![]() |
Gaspard-Félix Tournachon, Portret Honore'a Daumiera |
Honore Daumier przyszedł na świat 26 lutego 1808r. w Marsylii. Był trzecim dzieckiem Jeana Baptisty Daumiera i Cecile Catherine Philip. Jego ojciec był z zawodu szklarzem, który w 1814r. udał się do Paryża (żona i dzieci dołączyli do niego 2 lata później), gdzie zawiodły go jego literackie aspiracje (był poetą). Debiutancki tomik Jeana Baptisty Daumiera spotkał się z ciepłym przyjęciem krytyki, lecz mężczyzna musiał wkrótce podjąć pracę w banku, by utrzymać liczną rodzinę.
Honore Daumier już we wczesnej młodości wykazywał szczególne zainteresowanie sztuką. Niestety szybko musiał on przerwać edukację i zacząć zarabiać pieniądze, gdyż sytuacja finansowa państwa Daumierów była naprawdę trudna. Pełnił obowiązki kuriera oraz sprzedawcy książek. W 1822r. opiekę nad rozwojem młodzieńca roztoczył przyjaciel jego ojca – Alexandre Lenoir (ceniony archeolog). Honore Daumier rozpoczął pracę litografa (wykonywał rysunki na kamieniu litograficznym) oraz wstąpił do Académie Suisse (paryskiej szkoły artystycznej). Szybko osiągnął bardzo wysoki poziom w wykonywanym przezeń rzemiośle, a jego prace cieszyły się olbrzymim zainteresowaniem wydawców.
![]() |
Rue Transnonain (1834) |
Bardzo ważnym momentem w życiu Daumiera była rewolucja z roku 1830. Po jej zakończeniu powstał tygodnik „La Caricature” – pismo o humorystycznym charakterze, w którym prezentowano, jak nie trudno się domyślić, karykatury. W redakcji twórca współpracował z uznanymi artystami – m. in. Denisem Raffetem oraz Achille Deverią. Kolejnym pismem, w którym Daumier miał okazję wykazać się swoim kunsztem było założone w 1832 (i działające do 1937r.) „Le Charivari”. W 1840 twórca „Don Kichota i Sancho Pansy” zaczął publikować swój cykl karykatur („Les Gens de Justice”) ukazujący w satyryczny sposób prawdę o ówczesnym wymiarze sprawiedliwości.
Dnia 16 kwietnia 1846r. Daumier poślubił Marie Alexandrine Dassy. Zaczął także rozwijać swoje zainteresowania artystyczne – zwrócił się w stronę malarstwa i rzeźby. Jego pozycja w ówczesnej sztuce wciąż była mocna, czego dowodzą zamówienia państwowe, jakie składano na jego dzieła. W 1863r. Daumier powrócił do pracy w „Le Charivari”, gdzie ponownie zajmował się litografią. Wraz z upływem czasu znacznemu pogorszeniu ulegał jego wzrok (niedługo przed śmiercią był on niemal zupełnie niewidomy), toteż w 1872r. wykonał swoje ostatnie prace i skończył z trudnym zajęciem. Wówczas dały o sobie znać problemy finansowe. Francuski rząd udzielił mu niewielkiego wsparcia, przyznając rentę w 1877r. Dwa lata później – 11 lutego 1879r. Daumier zmarł. Artysta zostawił po sobie naprawdę imponującą spuściznę – ok. 4000 tysięcy grafik, ponad 500 obrazów, niemal 1000 rycin oraz 100 rzeźb. Tak olbrzymi dorobek potwierdza fakt, iż był on nie tylko szczególnie pracowitym człowiekiem, lecz również niesamowicie wszechstronnym twórcą.
![]() |
Ecce homo (1850) |
Twórczość
W swoim życiu Honore Daumier zajmował się wieloma odmianami sztuki plastycznej. Najwcześniej doceniono go w dziedzinie litografii, którą tworzył dla różnych czasopism. Olbrzymie znaczenie zyskały jego karykatury. Wykonując je, Daumier wykorzystywał przystępną i czytelną symbolikę, co przysporzyło mu wielu odbiorców. Dorobek malarski twórcy „Don Kichota i Sancho Pansy” większe znaczenie zyskał dopiero w XX wieku, gdyż odbiegał on od trendów panujących we wcześniejszym stuleciu. Francuski artysta starał się nawiązywać do tradycji malarstwa (np. stosując tematykę zaczerpniętą z literatury). W swoich dziełach stosował bardzo charakterystyczną kolorystykę – ciemną oraz nastrojową, a obrazy cechowały się zwięzłą kompozycją. Dzisiaj Daumier cieszy się uznaniem także w dziedzinie rzeźby. Uważa się nawet, iż był on prekursorem rzeźby nowoczesnej, ponieważ jego dzieła odznaczały się typowymi dla późniejszych nurtów odkształceniami dodającymi im ekspresji.
Najważniejsze dzieła:
Ilustracje: „Gargantua”, „Kapitulacja Sedanu”, „Rue Transonian”, „Prawo i sprawiedliwość”
Obrazy: „Don Kichot i Sancho Pansa” (1865 – 1870), „Żebracy”, „Lunatycy”, „Ecce homo”
Rzeźby: „Ratapoil”, „Emigranci”