Najważniejsze odkrycia i wynalazki XX w.

Podobnie jak wiek XIX, dwudzieste stulecie po narodzeniu Chrystusa było okresem gwałtownego i niemal niepohamowanego rozwoju nauki we wszystkich dziedzinach. Przyczyn tak gwałtownych przemian należy szukać zarówno w otwarciu nowych możliwości rozwoju przez świeżo odkryte zjawiska i technologie, jak również jako wynik wyścigu zbrojeń podczas trzech największych konfliktów XX wieku – odpowiednio I, II wojny światowej i Zimnej Wojny.

Wynalazki początkowo projektowane wyłącznie do użytku militarnego często już po kilku latach służyły w kontynuowaniu badań cywilnych. Tak było m.in. z energią atomową. Począwszy od lat 30. XX wieku szereg ośrodków naukowych badał możliwości rozszxzepienia jądra atomu. Uwolniona w ten sposób energia mogła zostać potencjalnie użyta jako broń. Jako pierwsi bombę atomową skonstruowali naukowcy amerykańscy, o czym świat przekonał się w 1945 roku, wraz z bombardowaniem miast Hiroszima i Nagasaki. Już wkrótce wszystkie ważniejsze mocarstwa posiadały na swoim wyposażeniu broń jądrową. Nie należy jednak zapominać o przełomie, jakim było użycie energii atomowej w użytku cywilnym. W ten sposób powstały pierwsze elektrownie atomowe, jak dotąd jeden z najwydajniejszych środków pozyskiwania prądu.

Innymi wynalazkami związanymi pośrednio z wyścigiem zbrojeń pomiędzy mocarstwami są m.in. napęd odrzutowy samolotów (skonstruowany przez Niemców w 1939 roku i upowszechniony pod koniec wojny), czy rakietowy (pionierami w użyciu bojowym byli ponownie Niemcy, chociaż prymitywnych rakiet używano już w czasie I wojny światowej). Rozwój techniki lotniczej, połączony z coraz większą wiedzą na temat kosmosu doprowadził do rozpoczęcia tzw. wyścigu kosmicznego między ZSRR i USA, w czasie którego obie strony starały się wyprzedzić wroga w osiągnięciach naukowo-technicznych. W ten sposób na orbitę trafił pierwszy sztuczny satelita, pierwszy żywy organizm i pierwszy człowiek. Amerykanie dokonali lądowania na Księżycu (misja Apollo 11), wysłano sondy mające zbadać inne obszary Układu Słonecznego (m.in. słynne sondy Galileo). Wreszcie doszło do budowy stacji kosmicznych i zbudowania pierwszego teleskopu kosmicznego (Teleskop Hubble'a).

Postępy w medycynie znaczyło przede wszystkim odkrycie antybiotyków – substancji pozwalających na leczenie chorób, dotąd uznawanych za śmiertelne. Dokonano ogromnych sukcesów zarówno w dziedzinie farmacji, jak i chirurgii. Rozwinęła się znacznie chirurgia plastyczna, opracowano nowe, bezpieczne metody operacji i anestezjologii, rozkwit przeżyła transplantologia. Wreszcie wielkim, prestiżowym sukcesem międzynarodowym było całkowite zniszczenie czarnej ospy – ostatni przypadek zachorowania miał miejsce w roku 1978.

XX wiek to wreszcie rozwój nowej gałęzi techniki, jakim była elektronika. Przez stulecie upowszechniło się wiele wynalazków, ułatwiających masowy przekaz informacji, z radiem i telefonem na czele. W latach 40. i 50. powstały pierwsze komputery, początkowo o małej mocy i ogromnych rozmiarach. Z czasem postęp w technice pozwolił na redukcję ich wielkości i użytek domowy. Wreszcie, w drugiej połowie lat 80. wojsko rozpoczęło tworzenie globalnej sieci łączności, która na początku lat 90. dała początek nowej formie komunikacji i mediów – sieci Internet.