Jesień Narodów w Europie - pojęcie, przyczyny, skutki

Druga połowa lat 80. przyniosła znaczne osłabienie pozycji międzynarodowej ZSRR, związane z serią porażek prestiżowych (sprawa awarii w Czarnobylu, nieudana inwazja na Afganistan) i pogłębiającym się kryzysem gospodarczym. Kłopoty Związku Radzieckiego stanowiły szansę dla państw bloku wschodniego na usamodzielnienie się. Nikt jednak nie spodziewał się aż tak szybkiego demontażu bloku wschodniego.

Impulsem,  będącym iskrą prochu wywołującą wybuch było ogłoszenie przez Michaiła Gorbaczowa, przywódcy ZSRR nowej polityki wewnętrznej bloku, której jednym z elementów miała być m.in. większa swoboda państw satelickich. Do pierwszych rozmów z opozycją doszło w Polsce, gdzie po obradach Okrągłego Stołu komuniści dopuścili do władzy "Solidarność" (tzw. wybory czerwcowe, 4.06.1989). W krótkim czasie wypadki wymknęły się spod kontroli Kremla. Na przełomie 1989 i 1990 doszło do gwałtownych zmian rządów we wszystkich krajach bloku wschodniego. W większości (Węgry 23.10.1989, NRD 9.11.1989, Bułgaria 7.12.1989) były one przeprowadzone pokojowo. W Czechosłowacji rewolucja (zakończona 7.12.1989) została nazwana nawet "aksamitną", z powodu jej spokojnego przebiegu. Z kolei w Rumunii doszło do krótkotrwałych (22-25.12.1989), ale intensywnych walk, zakończonych egzekucją dyktatora Nikolaia Ceaușescu.

Ze względu na tempo i oddolny charakter przejęcia władzy, wydarzenia te zostały nazwane "Jesienią Narodów", w nawiązaniu do słynnej "Wiosny Ludów" w roku 1848. Doprowadziły one w prostej drodze do rozpadu radzieckiej strefy wpływów w Europie Wschodniej i zakończenia Zimnej Wojny, a w dalszej perspektywie - również upadku ZSRR i zniszczenia Żelaznej Kurtyny.

Polecamy również:

  • Aksamitna rewolucja - nazwa, przyczyny, skutki - Historia

    Druga połowa roku 1989 to okres tzw. Jesieni Narodów, w czasie której doszło do obalenia systemu komunistycznego w państwach Europy Wschodniej. Proces ten nie wszędzie wyglądał jednakowo i przebiegał w różny sposób - od krótkotrwałej wojny domowej w Rumunii, po kompromis... Więcej »

  • Zjednoczenie Niemiec (1990) - historia, skutki. Upadek muru berlińskiego

    Panujący od zakończenia II wojny światowej podział Niemiec na dwa państwa wydawał się trwały i niewzruszony aż do końca lat 80. XX wieku. Niemcy były wtedy rejonem kluczowym i ważnym strategicznie dla obydwu bloków militarnych – NATO i Układu Warszawskiego, stąd też wątpliwe było, by... Więcej »

  • Rozpad ZSRR - przyczyny, przebieg, skutki. Koniec zimnej wojny

    W drugiej połowie lat 80. Związek Radziecki przeżywał swój najpoważniejszy kryzys. Próba utrzymania tempu wyścigu zbrojeń z USA i zaangażowania się w rywalizację kosmiczną spowodowały, że radziecka gospodarka nie wytrzymywała tak gwałtownego rozwoju. Powoli przestawały funkcjonować wszystkie... Więcej »

  • Rozpad Czechosłowacji – przyczyny, data

    Czechosłowacja rozpadła się na dwa niezależne, narodowe państwa 31 grudnia 1992 roku. Nowy Rok 1993 był więc pierwszym dniem istnienia Czeskiej Republiki Federacyjnej oraz Słowackiej Republiki Federacyjnej, dwóch suwerennych organizmów państwowych, rządzonych odpowiednio przez Vaclava Klausa i... Więcej »

Komentarze (0)
Wynik działania 2 + 1 =
Ostatnio komentowane
Ta książka jest wyjątkowa , przyjemnie się czyta to streszczenie
• 2024-11-11 09:32:23
na czym polegają te fundacje i stowarzyszenia? brakuje tu wyjaśnienia i jakiegoś przyk�...
• 2024-11-05 17:38:04
Głupota w tekście! Janusz i Agnieszka się nie związali, bo byli bardzo bliskim kuzynos...
• 2024-10-27 17:40:49
Super
• 2024-10-21 17:09:20
Bardzo trudne.
• 2024-10-21 13:31:17