując użycie siły do ich stłumienia. Błyskawicznie wysłany na urlop i odsunięty w nadzwyczajnym trybie, został zastąpiony przez Edwarda Gierka. Odsunięty na boczny tor zmarł 1 września 1982 roku w Konstancinie.
Władysław Gomułka - biografia, rządy
Polecamy również:
-
Przejęcie władzy przez komunistów w Polsce - Polska Rzeczpospolita Ludowa (PRL)
Proces przejmowania władzy w Polsce przez siły podległe ZSRR był skomplikowany i wieloetapowy, ze względu na skomplikowane powiązania pomiędzy poszczególnymi państwami koalicji antyhitlerowskiej. Mimo że Józef Stalin już od 1943 miał cichą zgodę sojuszników na opanowanie Polski, ze względu na... Więcej »
-
Okres stalinowski w Polsce - historia, charakterystyka, terror stalinowski
Lata 1945 – 1953 są jedną z najczarniejszych kart w historii Polski i bez wątpienia najgorszym okresem istnienia PRL. Czasy rządów Józefa Stalina w ZSRR i Bolesława Bieruta w Polsce charakteryzowały się terrorem na masowa skalę i prewencyjnym zastraszaniem społeczeństwa. Więcej »
-
Poznański Czerwiec 1956 - przyczyny, przebieg, skutki
Pierwsze lata powojennej Polski rozpoczynały się wśród Polaków z wielką nadzieją, która już wkrótce jednak została przytłumiona przez trudy odbudowy kraju, wprowadzanie nowego ustroju i ciągły terror, zastraszanie ludności. Nadzieją na zmiany był rok 1953 i śmierć Józefa... Więcej »
-
Polski Październik 1956 - przyczyny, przebieg, skutki
W roku 1956 przez Polskę przetoczyła się fala niepokojów politycznych, związanych z panującą w bloku wschodnim „odwilżą” po śmierci Józefa Stalina. Akcje nowego I sekretarza KPZR i przywódcy ZSRR, Nikity Chruszczowa, budziły nadzieje na znaczne złagodzenie systemu i powstrzymanie... Więcej »
-
List 34 i inne - geneza, opis, znaczenie
List otwarty stał się po 1956 roku jedną z najpopularniejszych form protestu intelektualistów wobec poczynań komunistycznej władzy, która rażąco naruszała prawa obywatelskie w Polsce Ludowej. Zwyczajowe nazwy owych listów pochodzą od liczby ich sygnatariuszy. Więcej »