Początki naturalizmu w malarstwie
Rozwój malarstwa naturalistycznego przypadł na 2. połowę XIX stulecia. Ten prąd artystyczny bardzo przypominał realizm, mimo to między dwoma nurtami istniały różnice. Realizm przedstawiał sceny prawdopodobne, znane ludziom z ich codziennego życia. Naturaliści posunęli się o krok dalej – żądali dokładnego odzwierciedlenia określonych sytuacji, wydarzeń oraz elementów świata.
Założenia naturalizmu
Sama nazwa naturalizmu łączy się z jego początkową fazą, w której artyści przedstawiali głównie naturę (później zaczęto ukazywać także sceny z życia). Rola malarza ograniczała się do biernego oddawania rzeczywistości, bez selekcji i upiększania sceny.
![]() |
William Bliss Baker „Hiding in the haycocks” (1881) |
Obrazy naturalistyczne często ukazywały także mroczną stronę egzystencji – ubóstwo, cierpienie oraz bezradność wobec niektórych wyzwań stawianych przez życie. Dzieła zwolenników tego nurtu artystycznego w wielu wypadkach prezentowały słabość człowieka wobec natury (w tym także fakt, iż należy on do świata przyrody, jest jego nierozłączną częścią).
Naturalizm jako nurt w malarstwie jest ściśle powiązany z realizmem. Wśród dokonań artystycznych wielu twórców 2. połowy XIX stulecia można odnaleźć zarówno obrazy realistyczne, jak i dzieła naturalistyczne – będące próbą skrajnie obiektywnego ukazania rzeczywistości.
Weryzm
Weryzm jest prądem malarskim, który był odmianą naturalizmu. Rozwijał się on głównie w ostatnim dwudziestopięcioleciu XIX wieku. Jego domeną było prawdziwe (łac. verum - prawda) oddawanie rzeczywistości, ze szczególnym uwzględnieniem problemów społecznych oraz różnego rodzaju niesprawiedliwości, jakie uwidaczniały się w życiu mieszkańców wsi.
Przedstawiciele naturalizmu w malarstwie
Jednym z najbardziej znaczących malarzy naturalistycznych był William Bliss Baker (1859-1886) – amerykański artysta, który urodził się w Nowym Jorku. Tworzone przez niego pejzaże do dzisiaj uważane są za arcydzieła malarstwa naturalistycznego; chociażby obrazy takie jak „Fallen Monarchs” lub „Hiding in the haycooks”.
![]() |
Giuseppe Pellizza da Volpedo „Czwarta władza” (1901) |
Innymi ważnymi przedstawicielami naturalizmu w malarstwie byli m.in. Jean Francois Raffaelli („Mężczyzna z dwoma bochenkami chleba”, „Pijący absynt”) oraz Jules Bastien-Lepage („Sianokosy”, „Pierwsza komunia”). Natomiast wśród artystów reprezentujących weryzm warto wymienić Giuseppe Pelizzę da Volpedo („Czwarta władza”).