Światopogląd i filozofia pozytywizmu

Początki pozytywizmu   

Początki pozytywizmu są ściśle powiązane z osobą francuskiego myśliciela – Augusta Comte’a. To właśnie on stworzył podstawy nowego systemu myślowego, który nazwany został filozofią pozytywistyczną (od wydawanego w latach 1830 – 1842 sześciotomowego dzieła „Kurs filozofii pozytywnej”). Jej najważniejsze założenia były następujące: badanie rzeczy dostępnych ludzkiemu umysłowi, poprawa życia, poszukiwanie pewnej wiedzy, praca pozytywna (nie tylko krytyka), stosowanie metod naukowych (głównie przyrodoznawczych, ale także ekonomicznych, statystycznych oraz socjologicznych).
    
Ramy pozytywizmu są, rzecz jasna, umowne. Przyjmuje się, że jego początek w Europie (gdzie zwany był także realizmem – ze względu na tendencje dominujące w ówczesnej sztuce) miał miejsce w latach 30 XIX stulecia, a koniec wiąże się często z datą śmierci Flauberta (jednego z najwybitniejszych twórców tej epoki) – 1880 - oraz manifestem symbolistów („Le Symbolism”), który ukazał się we francuskim „Le Figaro” w 1886 r.
    
W Polsce jako datę, po której pozytywizm stał się dominującym nurtem w sztuce i filozofii podaje się rok upadku powstania styczniowego – 1864. Natomiast data jej końca jest kwestią dyskusyjną i najczęściej sytuuje się ją w okresie od 1890 do 1900 (kiedy to pokolenia pozytywistów i młodopolskich modernistów działały równolegle).
    

Światopogląd i najważniejsze zagadnienia filozofii pozytywizmu   

Pozytywizm był epoką specyficzną – zarówno w Europie, jak i w Polsce stanowił on odpowiedź na niedoskonałość czasów go poprzedzających, szukał rozwiązań politycznych kryzysów i dążył do wprowadzenia zmian niezbędnych do unowocześnienia społeczeństwa.
        

Scjentyzm

Scjentyzm narodził się już w XVII stuleciu, w epoce oświecenia, a za jego twórcę uważa się brytyjskiego historyka i myśliciela – Davida Hume’a. Światopogląd pozytywistyczny opierał się na odrzuceniu wiedzy niedającej sprawdzić się w sposób empiryczny. Irracjonalizm, metafizyka i intuicyjność znacznie straciły na wartości w czasach tej epoki. Natomiast na pierwsze miejsce wysunęły się fakty, prawa naukowe oraz empiryczna możliwość potwierdzenia danych tez.
        

Agnostycyzm   

Pytania o istnienie Boga w pozytywizmie uznawano za bezcelowe, gdyż w żaden sposób nie można naukowo udowodnić istnienia Absolutu. Dlatego też religia stała się mniej znacząca, a więzi społeczne starano się zacieśniać poprzez wspólną pracę i tolerancję – wartości mające zagwarantować dobre funkcjonowanie każdej jednostki.
       

Monizm przyrodniczy   

Monizm przyrodniczy był przekonaniem, że świat ludzki i świat przyrody rządzą się tymi samymi prawami i stanowią jedność. Pogląd ten w pozytywizmie był tak silny, że wszystkie problemy i zagadnienia starano się badać z zastosowaniem metodologii nauk przyrodniczych (także malarstwo, literaturę itp.).

Ewolucjonizm   

Pozytywistyczny ewolucjonizm ściśle wiązał się z koncepcją Darwina. Myśliciele wyznające ten pogląd twierdzili, iż wszystkie byty (w tym także społeczeństwo) rozwijają się od stadiów niższych do lepszych, bardziej kompletnych.
        

Ewolucyjny egalitaryzm

Ewolucyjny egalitaryzm to pogląd, który ściśle wiąże się z przekonaniem o stopniowym i koniecznym rozwoju świata (tak ludzkiego, jak i przyrody). Proces ten miałby w przyszłości zaowocować zrównaniem się wszystkich ludzi w społeczeństwie (nazwa pochodzi od francuskiego słowa égalité – równość).
        

Utylitaryzm

Koncepcję utylitaryzmu wysunął John Stuart Mill – angielski filozof, ekonomista i politolog. Polegał on na przekonaniu, że nie ma żadnej sprzeczności w interesach

Polecamy również:

  • August Comte - biografia, poglądy, dzieła

    August Comte przyszedł na świat 19 stycznia 1798 r. w Montpellier. Po zakończeniu edukacji w szkole średniej  Lycée Joffre uczęszczał na uniwersytet w mieście, w którym się urodził. Następnym etapem jego nauki była elitarna politechnika w Palaiseau pod Paryżem (École Polytechnique),... Więcej »

  • John Stuart Mill - biografia, poglądy, dzieła

    John Stuart Mill przyszedł na świat 20 maja 1806 r. w Londynie. Już od dziecka wychowywał się w myśl nowoczesnych prądów myślowych – jego ojciec, James Mill, był olbrzymim zwolennikiem utylitaryzmu (a także, obok Benthama, jednym z twórców tej doktryny), zgodnie z którą pragnął... Więcej »

  • Henry Spencer - biografia, poglądy, dzieła

    Herbert Spencer przyszedł na świat w angielskim mieście Derby dnia 27 kwietnia 1820 r. Jego ojciec – George Spencer – opuścił kościół metodystów na rzecz Religijnego Towarzystwa Przyjaciół (zwanego także kwakrami). Było to zgromadzenie pacyfistyczne i kładące wielki nacisk na... Więcej »

  • Hipolit Taine - biografia, poglądy, dzieła

    Hipolit Taine przyszedł na świat 21 kwietnia 1828 r. we francuskiej miejscowości Vouziers. Uczęszczał on do szkoły z internatem, zajęcia odbywały się w College Bourbon. Już jako trzynastolatek Taine odznaczał się on niesamowitymi zdolnościami, co przyniosło mu wiele nagród (zarówno w przedmiotach... Więcej »

  • Utylitaryzm - definicja, rodzaje, opis

    Utylitaryzm to koncepcja etyczna, która narodziła się w osiemnastowiecznej Anglii. Termin ten pochodzi od łacińskiego słowa „utilitas” oznaczającego pożytek, korzyść. Pogląd ten narodził się dzięki Jeremy’emu Benthamowi (1748 – 1832), a jego wielkim zwolennikiem i propagatorem był... Więcej »

Komentarze (0)
Wynik działania 5 + 4 =
  • Najnowsze
  • Losowe
Ostatnio komentowane
ja chce biografie
• 2023-12-03 17:07:01
znacie matlandię biorę od niej kursy matematyczne
• 2023-12-03 16:32:58
słabeeeeeeeeeeeeeee
• 2023-12-03 16:01:35
Dzień dobry, może warto żebyście przeczytali choć raz utwór Borgesa, który Pańs...
• 2023-12-03 13:10:12
ie fainid i nalepiei
• 2023-12-02 12:13:26