Aksamitna rewolucja - nazwa, przyczyny, skutki - Historia

Druga połowa roku 1989 to okres tzw. Jesieni Narodów, w czasie której doszło do obalenia systemu komunistycznego w państwach Europy Wschodniej. Proces ten nie wszędzie wyglądał jednakowo i przebiegał w różny sposób - od krótkotrwałej wojny domowej w Rumunii, po kompromis polityczny Okrągłego Stołu w Polsce. Na tle tych właśnie wydarzeń wyróżnia się proces zmiany rządów w Czechosłowacji.

Czesi i Słowacy doskonale pamiętali koszty, jakie ich społeczeństwo poniosło w czasie zrywu w roku 1968 i późniejszej interwencji państw Układu Warszawskiego. Stąd też, mimo że zamieszki i niepokoje ogarniały sąsiednie kraje, w Czechosłowacji ustrój "demokracji ludowej" wydawał się ciągle stać na pewnym gruncie.

Niespodziewanie 17 listopada 1989 roku doszło do pierwszych studenckich protestów przeciwko władzy, w czasie których domagano się zmian ustrojowych i politycznych w całym kraju. Mimo rozgonienia demonstrantów protesty zaczęły przybierać na sile, a do buntu przyłączały się kolejne grupy społeczne. Na nieformalnego lidera protestów wyrósł znany działacz Vaclav Havel. Protestujący domagali się dopuszczenia opozycji do rządów, zmian w konstytucji, przebudowy państwa i odrzucenia represyjnych metod. Protesty odbywały się w różnych miejscach Pragi, m.in. na słynnym Placu Wacława, symbolicznie związanym z interwencją roku 1968 roku.

Po 10 dniach protestów rząd komunistyczny zdeycydował się na podjęcie rozmów z protestującymi i w ich rezultacie od grudnia 1989 roku rozpoczęła się przebudowa systemu rządów w prawdziwie demokratyczny. Już wkrótce komunistyczne władze zostały całkowicie obalone, a Havel został pierwszym prawdziwym prezydentem Czechosłowacji. Ponieważ zarówno protesty 1989, jak i późniejsza transformacja odbywała się właściwie bez użycia przemocy przez obie strony, nazwano ją "aksamitną rewolucją", W czasie przebudowy kraju okazało się jednak, że wizje dalszego wyglądu Czechosłowacji znacznie różnią się wśród Czechów i Słowaków. Wzrastające rozbieżności w kwestii struktur władzy, podziału administracyjnego, a nawet języka urzędowego doprowadziły w końcu do decyzji o dobrowolnym podziale kraju na dwa oddzielne organizmy - Czechy i Słowację. Doszło do tego 1 stycznia 1993 roku.