Lata 80. XX wieku były okresem upadku potęgi bloku komunistycznego, spowodowanego głębokim kryzysem jego głównego elementu, jakim był ZSRR. Gospodarka centralnie planowana okazała się być niewydolna, a Związek Radziecki pogrążał się w coraz głębszym kryzysie. Niemożliwe już stało się wygranie wyścigu zbrojeń i technologii z USA. Teraz stawką stało się jedynie przetrwanie ustroju.
Nowy przywódca ZSRR, Michaił Gorbaczow, wprowadził do polityki ZSRR dwa nowe hasła - głasnost i pierestrojka. To pierwsze oznaczało jawność życia politycznego, drugie zaś było serią reform o charakterze wolnorynkowym. Działania te jednak, zamiast wzmocnić ZSRR, jedynie osłabiły je do tego stopnia, że niemożliwa była już kontrola nad satelitami z Układu Warszawskiego.
Za cichym przyzwoleniem (bądź obojętną akceptacją) Kremla na przełomie roku 1989 i 1990 doszło do szeregu przewrotów w państwach bloku wschodniego (tzw. Jesień Ludów), zapoczątkowanych obradami Okrągłego Stołu i wolnymi wyborami 4 czerwca w Polsce. We wszystkich państwach demokracji ludowej doszło do zmiany rządów na demokratyczne i oderwania się od Moskwy. 9 listopada 1989 roku Runął też Mur Berliński, a państwa niemieckie rozpoczęły rozmowy zjednoczeniowe. Jednocześnie na kawałki zaczął rozpadać się sam ZSRR, gdy kolejne republiki związkowe (począwszy od państw bałtyckich w połowie 1990 roku; Estonia - 6 lutego, Litwa - 11 marca, Łotwa - 4 maja) ogłaszały niepodległość. Nieudany pucz Janajewa z roku 1991 jedynie przyśpieszył ten proces. 26 grudnia 1991 roku przywódcy Rosji, Ukrainy i Białorusi formalnie doprowadzili do rozwiązania ZSRR.
Rozpad bloku komunistycznego - przyczyny, historia
Polecamy również:
-
Jesień Narodów w Europie - pojęcie, przyczyny, skutki
Druga połowa lat 80. przyniosła znaczne osłabienie pozycji międzynarodowej ZSRR, związane z serią porażek prestiżowych (sprawa awarii w Czarnobylu, nieudana inwazja na Afganistan) i pogłębiającym się kryzysem gospodarczym. Kłopoty Związku Radzieckiego stanowiły szansę dla państw bloku wschodniego na... Więcej »
-
Aksamitna rewolucja - nazwa, przyczyny, skutki - Historia
Druga połowa roku 1989 to okres tzw. Jesieni Narodów, w czasie której doszło do obalenia systemu komunistycznego w państwach Europy Wschodniej. Proces ten nie wszędzie wyglądał jednakowo i przebiegał w różny sposób - od krótkotrwałej wojny domowej w Rumunii, po kompromis... Więcej »
-
Zjednoczenie Niemiec (1990) - historia, skutki. Upadek muru berlińskiego
Panujący od zakończenia II wojny światowej podział Niemiec na dwa państwa wydawał się trwały i niewzruszony aż do końca lat 80. XX wieku. Niemcy były wtedy rejonem kluczowym i ważnym strategicznie dla obydwu bloków militarnych – NATO i Układu Warszawskiego, stąd też wątpliwe było, by... Więcej »
-
Rozpad ZSRR - przyczyny, przebieg, skutki. Koniec zimnej wojny
W drugiej połowie lat 80. Związek Radziecki przeżywał swój najpoważniejszy kryzys. Próba utrzymania tempu wyścigu zbrojeń z USA i zaangażowania się w rywalizację kosmiczną spowodowały, że radziecka gospodarka nie wytrzymywała tak gwałtownego rozwoju. Powoli przestawały funkcjonować wszystkie... Więcej »
-
Rozpad Czechosłowacji – przyczyny, data
Czechosłowacja rozpadła się na dwa niezależne, narodowe państwa 31 grudnia 1992 roku. Nowy Rok 1993 był więc pierwszym dniem istnienia Czeskiej Republiki Federacyjnej oraz Słowackiej Republiki Federacyjnej, dwóch suwerennych organizmów państwowych, rządzonych odpowiednio przez Vaclava Klausa i... Więcej »
Zobacz również
Losowe zadania
Komentarze (1)
IKSDE
2019-05-05 19:14:40
BEKA Z TYPÓW CO TO PISALI