 |
| Robert Koch |
Heinrich Hermann Robert Koch przyszedł na świat 11 grudnia 1843 r. w Clausthal (miasteczko uzdrowiskowe położone w Dolnej Saksonii). Był trzecim z trzynaściorga dzieci urzędnika górniczego – Hermanna Kocha – oraz Henrietty z domu Biewend. Przyszły wybitny biolog już w wieku 4 lat samodzielnie nauczył się czytać i pisać, podpatrując biorącego prywatne lekcje brata. Będąc siedmiolatkiem, zaczął uczęszczać do humanistycznego gimnazjum w Clausthall, gdzie w 1862 r. uzyskał maturę. W 1851 r. ojciec rodziny zaczął nadzorować prace górnicze w rejonie Oberharz (zachodnia część gór Harz, które znajdują się w Dolnej Saksonii), co było całkiem dochodowym zajęciem.
Robert Koch najpierw rozpoczął studia filologiczne (1862), lecz już na pierwszym roku zorientował się, iż najwłaściwszą dlań drogą będzie medycyna. W 1866 r. ukończył naukę w Getyndze, jednak jeszcze przez krótki czas zdobywał wiedzę w Berlinie pod okiem Rudolfa Virchowa (niemieckiego lekarza oraz archeologa). W roku 1867 Koch poślubił Emmy Fraatz, a następnie rozpoczął pracę w szpitalu w Hamburgu.
W 1870 r. wybuchła wojna francusko-pruska, do udziału w której przyszły noblista zgłosił się dobrowolnie. Służył w oddziałach sanitarnych, szczególną troską obejmując osoby cierpiących na zakaźne choroby (tyfus i dyzenteria). Po powrocie do ojczyzny przystąpił do egzaminów mających umożliwić mu pracę jako Amtsarzt (w Niemczech jest to lekarz publicznej służby zdrowia o uprawnieniach urzędnika). W 1872 r. rozpoczął praktykę lekarza powiatowego w Wolsztynie (pruska prowincja Posen – dzisiejsze województwo wielkopolskie). Już wtedy, pomimo bardzo ograniczonych możliwości, prowadził badania nad bakteriami.
Robert Koch szybko stał się znany dzięki swoim poszukiwaniom naukowy. Już w 1880 r. zaproponowano mu posadę w Kaiserliche Gesundheitsamt (rządowa placówka w Berlinie). Pięć lat później został profesorem na nowo otwartym Wydziale Higieny Uniwersytetu w Berlinie. W 1891 r. mianowano go dyrektorem Instytutu Chorób Zakaźnych w Berlinie (Instituts für Infektionskrankheiten).
W 1890 r. Robert Koch rozstał się ze swoją pierwszą żoną. Nieco później (jeszcze w tym samym roku) poznał siedemnastoletnią Hedwig Freibert, co miało miejsce w pracowni Gustava Graefa (niemieckiego malarza), gdzie pozował do portretu. Trzy lata później poślubił młodą kobietę, która – w przeciwieństwie do Emmy – była niezwykle chętna do odbywania zagranicznych podróży razem z badaczem.
Dla Kocha – osoby szczególnie zainteresowanej różnymi drobnoustrojami – wyjazdy poza granice ojczyzny były niezwykle ważne. W odmiennych warunkach mógł zapoznać się z mutacjami szczepów bakterii, co mogło mieć cenny wkład w jego pracę naukową. Już w 1883 r. Koch pracował w Egipcie, gdzie badał cholerę. Później powrócił tam w 1890 r., po czym odwiedził jeszcze m.in. Indie oraz południową i wschodnią część Afryki (głównie niemieckie kolonie).
W 1905 r. Robert Koch otrzymał Nagrodę Nobla w dziedzinie medycyny. Uhonorowano jego badania nad gruźlicą. Odkrył on, iż choroba ta przenoszona jest przez prątki – specyficznie zbudowane bakterie (dzisiaj nazywane są one prątkami Kocha).
Pięć lat po zdobyciu jednego z najbardziej prestiżowych wyróżnień na świecie stan zdrowia Roberta Kocha uległ znacznemu pogorszeniu. Wybitny badacz zaczął narzekać na bóle w klatce piersiowej. W maju roku 1910 umieszczono go w sanatorium w Baden-Baden. Tam też Koch zmarł, co nastąpiło 27 maja. Przyczyną zgonu był zawał serca.
Robert Koch - odkrycia, dokonania
Robert Koch zasłynął jako wybitny bakteriolog. Odkrył drobnoustroje powodujące cholerę, wąglika i gruźlicę. W 1892 r. ogłosił swoje postulaty (tzw. „postulaty Kocha”), spełnienie których jest dowodem na to, iż dana infekcja powodowana jest przez mikroorganizmy. W swoich badaniach uwzględnił także fakt, iż formy przetrwalnikowe bakterii wciąż mogą odpowiadać za rozprzestrzenianie chorób.
Niemiecki naukowiec prowadził także badania nad innymi infekcjami. W czasie swoich podróży zagranicznych mógł lepiej przyjrzeć się jaglicy (egipskie zapalenie spojówek), cholerze, malarii oraz dżumie. Interesowały go także choroby typowo zwierzęce, np. zaraza bydlęca.
Dzisiaj Roberta Kocha uważa się, obok Ludwika Pasteura, za twórcę mikrobiologii oraz człowieka, który zapoczątkował badania nad chorobami zakaźnymi. Jego odkrycia okazały się kamieniem milowym w rozwoju nauki. Umożliwiły one zapoczątkowanie nowych metod leczenia, stały się też podwalinami nowoczesnej medycyny.